Rola ruchów miejskich w procesie demokratyzacji polskich miast

• Autorzy: Paweł Kubicki

Warianty tytułu

The Role of Urban Social Movements in the Process of Democratisation of Polish Cities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przez kilkanaście ostatnich lat ruchy miejskie zdążyły wrosnąć w społeczny i polityczny pejzaż polskich miast, ale jak każdy ruch społeczny przechodziły znaczną ewolucję. Początkowo miały charakter wielkomiejski i skupiały się na problemach, jakich doświadczały największe metropolie. Z czasem zaczęły zyskiwać popularność także w miastach średnich i małych. Z jednej strony wynikało to z faktu, że również mniejsze miejscowości zaczęły być poddawane presji kapitału i doświadczać problemów z chaosem przestrzennym i gentryfikacją, w wyniku której gorzej sytuowani mieszkańcy zaczęli być wypierani z konkretnych przestrzeni miasta przez nowych mieszkańców o wysokim statusie materialnym. Z drugiej strony był to efekt rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce lokalnej, m.in. dzięki zainwestowaniu środków unijnych w tzw. kompetencje miękkie, czego skutki ujawniają się po latach.(fragment tekstu)

EN

The article provides an analysis of the role of urban social movements in the process of democratisation of cities in Poland. The author draws on his research carried out in 2017-2018, during which 30 in-depth interviews with leaders in 16 cities were conducted. The article begins with the history of forming urban social movements and shaping their identity. Next, the author focuses on their role in the processes of democratisation of cities and shaping new city policies. In this context, the pioneer role of urban social movements in promoting participatory tools, such as participatory budgeting and citizens' assembly, is highlighted.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczności lokalne; Budżet obywatelski; Ruchy społeczne

EN

Local community; Participatory budgeting; Social movements

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 3 (71) Miasta w Polsce
• Strony: 81--97

Twórcy

autor

Paweł Kubicki

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Bibliografia

• Borejza T., Przemysław Dziewitek: Budżet obywatelski to nie jest budżet obywatelski. Czas go zawiesić, Krowoderska.pl, https://krowoderska.pl/przemyslaw-dziewitek-budzet-obywatelski-to-nie-jest-budzet-obywatelski-czas-go-zawiesic/.
• Castells M., La Question Urbaine, F. Maspéro, Paris 1972.
• Castells M., Siła tożsamości, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2008.
• della Porta D., Diani M., Ruchy społeczne. Wprowadzenie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
• Domaradzka A., Klucze do miasta. Ruchy miejskie jako nowy aktor w polu polityki miejskiej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2021.
• Gerwin M., Odkrywanie demokracji [w:] Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój w perspektywie oddolnej, red. P. Filar, P. Kubicki, Instytut Obywatelski, Warszawa 2012.
• Gerwin M., Panele obywatelskie. Przewodnik po demokracji, która działa, Otwarty Plan, Kraków 2018.
• Grzechnik J., Rola nowych mediów w aktywizacji społeczności lokalnej na przykładzie ruchów miejskich w Krakowie. Studium przypadku: Krakowski Alarm Smogowy, Wydawnictwo ToC, Gdańsk 2018.
• Jenkins H., Ford S., Green J., Spreadable Media: Creating Value and Meaning in a Networked Culture, New York University Press, New York 2013.
• Jędraszko A.B., Europeizacja gospodarki przestrzennej w Polsce. Zarys propozycji założeń nowej ustawy, "Problemy Rozwoju Miast" 2007, t. 4, nr 1-2.
• Kajdanek K., Pluta J., Rowerowy ruch miejski - konteksty powstania, konteksty działania, "Czas Kultury" 2016, nr 1(188).
• Kowalewski M., Protest miejski. Przestrzenie, tożsamości i praktyki niezadowolonych obywateli miasta, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2016.
• Kubicki P., Inventing Urbanity: Urban Movements In Poland, "Society Register" 2020, nr 4(4), https://doi.org/10.14746/sr.2020.4.4.04.
• Kubicki P., Nowi mieszczanie - nowi aktorzy na miejskiej scenie, "Przegląd Socjologiczny" 2011, t. 60, nr 2-3.
• Kubicki P., Ruchy miejskie w Polsce, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2020.
• Kubicki P., Ruchy miejskie w Polsce. Dekada doświadczeń, "Studia Socjologiczne" 2019, nr 3(234).
• Kubicki P., Wynajdywanie miejskości. Polska kwestia miejska z perspektywy długiego trwania, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2016.
• Kubicki P., Gierat-Bieroń B., Orzechowska-Wacławska J., Efekt ESK. Jak konkurs na Europejską Stolicę Kultury zmienił polskie miasta, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2017.
• Kusiak J., Chaos Warszawa. Porządki przestrzenne polskiego kapitalizmu, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2017.
• Lefebvre H., Le droit à la ville, Éditions Anthropos, Paris 1968.
• Malinowski B., Jak Facebook zamyka nas w bańce informacyjnej. Algorytm filtrujący newsfeed a zjawisko filter bubble, "Zarządzanie Mediami" 2016, t. 4, nr 1, s. 15-22, https://doi.org/10.4467/23540214ZM.15.002.5212.
• Martela B., Wpływ budżetu obywatelskiego na przestrzeń polskich miast, "Urban Development Issues" 2020, nr 66, https://doi.org/10.2478/udi-2020-0021.
• Mayer M., The "Right to the City" in Urban Social Movements [w:] Cities for People, not for Profits. Critical Urban Theory and the "Right to the City", red. N. Brenner, P. Marcuse, M. Mayer, Routledge, London 2011.
• McAdam D., McCarthy J.D., Zald M.N., Opportunities, Mobilizing, and Framing Processes - Towards a Synthetic, Comparative Perspective on Social Movements [w:] Comparative Perspective on Social Movements. Political Opportunities, Mobilizing structures, and Cultural Framing, red. D. McAdam, J.D. McCarthy, M.N. Zald, Cambridge University Press, Cambridge 1996.
• Mergler L., Ruchy miejskie - do rad!, Res Publica Nowa, 2014.
• Mergler L., Pobłocki K., Wudarski M., Anty-bezradnik przestrzenny - prawo do miasta w działaniu, Res Publica Nowa, Warszawa 2013.
• Michalska-Żyła A., Brzeziński K., Budżet partycypacyjny jako mechanizm współrządzenia miastem, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H" 2017, t. 24, nr 2.
• Pluciński P., Forces of Altermodernization: Urban Social Movements and the New Urban Question in Contemporary Poland, "VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations" 2018, t. 29, nr 4, https://doi.org/10.1007/s11266-018-0007-x.
• Pluciński P., Nowak M., E pluribus unum? Źródła i specyfika ruchów miejskich we współczesnej Polsce, "Przegląd Socjologiczny" 2017, t. 66, nr 3.
• Polanska D.V., Going Against Institutionalization: New Forms of Urban Activism in Poland, "Journal of Urban Affairs" 2018, t. 42, nr 2, https://doi.org/10.1080/07352166.2017.1422982.
• Polanska D.V., Neoliberal Post-Socialist Urban Transformation and the Emergence of Urban Social Movements in Poland [w:] Urban Uprisings: Challenging Neoliberal Urbanism in Europe, red. M. Mayer, Palgrave Macmillan, 2016.
• Raport: Budżet obywatelski w polskich miastach, Miasto 2077, marzec 2019, https://www.miasto2077.pl/wp-content/uploads/2019/03/Raport-Budz%CC%87ety-Obywatelskie-w-polskich-miastach.pdf.
• Rewers E., Wprowadzenie [w:] Miasto w sztuce - sztuka miasta, red. W. Rewers, Universitas, Kraków 2010.
• Sobol A., Budżet obywatelski jako narzędzie rozwoju lokalnego, "Studia Ekonomiczne" 2017, nr 316.
• Sowada T., Ruchy miejskie w działaniu. Oblicza partycypacji, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2019.
• Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005.
• Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2022.22