Współczesne determinanty efektywności rynku kapitałowego na GPW w Warszawie

• Autorzy: Małgorzata Białas-Szymańska

Warianty tytułu

Contemporary Determinants of the Efficiency of the Capital Market on the Warsaw Stock Exchange

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest charakterystyka wybranych zagadnień, dotyczących historycznego i współczesnego postrzegania reakcji cen aktywów finansowych na rynku kapitałowym. Podjęto w nim również próbę cząstkowej analizy najistotniejszych przyczyn obecnego poziomu efektywności Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, co istotowo wiąże się z powszechnym zainteresowaniem inwestorów funkcjonowaniem rynków kapitałowych, a szczególnie giełdami papierów wartościowych. Rodzi to zatem konieczność zidentyfikowania mechanizmów kształtujących ceny akcji. Pomocne w tym zakresie mogą okazać się prezentacje założeń następujących kluczowych teorii: Hipotezy o efektywnym rynku; Koncepcji rynku koherentnego; Hipotezy rynków adaptacyjnych. Efektywność rynku kapitałowego, zwłaszcza giełdowego rynku akcji, może być rozumiana w różny sposób, jakkolwiek najczęściej w badaniach ekonomicznych pojęcie to jest utożsamiane z efektywnością informacyjną. Co istotne, dbałość o sprawny rynek kapitałowy jest kluczowa z punktu widzenia rozwoju gospodarczego na bazie innowacji, które w dużej mierze finansowane są właśnie przez ten rynek. Efektywność rynku kapitałowego jest jednym z najczęściej poruszanych wątków wśród praktyków, ponieważ niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje dla inwestorów. W artykule dokonano prezentacji najnowszych unormowań, mających wpłynąć pozytywnie na rozwój rynku kapitałowego w Polsce i na terenie Unii Europejskiej oraz historycznych treści w zakresie wyżej wymienionej hipotezy o efektywnym rynku, koncepcji rynku koherentnego i hipotezy rynków adaptacyjnych. Autorka podjęła również próbę scharakteryzowania współczesnych uwarunkowań wpływających bądź mających wpływać w niedalekiej przyszłości na rozwój rodzimego rynku kapitałowego. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to characterise selected historical issues and the contemporary perception of the response of financial asset prices in the capital market. It also attempts to partially analyse the most important reasons for the current level of effectiveness of the Warsaw Stock Exchange. This is significantly related to the widespread interest of investors in the functioning of capital markets, especially stock exchanges. Therefore, it is necessary to identify the mechanisms shaping share prices. The presentations of the following key theories may prove helpful in this respect: Efficient market hypotheses, the concept of a coherent market, and hypotheses of adaptation markets. The efficiency of the capital market, especially the stock exchange market, can be understood in various ways, although most often in economic research, this concept is equated with information efficiency. Importantly, care for an efficient capital market is crucial from the point of view of economic development based on innovations, which are largely financed by this market. The efficiency of the capital market is one of the most discussed topics among practitioners because it has very serious consequences for investors. The article presents the latest regulations that are to have a positive impact on the development of the capital market in Poland and in the European Union, as well as historical content in the scope of the above-mentioned effective market hypothesis, the concept of a coherent market and the hypothesis of adaptation markets. The author has also attempted to characterise contemporary conditions that affect or are to affect the development of the domestic capital market in the near future. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek kapitałowy; Efektywność rynku

EN

Capital market; Market effectiveness

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2022
• Numer: z. nr 70
• Strony: 159--174

Twórcy

autor

Małgorzata Białas-Szymańska

• Uczelnia Techniczno-Handlowa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie

Bibliografia

• Alexander, S.S. (1961). Price Movements in Speculative Markets: Trends of Random Walks. Industrial Management Review; Cambridge Mass. Tom 2. Nr/wydanie 2. (May 1, 1961), 7-26.
• Bandura, A. (1973). Aggression. A social learning analysis. Oxford: Prentice-Hall Inc.
• Bandura, A. (2007). Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: PWN.
• Brzeszczyński, J., Kelm, R. (2002). Ekonometryczne modele rynków finansowych. Modele kursów giełdowych i kursów walutowych. Warszawa: WIG PRESS.
• Callen, E., Shapero, D. (1974). A Theory of Social Imitation. Physics Today, 27(7), 23-27. DOI: 10.1063/1.3128690.
• Ciołek, M. (2018). Efektywność informacyjna polskiego rynku akcji. Warszawa: CeDeWu.
• Chang, B., Ahmed, P., Ghumro, N., Bhayo, M-U-R. (2018). Are gold markets weak form efficient? Evidence from China, India and Russia, Sukkur IBA Journal of Management and Business, 5(1), 55-65.
• Cootner, P. (1964). The Random Character of Stock Market Prices. Cambridge, Massachusetts: MIT.
• Czekaj, J., Woś, M., Żarnowski, J. (2001). Efektywność giełdowego rynku akcji w Polsce. Warszawa: PWN.
• Fama, E.F. (1969). Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work. The Journal of Finance, 25(2), 28-30. DOI: 10.2307/2325486.
• Fama, E.F., French, K. (1993). Common Risk Factors in the Returns of Stocks and Bonds. Journal of Financial Economics, 33, 3-11.
• Federation of European Securities Exchanges (2018). Pobrane z: https://ec-europa-eu.translate.goog/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/1723-A-simplified-prospectus-for-companies-and-investors-in-Europe/F16079_sk?_x_tr_sl=sk&_x_tr_tl=pl&_x_tr_hl=pl&_x_tr_pto=sc (2022.06.23).
• Federation of European Securities Exchange (2020). Capital Markets Union by2024 a Vision for Europe, FESE Brussels. Pobrane z: https://www.fese.eu/app/uploads/2019/08/FESE-Blueprint-2019.pdf (2022.06.23).
• Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie - statystyki. Pobrane z: https://www.gpw.pl/statystyki-gpw (2022.06.23).
• Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie - statystyki rynku Catalyst. Pobrane z: https://newconnect.pl/statystyki-okresowe (2022.06.23)
• Grupa Kapitałowa GPW, komunikaty prasowe, 2021. Pobrane z: https://www.gpw.pl/komunikaty-i-uchwaly-gpw (2022.06.23).
• Grupa Kapitałowa GPW, komunikaty prasowe, 2022. Pobrane z: https://www.gpw.pl/komunikaty-i-uchwaly-gpw (2002.06.23).
• https://www.parkiet.com/gospodarka-swiatowa/art19910821-rozpoczela-sie-gleboka-i-nietypowa-recesja (2020.03.25).
• Jensen, M. (1978). Some Anomalous Evidence Regarding Market Efficiency. Journal of Financial Economics, 6, 95-101. DOI: 10.1016/0304-405X(78)90025-9.
• Kasolik, M. (2016). Weryfikacja wybranych zastosowań hipotezy rynku adaptacyjnego na rynkach finansowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 10(958), 51-59. DOI: 10.15678/ZNUEK.2016.0958.1004.
• Kim, J., Shamsuddin, A., Lim, K.-P. (2011). Stock return predictability and the adaptive markets hypothesis: Evidence from century-long U.S. data. Journal of Empirical Finance, 18(5), 870-875.
• Kulesza, W. (2018). Efekt kameleona. Psychologia naśladownictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Kołatka, M. (2019). Adaptacyjność polskiego rynku kapitałowego. Sopot: Katedra Mikroekonomii Uniwersytet Gdański.
• Lim, K.-P., Luo, W., Kim, J. (2013). Are US stock index returns predictable? Evidence from automatic autocorrelation-based test. Applied Economics, 45(8), 955-962. DOI:10.1080/00036846.2011.613782.
• Lo, A. (2005). Reconciling Efficient Markets with Behavioral Finance: The Adaptive Markets Hypothesis. Journal of Investment Consulting, 7(2), 21-44.
• Majewska, A., Majewski, S. (2001). The Coherent Market Hypothesis by Vaga of the Example of Warsaw Stock Exchange - Theoretical Aspects. Folia Economica Stetinensia, 7, 155-161.
• Majewski, S. (2004). Badanie efektu długotrwałej pamięci na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie na przykładzie wybranych spółek i indeksu WIG. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 11, 459-467.
• Nawrocki, T., Jabłoński, B. (2011). Inwestowanie na rynku akcji: jako ocenić potencjał rozwojowy spółek notowanych na GPW w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu.
• Ndubuisi, P., Okere, K. (2018). Stock returns predictability and the adaptive market hypothesis in emerging markets: evidence from the Nigerian capital market. Asian Journal of Economic Modelling, 6(2), 148-155. DOI: 10.18488/journal.8.2018.62.147.156.
• Noda, A. (2016). A test of the adaptive market hypothesis using a time-varying AR model in Japan. Finance Research Letters, 17, 69-71. DOI: 10.1016/j.frl.2016.01.004.
• Papla, D. (2003). Średnioterminowa analiza ponadprzeciętnych stóp zwrotu. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 991, 448-457.
• Patell, J.M., Wolfson, M.A. (1984). The Intraday Speed of Adjustments of Stock Prices to Earnings and Dividend Announcements. Journal of Financial Economics, 13, 223-252.10. 1016/0304-405X(84)90024-2.
• Peters, E.E. (1997). Teoria chaosu a rynki kapitałowe. Warszawa: WIG-Press.
• Roberts, H. (1967). Statistical Versus Clinical Prediction of the Stock Market. Chicago: University of Chicago, Centre for Research in Security Prices.
• Rokita, P. (2009). Wykorzystanie hipotezy rynku adaptacyjnego w analizie polskiego rynku kapitałowego - wprowadzenie teoretyczne. Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Współczesne problemy modelowania i prognozowania zjawisk społeczno-gospodarczych, 2, 1-12.
• Samuelson, P. (1965). Proof that properly anticipated, prices fluctuate randomly. Industrial Management Review, 6(2), 41-49.
• Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego. (2019). Uchwała nr 114 Rady Ministrów z dnia 1 października 2019 r. (M. P. z 2019 r., poz. 1027).
• Szyszka, A. (2003). Efektywność Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie na tle rynków dojrzałych. Poznań: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu.
• Tarczyński, W. (2003). Efektywność działania Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Ekonomista, 4, 521-538.
• Todea, A., Ulici, M., Silaghi, S. (2009). Adaptive markets hypothesis: evidence from Asia-Pacific financial markets. The Review of Finance and Banking, 1(1), 8-12.
• Urquhart, A., McGroarty, F. (2016). Are stock markets really efficient? Evidence of the adaptive market hypothesis. International Review of Financial Analysis, 47, 39-49. DOI: 10.1016/j.irfa.2016.06.011.
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2018 r., poz. 2286 ze zm.).
• Vaga, T. (1990). The Coherent Market Hypothesis. Financial Analysis Journal, 11/12, 36-48.
• Zielonka, P. (2004). Technical analysis as the representation of typical cognitive biases. International Review of Financial Analysis, 13(2), 217-225. DOI: 10.1016/j.irfa.2004.02.007.

Identyfikatory

DOI

10.15584/nsawg.2022.2.10