Funkcje sankcji prawnych w prawie administracyjnym - zagadnienia wybrane

• Autorzy: Marek Lewicki
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem niniejszego opracowania jest podniesienie kilku wątków, które - zdaniem autora - powinny towarzyszyć dokonywanym przez naukę prawa administracyjnego, ale również praktykę administracyjną oraz orzecznictwo sądowe, refleksjom i analizom dotyczącym funkcji sankcji prawnych w prawie administracyjnym4. Poza zakresem analiz pozostawiam, skądinąd bardzo istotną z punktu widzenia stanowienia kompetencji sankcyjnych i ich realizacji, kwestie definiowania sankcji prawnych w prawie administracyjnym. Uznając jednak konieczność określenia zakresu pojęcia, przyjmuję, że z sankcją prawną w prawie administracyjnym mamy do czynienia w przypadku następującego, na podstawie przepisów prawa administracyjnego, pogorszenia sytuacji prawnej (nałożenia obowiązku lub pozbawienia uprawnienia) podmiotu prawa, którego prawnie określoną przesłanką jest naruszenie przez ten podmiot ciążących na nim obowiązków (nakazów i zakazów) prawnych5 . Dla dalszych rozważań podjętych w tym opracowaniu ważne jest podkreślenie, że sankcją prawną w tym ujęciu są określone skutki naruszenia prawa, które kształtując sytuację podmiotu naruszającego prawo, pozwalają określić to ujęcie sytuacyjnym (płaszczyzną sytuacyjną) ujmowaniem sankcji prawnej. Przyjęcie, iż sankcji prawnych upatrywać należy w płaszczyźnie sytuacyjnej, oznacza, że wszelkie fragmenty tekstów prawnych lub zrekonstruowanych na ich podstawie norm postępowania, w których przewidziane jest zastosowanie wobec naruszających prawo określonych, niekorzystnych dla nich w skutkach działań organów administrujących, lub z których powstanie niekorzystnych skutków wynika bezpośrednio, określać można jedynie jako zapowiedź sankcji. (fragment tekstu)

EN

The issue of the function of legal sanctions in the administration law is complex. It results, among others, from the possibility to understand the term "a legal sanction" in different ways. This term can be defined as a particular rule or provision, the act of application thereof, or the outcome of its execution. In practice, the issue of subject, which determines the function of particular sanctions, is also extremely significant. It can be generally said that legal sanctions in administration law can perform five functions: preventive, repressive, compelling, restrictive and redistributive. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sankcje administracyjne; Prawo administracyjne

EN

Administrative sanction; Administrative law

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 69
• Strony: 45--60

Twórcy

autor

Marek Lewicki

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• 1. I. Bogucka, Funkcje prawa. Analiza pojęcia, Zakamycze 2000.
• 2. M. Borucka-Arctowa, Motywacyjne działanie normy prawnej, Krakowskie Studia Prawnicze XXII/1989, s. 25 i n.
• 3. M. Borucka-Arctowa, Społeczne funkcje prawa formułowane w doktrynie, ustawodawstwie i orzecznictwie, [w:] M. Borucka-Arctowa (red.), Społeczne poglądy na funkcje prawa, Wrocław 1982, s. 8.
• 4. M. Cieślak, O węzłowych pojęciach związanych z sensem kary, Nowe Prawo 1969/2, s. 202.
• 5. M. Cieślak, Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1994, s. 421-422.
• 6. M. Dębski, Pojęcie i analiza celu kary, Zesz. Nauk. UMK, Nauki Hum.-Społ., z. 10, Prawo /10/IV, s. 71.
• 7. Z. Duniewska, Ignorantia iuris w prawie administracyjnym, Łódź 1998.
• 8. M. Grochowski, Pojęcie celu. Studia semantyczne, Warszawa-Kraków-Wrocław-Gdańsk 1980, s. 44.
• 9. A. Gryniuk, Prawo jako forma techniki społecznej i jego funkcje, [w:] Prawo i ład społeczny. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Annie Turskiej, Warszawa 2000, s. 155 i n.
• 10. A. Gubiński, Zasady prawa karnego, Warszawa 1986, s. 123.
• 11. T. Jasudowicz, Administracja wobec praw człowieka, Toruń 1997, s. 85 i n.
• 12. Z. Kmieciak, Skuteczność regulacji administracyjnoprawnej, Łódź 1994, s. 79-80.
• 13. T. Kotarbiński, Traktat o dobrej robocie, Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk 1975, s. 104.
• 14. Z. Leoński, Prawo narzędziem kształtowania stosunków społecznych i oddziaływania na obywatela przez administrację państwową, OMT 1972/4, s. 4.
• 15. M. Lewicki, Pojęcie sankcji prawnej w prawie administracyjnym, Państwo i Prawo 2002/8, s. 63-75.
• 16. A. Marek, Prawo karne, Warszawa 2005, s. 238.
• 17. M. Matczak, Summa iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa, Warszawa 2007.
• 18. L. Morawski, Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002, s. 214-215.
• 19. J. Nowacki, O rozumieniach skuteczności przepisów prawa, Studia Prawnicze 1986/1-2, s. 206.
• 20. K. Opałek, J. Wróblewski, Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969, s. 240.
• 21. M. Smołka, Społeczne działanie sankcji prawnych, Annales UMCS, 1975/XXII/G, s. 86.
• 22. M. Stahl, Sankcje administracyjne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga (red.), Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, Kraków 2001, s. 651 i n.
• 23. D. Szumiło-Kulczyckiej, Prawo administracyjno-karne, Zakamycze 2004.
• 24. J. Śmiałowski, Zagadnienie przymusu w prawie a struktura normy prawnej, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Prawnicze 1961/8, s. 77.
• 25. J. Warylewski, Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2004, s. 353 i n.
• 26. A. Werner, W przedmiocie struktury normy prawnej, Państwo i Prawo 1959/8-9, s. 1000.
• 27. M. Wincenciak, Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania, Oficyna 2008.
• 28. J. Wróblewski, Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1972, s. 133 i n.
• 29. J. Wróblewski, Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Wrocław-Warszawa- Kraków-Gdańsk-Łódź 1985, s. 241.
• 30. J. Wróblewski, Zagadnienia wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959, s. 354.
• 31. Z. Ziembiński, Funkcje prawa, [w:] A. Redelbach, S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1992, s. 269 i n.
• 32. Z. Ziembiński, "Lex" a "ius" w okresie przemian, Państwo i Prawo 1991/6, s. 11.
• 33. Z. Ziembiński, O pojmowaniu celu, zadania, roli i funkcji prawa, Państwo i Prawo 1987/12, s. 15 i n.
• 34. 5 Z. Ziembiński, Wstęp do aksjologii dla prawników, Warszawa 1990, s. 80-81.
• 35. J. Zimmermann, Motywy decyzji administracyjnej i jej uzasadnienie, Warszawa 1981, s. 10.