Miasto sprężyste - próba charakterystyki koncepcji

• Autorzy: Karol Wałachowski

Warianty tytułu

Urban Resilience - an Attempt to Characterise the Concept

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Koncepcja resilience staje się jednym z najpopularniejszych podejść we współczesnej nauce, co wynika z nieprzewidywalności współczesnego świata VUCA. Nie inaczej jest w nauce o miastach. Miasto sprężyste obecnie przechodzi drogę od konceptu stricte akademickiego do realnego podejścia w politykach publicznych. Celem artykułu jest opis koncepcji miasta sprężystego. Celami szczegółowymi tekstu są: (1) identyfikacja definicji miasta sprężystego według najczęściej cytowanych autorów, (2) przedstawienie głównych sposobów rozumienia koncepcji, (3) porównanie sprężystości z koncepcjami zrównoważonego rozwoju oraz konkurencyjności, (4) wskazanie czynników sprężystości w odniesieniu do rozwoju miast, (5) analiza występowania koncepcji sprężystości we współczesnych politykach miejskich. Wykorzystywaną metodą jest przegląd literatury naukowej, rekomendacji instytucji międzynarodowych oraz dokumentów strategicznych. W artykule udowodniono, że sprężystość dynamicznie zyskuje na popularności, zarówno wśród badań naukowych, jak i dokumentów strategicznych. Wadą omawianej koncepcji jest duże rozmycie pojęciowe, które uniemożliwia skuteczne prowadzenie badań porównawczych i tworzenie generalnych rekomendacji.(abstrakt oryginalny)

EN

The concept of resilience is becoming one of the most popular approaches in modern science. Its popularity is influenced by the unpredictability of the modern VUCA world. It is no different in urban science. The urban resilience is currently making its way from a strictly academic concept to a viable approach in public policies. The aim of this paper is to describe the concept of urban resilience. The specific objectives are: (1) to identify the definition of the resilient city according to the most cited authors, (2) to present the main ways of understanding the concept, (3) to compare resilience with the concepts of sustainability and competitiveness, (4) to identify factors of resilience in relation to urban development, and (5) to analyse the occurrence of the concept of resilience in contemporary urban policies. The method used is a review of scientific literature, recommendations of international institutions and strategic documents. The paper proves that resilience is dynamically increasing its popularity, both among scientific research and strategic documents. Nevertheless, a disadvantage of the concept is the current high conceptual blurring, which prevents effective comparative research and the creation of general recommendations.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Gospodarka miasta; Zarządzanie miastem; Rozwój miasta; Rezyliencja miejska

EN

City; Urban economy; City management; City development; Urban resilience

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2022
• Tom: 36
• Numer: nr 3 Wybrana problematyka przemian społeczno-gospodarczych i kulturowych układów przestrzennych = Selected Issues of Socio-economic and Cultural Changes of Spatial Systems
• Strony: 20--29

Twórcy

autor

Karol Wałachowski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Ahern, J. (2011). From fail-safe to safe-to-fail: Sustainability and resilience in the new urban world. Landscape and Urban Planning, 100(4), 341-343. doi: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2011.02.021.
• Bennett, N., Lemoine, G.J. (2014). What VUCA really means for you. Harvard Business Review, 92.
• Burayidi, M.A., Allen, A., Twigg, J., Wamsler, C. (2019). The Routledge Handbook of Urban Resilience. Routledge.
• Coaffee, J., Lee, P. (2016). Urban resilience. Planning for risk, crisis and uncertainty. London, New York: Macmillan Education; Palgrave (Planning, environment, cities).
• Czachor, R. (2019). Koncepcja urban resilience: założenia, treść, możliwości implementacji. Społeczności Lokalne. Studia Interdyscyplinarne, 3.
• Davies, A., Tonts, M. (2010). Economic Diversity and Regional Socioeconomic Performance: An Empirical Analysis of the Western Australian Grain Belt. Geographical Research, 48(3), 223234. doi: https://doi.org/10.1111/j.1745-5871.2009.00627.x
• Dobbs R., Smit S., Remes J., Manyika J., Roxburgh C., Restrepo A. (2011). Urban world: Mapping the economic power of cities. McKinsey Global Institute.
• Drobniak, A. (2018). Programming of urban resilience- the case of Załęże District in Katowice. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 502, 22-33. doi: https://doi.org/10.15611/pn.2018.502.02
• Drobniak A. (2013). Urban Resilience - nowa perspektywa badawcza rozwoju miast. W: F. Kuźnik (red.), Badania miejskie i regionalne. Doświadczenia i perspektywy. Warszawa: Studia KPZK PAN.
• Florida, R.L. (2006). The rise of the creative class. And how it's transforming work, leisure, community and everyday life. 12th ed. New York: Basic Books.
• Giannakis, E., Bruggeman, A. (2017). Determinants of regional resilience to economic crisis: a European perspective. European Planning Studies, 25(8), 1394-1415. doi: https://doi.org/10.1080/09654313.2017.1319464
• Glaeser, E. (2005). Reinventing Boston: 1640-2003. Journal of Economic Geography, Vol. 5, Issue 2.
• Glantz, M.D., Johnson, J.L. (red.) (2002). Resilience and Development. Boston: Kluwer Academic Publishers (Longitudinal Research in the Social and Behavioral Sciences: An Interdisciplinary Series).
• Grimm, V., Wissel, C. (1997). Babel, or the ecological stability discussions: an inventory and analysis of terminology and a guide for avoiding confusion. Oecologia, 109(3), 323-334. doi: https://doi.org/10.1007/s004420050090
• Holling, C.S. (1973). Resilience and Stability of Ecological Systems. Annual Review of Ecology and Systematics, 4(1), 1-23. doi: https://doi.org/10.1146/annurev.es.04.110173.000245
• Kaplan, H.B. (2002). Toward an Understanding of Resilience. In: D. Meyer, D. Glantz, L. Jeannette, L. Johnson (ed.), Resilience and Development. Boston: Kluwer Academic Publishers (Longitudinal Research in the Social and Behavioral Sciences: An Interdisciplinary Series), 17-83.
• Krugman, P. (2005). Chapter Two SecondWinds for Industrial Regions? In: D. Coyle, W. Alexander, B. Ashcroft (ed.), New Wealth for Old Nations. Princeton University Press, 35-47.
• Kudełko, J., Wałachowski, K.; Żmija, D. (2020). Gospodarka regionalna w obliczu kryzysu wywołanego pandemią COVID-19. Warszawa: Difin.
• Kudełko J., Rynio D. (2020). Level of Regional Development and The Dynamics of Unemployment During The COVID-19 Crisis, Based on Observations of German And Polish Regions, Sustainable Economic Development and Advancing Education Excellence in the era of Global Pandemic. Granada: Proceedings of the 36th International Business Information Management Association Conference.
• Martin, R., Sunley, P. (2015). On the notion of regional economic resilience: conceptualization and explanation. Papers in Evolutionary Economic Geography, 15(1), 1-42. doi: https://doi.org/10.1093/jeg/lbu015
• Masik, G. (2016). Economic resilience: The case of Poland and certain European regions. Geographia Polonica, vol. 89, no. 4, 457-471.
• Meerow, S., Newell, J.P., Stults, M. (2016). Defining urban resilience: A review. Landscape and Urban Planning, 147, 38-49. doi: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2015.11.011
• Mierzejewska, L. (2015). Zrównoważony rozwój miasta - wybrane sposoby pojmowania, koncepcje, modele. Problemy Rozwoju Miast, 12, 2.
• Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. (2021). Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności. Warszawa.
• O'Hare, P., White, I. (2013). Deconstructing Resilience: Lessons from Planning Practice. Planning Practice & Research, 28(3), 275-279. doi: https://doi.org/10.1080/02697459.2013.787721
• OECD. (2021). Resilient cities. Pozyskano z: https://www.oecd.org/cfe/resilient-cities.html (dostęp: 6.08.2021).
• O'Neill, R.V. (1986). A hierarchical concept of ecosystems. Princeton: Princeton University Press (Monographs in Population Biology, t. 23).
• Oprea, F., Onofrei, M., Lupu, D., Vintila, G., Paraschiv, G. (2020). The Determinants of Economic Resilience. The Case of Eastern European Regions. Sustainability, 12(10), 4228. doi: https://doi.org/10.3390/su12104228
• Perrings, C. (2006). Resilience and sustainable development. Global Institute of Sustainability, 11(4), 417-427. doi: https://doi.org/10.1017/S1355770X06003020
• Porter, M.E. (1998). Competitive advantage. Creating and sustaining superior performance: with a new introduction. New York: Free Press.
• Resilient Cities Network. (2021). Urban Resilience. Pozyskano z: https://resilientcitiesnetwork.org/urban-resilience/ (dostęp: 6.08.2021).
• Rockefeller Foundation. (2021). 100 Resilient Cities. Pozyskano z: https://www.rockefellerfoundation.org/100-resilient-cities/ (dostęp: 12.12.2021).
• UN Habitat. (2021). City Resilience Profiling Programme. Pozyskano z: https://unhabitat.org/programme/city-resilience-profiling-programme (dostęp: 15.12.2021).
• UNDRR. (2019). Words in Action Guideline: Implementation guide for local disaster risk reduction and resilience strategies. Geneva: UN Office for Disaster Risk Reduction.
• United Nations. (2019). World Urbanization Prospects: The 2018 Revision (ST/ESA/SER.A/420). New York: United Nations.
• Walker, B., Carpenter, S.R., Anderies, J.M., Abel, N., Cumming, G., Janssen, M.A. (2002). Resilience Management in Social-ecological Systems: a Working Hypothesis for a Participatory Approach. Conservation Ecology, 6(1). doi: https://doi.org/10.5751/es-00356-060114
• Woods, D.D., Hollnagel, E., Leveson, N. (2017). Resilience Engineering. CRC Press. Socio-economic development. Interdisciplinary ecosystems perspective. (2020).Warsaw: Poltext.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.24917/20801653.363.2