Government Transfers in the Budgets of Polish Municipalities and Their Determinants

• Autorzy: Anna Wichowska

Warianty tytułu

Transfery rządowe w budżetach polskich gmin oraz ich uwarunkowania

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The level of transfer payments, factors that determine the allocation of public resources to territorial governments, and fiscal decentralization have been studied extensively for many decades. These problems have recently resurfaced in the scientific debate in the face of the economic crisis triggered by the coronavirus pandemic. The study has two aims: to evaluate the vertical redistribution of public funds to Polish municipalities, and to identify the economic factors that influence the level of transfer payments. The poverty rate and the average monthly disposal income in Polish municipalities were among the key determinants of public transfer levels. (original abstract)

Okresy załamania gospodarczego wymuszają na państwie uruchamianie instrumentów oszczędnościowych i wzmagających dyscyplinę finansów publicznych. Działania te odnoszą się także do jednostek samorządu terytorialnego i ich budżetów, których ważną część stanowią transfery międzyrządowe. Jak wskazuje literatura przedmiotu, problem ich poziomu, który wpisuje się w dyskusję nad decentralizacją finansów publicznych oraz czynników determinujących ich zakres, od wielu dziesięcioleci jest ważkim wyzwaniem badawczym. Tak jest i teraz, kiedy na horyzoncie zarysowuje się kolejny kryzys gospodarczy wywołany pandemią koronawirusa. W artykule przyjęto dwa cele badawcze: ocenę kształtowania się redystrybucji pionowej środków z budżetu państwa do gmin w Polsce oraz identyfikację czynników gospodarczych, które oddziałują na wysokość tychże transferów. W kontekście dokonanego przeglądu literatury realizacja niniejszych badań pozwoli wskazać, czy zmiany poziomu transferów międzyrządowych w okresach załamania gospodarczego mogły oznaczać dla gmin w Polsce pomoc rządu, czy przeniesienie ciężaru radzenia sobie z kryzysem na niższy poziom zarządzania publicznego oraz co oprócz przepisów prawa faktycznie wpływa na ich poziom. W latach 2008-2015 udział transferów rządowych w dochodach budżetów gmin w Polsce wykazywał ogólną tendencję malejącą. Znaczy wzrost udziału transferów rządowych nastąpił w latach 2016-2020 i utrzymywał się na poziomie bliskim 50%. Przyczyn tego zjawiska było wiele, z jednej strony były nimi zmiany przepisów prawa, ale także nowe programy socjalne, w których gminy pełnią funkcję pośredniczącą. Co istotne, wśród czynników, które determinowały poziom transferów znalazł się poziom przeciętnego miesięcznego rozporządzalnego dochodu przypadającego na mieszkańca oraz wskaźnik zasięgu ubóstwa w gminach. Oznacza to, że sytuacja ekonomiczna ludności nadal stanowi ważny czynnik determinujący poziom transferów rządowych oraz konieczność ingerencji państwa w wypełnianie zadań przypisanych gminom. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Municipal budget; Decentralization; Redistribution of income

PL

Budżet miasta; Decentralizacja; Redystrybucja dochodów

• Czasopismo: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 59
• Strony: 133--148

Twórcy

autor

Anna Wichowska

• University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland

Bibliografia

• Act of 14 December 2018 amending the Public Finance Act and certain other acts, Journal of Laws 2018, item 2500.
• Ban C., Gallagher K. 2015. Recalibrating policy orthodoxy: The IMF since the great recession. Governance, 28(2): 131-146 (https://doi.org/10.1111/gove.12103).
• Bhattari K. 2015. Research Methods for Economics and Related Studies. University of Hull Business School, Hull.
• Blyth M. 2013. Austerity: The history of a dangerous idea. Oxford University Press, Oxford.
• Feld L.P., Schnellenbach J. 2011. Fiscal federalism and long-run macroeconomic performance: a survey of recent research. Environment and Planning C: Government and Policy, 29(2): 494-531 (https://doi.org/10.1353/wp.2002.0016).
• Filippetti A., Sacchi A. 2016. Decentralization and economic growth reconsidered: The role of regional authority. Environment and Planning C: Government and Policy, 34(8): 1793-1824 (https://doi.org/10.1177/0263774X16642230).
• Financial economy of local government units 2020 (2022). Statistics Poland (https://stat.gov.pl/en/topics/national-accounts/general-government-statistics/financial-economy-of-local-government-units-2020,2,17.html; access: 20.02.2022).
• Gavriluţă A.F., Oprea F. 2017. Fiscal Decentralization Determinants and Local Economic Development in EU Countries. European Union at Crossroads Building Resilience in Times of Change, 180: 180-197.
• Goerl C.A., Seiferling M.M. 2014. Income inequality, fiscal decentralization and transfer dependency. International Monetary Fund.
• Gordon R.H., Cullen J.B. 2012. Income redistribution in a federal system of governments. Journal of Public Economics, 96(11-12): 1100-1109 (https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2011.07.001).
• Guziejewska B. 2007. Subwencje i dotacje dla samorządu terytorialnego w polityce finansowej państwa. Gospodarka Narodowa, 215(4): 71-89 (https://doi.org/10.33119/GN/101396).
• Hansjörg B., Junghun K. (Eds.) 2016. Fiscal federalism 2016 making decentralisation work: Making decentralisation work. OECD Publishing.
• Jastrzębska M. 2012. Finanse jednostek samorządu terytorialnego. Wolters Kluwer Polska S.A., Warszawa.
• Jílek M. 2015. Factors of tax decentralization in OECD-Europe countries. European Financial and Accounting Journal, 10(2): 33-49 (https://doi.org/10.18267/j.efaj.140).
• Kańduła S. 2015. Dyskusja na temat zasadności poziomej redystrybucji dochodów między jednostkami samorządu terytorialnego. Studia Regionalne i Lokalne, 3(61): 102-125 (https://doi.org/10.7366/1509499536106).
• Kańduła S. 2017. Wyrównywanie dochodów gmin warunkiem ich zrównoważonego rozwoju? Studia Oeconomica Posnaniensia, 5(5): 103-122 (https://doi.org/10.18559/SOEP.2017.5.7).
• Kopańska A., Kula G., Siwińska-Gorzelak J., Bukowska G., Młochowska M. 2018. Autonomia fiskalna i jej wpływ na działania samorządów. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Kufel T. 2011. Ekonometria. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem program GRETL. Wydanie trzecie, zmienione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Local Data Base of Statistics Poland 2022 (https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/temat; access: 20.02.2022).
• Małkiewicz A. 2013. Struktura gminnej subwencji ogólnej. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Martinez-Vazquez J., McNab R.M. 2006. Fiscal decentralization, macrostability, and growth (http://scholarworks.gsu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1035&context=econ_facpub; access: 20.02.2022).
• Martinez-Vazquez J., Lago-Peñas S., Sacchi A. 2017. The impact of fiscal decentralization: A survey. Journal of Economic Surveys, 31(4): 1095-1129 (https://doi.org/10.1111/joes.12182).
• Moges A.G. 2020. Fiscal Federalism in Theory and Practice. Ethiopian e-Journal for Research and Innovation Foresight (Ee-JRIF), 5(1): 6-32.
• Musgrave R. 1959. The Theory of Public Finance. McGraw-Hill, New York.
• Musgrave R.A., Musgrave P.B. 1984. Public Finance in Theory and Practice. Mcgraw-Hill Book Company, New York.
• Nelson K.L. 2012. Municipal choices during a recession: Bounded rationality and innovation. State and Local Government Review, 44: 44S-63S (https://doi.org/10.1177/0160323X12452888).
• Neyapti B. 2013. Fiscal decentralization, fiscal rules and fiscal discipline. Economics Letters, 121(3): 528-532 (https://doi.org/10.1016/j.econlet.2013.10.006).
• Oates W. 1972. Fiscal Federalism. Harcourt Brace Jovanovich, New York.
• Oates W. 2008. On the evolution of fiscal federalism: Theory and institutions. National Tax Journal, 61(2): 313-334 (https://doi.org/10.17310/ntj.2008.2.08).
• Patrzałek L. 2010. Finanse samorządu terytorialnego. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Patrzałek L. 2017. Dotacje jako transfery z budżetu państwa i budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H, Oeconomia, 6(51): 293-300 (https://doi.org/10.17951/h.2017.51.6.293).
• Pisauro M.G. 2001. Intergovernmental Relations and Fiscal Discipline: Between Common Tax Resources and Soft Budget Constraints. International Monetary Fund.
• Podstawka M. 2012. Ocena mechanizmów wyrównywania sytuacji dochodowej gmin. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H, Oeconomia, 46(3): 209-218.
• Ponce-Rodriguez R.A., Hankla C.R., Martinez-Vazquez J., Heredia-Ortiz E. 2018. Rethinking the political economy of decentralization: how elections and parties shape the provision of local public goods. Publius the Journal of Federalism, 48(4): 523-558 (https://doi.org/10.1093/publius/pjy003).
• Poniatowicz M. 2014. Wpływ kryzysu gospodarczego na systemy finansowe jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie największych miast w Polsce. Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
• Porawski A., Czajkowski J.M. 2020. Stan finansów JST (http://www.miasta.pl/aktualnosci/raport-o-stanie-finansow-jst; access: 29.04.2020).
• Salmon P. 2013. Decentralization and growth: what if the cross-jurisdiction approach had met a dead end? Constitutional Political Economy, 24(2): 87-107 (https://doi.org/10.1007/s10602-013-9137-8).
• Sekuła A. 2018. Stosowanie mechanizmu wyrównania poziomego w województwach - skutki dla dochodów budżetów. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 528: 196-204 (https://doi.org/10.15611/pn.2018.528.17).
• Sepulveda C.F., Martinez-Vazquez J. 2011. The consequences of fiscal decentralization on poverty and income equality. Environment and Planning C: Government and Policy, 29(2): 321-343 (https://doi.org/10.1068/c1033r).
• Stanisz A. 2007. Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. T. 2. Modele liniowe i nieliniowe. StatSoft, Kraków.
• Swianiewicz P. 2003. Transfery z budżetu państwa dla samorządów lokalnych. Studia Regionalne i Lokalne, 4(11): 97-124.
• Swianiewicz P. 2011. Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja, polityki lokalne. Wydawnictwo Municipium S.A., Warszawa.
• Swianiewicz P. 2016. Wyrównywanie poziome sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego - doświadczenia europejskie. Studia Regionalne i Lokalne, 17(63): 26-55 (https://doi.org/10.7366/1509499516302).
• Turley G., McNena S., Robbins G. 2018. Austerity and Irish local government expenditure since the Great Recession. Administration, 66(4): 1-24 (https://doi.org/10.2478/admin-2018-0030).
• von Braun J., Grote U. 2002. Does decentralization serve the poor? Managing Fiscal Decentralization. Routledge, London and New York, p. 92-119.
• Welfe A. 2014. Ekonometria. Metody i zastosowanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Wichowska A. 2021. The degree of fiscal decentralization in European Union countries in different stages of the economic cycle. Entrepreneurship and Sustainability Issues, 9(2): 198-208 (https://doi.org/10.9770/jesi.2021.9.2(13)).

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rrpr.2022.59.09