Nastolatek w depresji i jego rodzina: jak wspierać rodzinę adolescenta chorującego na depresję

• Autorzy: Angelika Kleszczewska-Albińska

Warianty tytułu

Depressive teenager and their family: how to support family of adolescent with depression

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem prezentowanego teksu jest teoretyczna analiza funkcjonowania systemu rodzinnego, w którym jest adolescent dotknięty zaburzeniem depresyjnym. W pierwszej części tekstu przybliżono dane na temat częstotliwości występowania zaburzenia depresyjnego w grupie nastoletnich Polaków. Dane te wskazują, iż problem jest poważny, acz często niedoszacowany. Brakuje w literaturze opisów odnoszących się do funkcjonowania systemu rodzinnego, w którym znajduje się chory na depresję nastolatek. Kolejne części artykułu zawierają opis zagadnień związanych z systemem rodzinnym. Uwzględniono dane na temat specyfiki pełnionych w systemie rodzinnym ról oraz zaburzeń ich realizacji, będących wynikiem zachorowania na depresję nastoletniego członka rodziny. W tekście podjęto próbę opisu funkcjonowania rodziców adolescentów chorujących na depresję. Zawarto też przypuszczenia na temat specyfiki funkcjonowania rodzeństwa depresyjnych nastolatków. Wywiedziono je z dostępnych w literaturze danych dotyczących funkcjonowania rodzeństwa dzieci chorujących przewlekle i dotkniętych zaburzeniami lękowymi. Odnotowano braki w literaturze dotyczące informacji na temat funkcjonowania rodzeństwa dzieci z depresją. Ostatnie sekcje tekstu poświęcono opisowi wskazówek dla rodziców oraz rodzeństwa nastolatków chorujących na depresję. Podkreślono konieczność włączenia rodzeństwa w programy wsparcia dla rodzin depresyjnych adolescentów. Zwrócono uwagę na konieczność prowadzenia programów psychoedukacyjnych dla całych rodzin. Podkreślano znaczenie grup wsparcia. Wskazano na wagę podejmowania działań umożliwiających pozostałym członkom rodziny chorego na depresję nastolatka angażowanie się w zwyczajne aktywności, nie polegające na całkowitym przejmowaniu obowiązków i/lub wyręczaniu chorego. Zwrócono również uwagę na zagrożenia wynikające z odseparowywania się rodziny, w której jest osoba chorująca, od środowiska zewnętrznego. Całość tekstu zakończona została konkluzją o konieczności prowadzenia kolejnych analiz oraz badań empirycznych poświęconych funkcjonowaniu systemów rodzinnych, w których znajduje się adolescent chory na depresję.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of presented article is theoretical analysis of functioning of family system with depressive adolescent. In the fi rst part of the text data on a frequency of depression in adolescent Poles was presented. Data shows, that the problem is serious, but quite often underestimated. Literature lacks description of functioning of family system with depressive teenager. Next part of the article includes description of family system. Specifi cation of roles fulfi lled in family system together with disturbances in its completion due to depressive symptoms of teenage member of family is given. Attempt to describe functioning of parents of depressive teenagers was taken. Assumptions about specifi city of functio****ning of siblings of depressive teenagers was presented. They were given based on the literature on functioning of siblings of children with chronic diseases and siblings of anxious children. In the literature there are no information concerning functioning of siblings of depressive children. Last part of the text was devoted to the description of tips for parents and siblings of depressive teenagers. The necessity of inclusion in supportive programs for families siblings of depressive adolescents was underlined. It was noted that psychoeducational programs for whole families are needed. Signifi cance of supportive groups was underlined. The importance of activities enabling the rest of family members to enga****ge in regular actions instead of taking over responsibilities of depressive teenager was mentioned. Threats resulting from separation of family with depressive adolescent form others was pointed out. The text was ended with the conclusion about the necessity of further analyses and empirical studies devoted to functioning of family systems with depressive adolescents. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Wsparcie społeczne; Choroby; Choroby psychiczne; Depresja

EN

Family; Social support; Illness; Mental disorders; Depression

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 2 (37)
• Strony: 23--36

Twórcy

autor

Angelika Kleszczewska-Albińska

• Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Bibliografia

• Ambroziak K., Kołakowski A., Siwek K., Nastolatek a depresja. Praktyczny poradnik dla rodziców i młodzieży, GWP, Gdańsk 2019.
• Brzozowska A., Wolańczyk T., Zaburzenia nastroju u dzieci, [w:] Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci, red. T. Wolańczyk, J. Komender, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
• Carr A., Depresja i próby samobójcze młodzieży. Sposoby przeciwdziałania i reagowania, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.
• Curry J.R., Specific psychotherapies for childhood and adolescent depression, "Biological Psychiatry" 2001, tom 49.
• De Barbaro B., Pacjent w swojej rodzinie, PWN, Warszawa 1997.
• Dia D.A., Harrington D., What about me? Siblings of children with an anxiety disorder, "Social Work Research" 2006, tom 30.
• Dinleyici M., Çarman K.B., Özdemir C., Harmancı K., Eren M., Kirel B., Şimşek E., Yarar C., Duyan Çamurdan A., Şahin Dağlı F., Quality-of-life evaluation of healthy siblings of children with chronic illness, "Balkan Medical Journal" 2020, tom 37.
• Dinleyici M., Şahin Dağh F., Evaluation of quality of life of healthy siblings of children with chronic disease, "Turkish Archives of Pediatrics" 2018, tom 53.
• Drożdżowicz L., Ogólna teoria systemów, [w:] Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, red. B. de Barbaro, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999.
• Dymowska A., Nowicka-Sauer K., Depresja wśród młodzieży - problem wciąż aktualny, "Forum Medycyny Rodzinnej" 2015, tom 9.
• Fekadu W., Mihiretu A., Craig T.K.J., Fekadu A., Multidimensional impact of severe mental illness on family members: systematic review, "BMJ" 2019, doi: 10.1136/bmjopen-2019- 032391.
• Ferguson D.M., Woodward L.J., Mental health, health, educational and social role outcomes of adolescents with depression, "Archives of General Psychiatry" 2002, tom 59.
• Fisman S., Wolf L., Ellison D., Gillis B., Freeman T., Szatmari P., Risk and protective factors aff ecting the adjustment of siblings of children with chronic disabilities, "Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry" 1996, tom 35.
• Fox T., Barrett P., Shortt A., Sibling relationships of anxious children: A preliminary investigation, "Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology" 2002, tom 31.
• Giallo R., Gavidia-Payne S., Child, parent and family factors as predictors of adjustment for siblings of children with a disability, "Journal of Intellectual Disability Research" 2006, tom 50.
• Kalinowska S., Nitsch K., Duda P., Trześniowska-Drukała B., Samochowiec J., Depresja u dzieci i młodzieży - obraz kliniczny, etiologia, terapia, "Annales Acadmiae Medicale Silesiensis" 2016, tom 59.
• Kołodziejek M., Depresja u dzieci i młodzieży: podstawy teoretyczne, psychoterapia poznawczo-behawioralna, "Psychoterapia" 2008, tom 2.
• Kübler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Media Rodzina, Poznań 1998.
• Modrzejewska R., Bomba J., Porównanie obrazu depresji młodzieńczej w populacji uczniów krakowskich szkół gimnazjalnych na podstawie analizy wyników badań za pomocą inwentarza objawowego IO "B1" w latach 1984 i 2001, "Psychiatria Polska" 2009, tom 43.
• Modrzejewska R., Bomba J., Porównanie rozpowszechnienia depresji w populacji 17-letniej młodzieży krakowskich szkół średnich w latach 1984 i 2001, "Psychiatria Polska" 2004, tom 38, nr 1.
• Modrzejewska R., Bomba J., Porównanie rozpowszechnienia depresji w populacji 13-letniej młodzieży krakowskich szkół średnich w latach 1984 i 2001, "Psychiatria Polska" 2006, tom 40, nr 3.
• Murray J.S., Attachment theory and adjustment diffi culties in siblings of children with cancer, "Issues in Mental Health Nursing" 2000, tom 21.
• Parkinson M., Reynolds S., Depresja u nastolatka. Poradnik dla rodziców, Rebis, Poznań 2018.
• Ramtekkar U.P., Reiersen A.M., Todorov A.A., Todd R.D., Sex and age diff erences in attention-defi cit/hyperactivity disorder symptoms and diagnoses: implications for DSM-V and ICD-11, "Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry" 2010, tom 49.
• Van Riper M., The sibling experience of living with childhood chronic illness and disability, "Annual Review of Nursing Research" 2003, tom 21.
• Wittenberg E., Saada A., Prosser L.A., How illness aff ects family members: a qualitative interview survey, "Patient" 2013, tom 6.
• Wolfe B., Song J., Greenberg J.S., Mailick M.R., Ripple eff ects of developmental disabilities and mental illness on nondisabled adult siblings, "Social Science & Medicine" 2014, tom 108.