Sygnaliści zewnętrzni a odpowiedzialność za zniesławienie

• Autorzy: Mateusz Klinowski

Warianty tytułu

External Whistleblowers and Defamation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Praca stanowi głos w debacie na temat implementacji zapisów europejskiej dyrektywy o sygnalistach. Autor, sam występując w przeszłości w roli sygnalisty, uzasadnia potrzebę rozciągnięcia kategorii sygnalistów na osoby pełniące takie role społeczne, z którymi wiąże się społeczny obowiązek alarmowania o nieprawidłowościach. Osoby te narażone są na różnego rodzaju retorsje, z utratą pracy włącznie, a literalnie odczytywana dyrektywa o sygnalistach, jak również dotychczasowe projekty jej implementacji w krajowym porządku prawnym, przed tymi retorsjami nie chronią. W dużej mierze źródłem problemu jest wprowadzający odpowiedzialność za zniesławienie art. 212 Kodeksu karnego, który często jest wykorzystywany przeciwko sygnalistom. W pracy omówione są dwa aspekty funkcjonowania tego przepisu zwykle pomijane w literaturze.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper constitutes a voice in the debate concerning the legal protection of whistleblowers, as discussed against the background of the implementation of the European Directive on whistleblowers. The author, being a whistleblower himself, attempts to justify the need to extend the category of whistleblowers to individuals fulfilling specific social roles associated with an obligation to report misconducts. Such individuals are at risk of various types of retaliation, including losing their employment. As it turns out, the literal interpretation of the EU Directive on whistleblowers does not provide adequate protection against such retaliation. To a significant extent, the source of the problem is Article 212 of the Polish Criminal Code, which, by introducing criminal responsibility for defamation, is often used against whistleblowers. This paper discusses two aspects of the functioning of this provision usually overlooked in the literature on the subject.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Odpowiedzialność; Kodeks karny; Kontrola; Sygnaliści

EN

Responsibility; Criminal Code; Control; Whistleblowers

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 6
• Strony: 7--27

Twórcy

autor

Mateusz Klinowski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Artymiak G., Rozłożenie ciężaru dowodu w sprawach o zniesławienie, "Palestra" 1995/39 (1-2).
• Baumbach T., Chilling Effect as a European Court of Human Rights' Concept in Media Law Cases, "Bergen Journal of Criminal Law and Criminal Justice" 2018/6 (1).
• Høedt-Rasmussen I., Voorhoof D., Whistleblowing for sustainable democracy, "Netherlands Quarterly of Human Rights" 2018/36 (1).
• Klinowski M., Public Truths and Their Legal Protection, "Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej - Journal of the Polish Section of IVR" 2020/3.
• Kruszyński P., Materialny ciężar dowodu w procesach karnych o zniesławienie i oszczerstwo, "Prokuratura i Prawo" 1980/8.
• Lipman F., Whistleblowers: Incentives, Disincentives, and Protection Strategies, New Jersey 2012.
• Lipniacki T., Polska leci w covidowej mgle, "Gazeta Wyborcza" z 12.11.2020 r., www.wyborcza.pl/7,75400,26503391,prof-lipniacki-polska-leci-w-covidowej-mgle.html.
• Liżyńska K., Rozkład materialnego ciężaru dowodu w sprawach o zniesławienie, "Nowa kodyfikacja prawa karnego" 2014/32.
• Makowski G., Waszak M., Ustawa o ochronie sygnalistów w Polsce - o potrzebie i perspektywach jej wprowadzenia. Na podstawie badania opinii reprezentantów związków zawodowych i organizacji pracodawców, Warszawa 2016.
• Mikołajewska B., Czy Polacy to pieniacze?, "Polityka" z 6.10.2009 r., www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/303768,1,debata-czy-polacy-to-pieniacze.read.
• Pech L., The Concept of Chilling Effect: Its untapped potential to better protect democracy, the rule of law, and fundamental rights in the EU, Brussels 2021.
• Pietruszka A., Ochrona sygnalistów (whistleblowers) w kontekście wolności wypowiedzi, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2020/82.
• Postępowania wszczęte i przestępstwa stwierdzone z art. 212 KK za lata 1999 - 2019, www.statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko-8/63518,Znieslawienie-art-212.html.
• Protection of whistlebloRwers. Recommendation CM/Rec(2014)/7 and explanatory memorandum, Strasburg 2014.
• Rule of Law: Commission adopts next step in the infringement procedure to protect judicial independence of Polish judges, 27.01.2021 r., www.ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_21_224.
• Skupień D., Workplace Whistleblower Protection in Poland: Current Situation and Perspectives [w:] Towards a Better Protection of Workplace Whistleblowers in the Visegrad Countries, France and Slovenia, red. D. Skupień, Łódź - Warszawa 2021.
• Świątkowski A.M., Sygnalizacja (whistleblowing) a prawo pracy, "Przegląd Sądowy 2015/5 (116).
• Tackling the Information Crisis: A Policy Framework for Media System Resilience, oprac. London School of Economics and Political Science, London 2018.
• Tetlock P.E., Expert Political Judgment: How Good Is It? How Can We Know?, Princeton 2006.
• Wojciechowska-Nowak A., Założenia do ustawy o ochronie osób sygnalizujących nieprawidłowości w środowisku zawodowym. Jak polski ustawodawca może czerpać z doświadczeń państw obcych?, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2012.
• Worth M., Whistleblowing In Europe. Legal Protections For Whistleblowers In The EU, Berlin 2013, http://images.transparencycdn.org/images/2013_WhistleblowingInEurope_EN.pdf.
• Wujczyk M., Podstawy whistleblowingu w polskim prawie pracy, "Przegląd Sądowy" 2014/6.