Ubezpieczenie pielęgnacyjne - publiczne czy prywatne? Gospodarstwa domowe w Polsce wobec oszczędzania na starość i na leczenie

• Autorzy: Ewa Cichowicz , Sylwia Pieńkowska-Kamieniecka , Damian Walczak

Warianty tytułu

Long-term care insurance - public or private? Households in Poland in view of saving on old age and treatment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule zidentyfikowano kluczowe czynniki, które warunkują zachowania oszczędnościowe Polaków w aspekcie zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych na starość oraz nawiązano w tym zakresie do koncepcji ubezpieczenia pielęgnacyjnego, prywatnego i dobrowolnego, oferowanego przez zakłady ubezpieczeń przy wsparciu państwa. Bazę danych dla przedstawionych w opracowaniu analiz stanowiło badanie "Diagnoza Społeczna", przeprowadzone w 2015 roku na reprezentatywnej próbie 11,7 tys. gospodarstw domowych w Polsce. Z badań wynika, że korzystanie z usług medycznych wpływa na decyzje dotyczące gromadzenia oszczędności na leczenie, a ponadto podobne czynniki, bez względu na powód oszczędzania, wpływają na oszczędzanie na starość.(abstrakt oryginalny)

EN

The article identifies the key factors that determine the saving behavior of Poles in terms of securing healthcare needs in old age and refers to the concept of private and voluntary long-term care insurance offered by insurance companies with the support of the state. The database for the analyses presented in the study was the "Social Diagnosis" study conducted in 2015 on a representative sample of 11.7 thousand households in Poland. Research shows that the use of medical services influences their decisions regarding the accumulation of savings for treatment, and moreover, similar factors, regardless of the reason for saving, affect savings for retirement.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa domowe; Ubezpieczenia prywatne; Ubezpieczenie pielęgnacyjne; Formy oszczędzania; Ludzie starsi

EN

Households; Private insurance; Nursing insurance; Saving forms; Elderly people

• Czasopismo: Wiadomości Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 3
• Strony: 95--118

Twórcy

autor

Ewa Cichowicz

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Sylwia Pieńkowska-Kamieniecka

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Damian Walczak

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Aburto J.M., SchOley J., Kashnitsky I., Zhang L., Rahal C., Missov T.I., Mills M.C., Dowd J.B., Kashyap R., Quantifying impacts of the COVID-19 pandemic through life-expectancy losses: a population- level study of 29 countries, "International Journal of Epidemiology" 2022, Vol. 51, No. 1. 73.
• Adequacy and Sustainability of Pensions, European Commission, https://ec.europa.eu/info/sites/ default/files/file_import/european-semester_thematic-factsheet_adequacy-sustainability-pensions_ en_0.pdf [dostęp: 17.01.2022].
• Allaire B.T., Brown D.S., Wiener J.M., Who wants long-term care insurance? A stated preference survey of attitudes, beliefs, and characteristics, "INQUIRY: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing" 2016, No. 53.
• Badanie wiedzy, postaw wobec inwestowania oraz funduszy inwestycyjnych, Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami, 2021, https://www.izfa.pl/download/pobierz/raport-z-badania-izfia- 2021 [dostęp: 21.07.2022].
• Badanie Zdrowia, Starzenia się Populacji i Procesów Emerytalnych SHARE (Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe, runda 7), http://www.share-project.org/share-research-results.html [dostęp: 26.01.2022].
• Becker G.S., Human capital, The University of Chicago Press, Chicago 1993.
• Białowąs S., Olejnik I., Securing old age vs. other saving goals of households, "Economic and Environmental Studies", Vol. 18, No 1.
• Bielawska K., Łyskawa K., Wykorzystanie produktów ubezpieczeniowych i inwestycyjnych przez obecnych emerytów - wyniki badań, [w:] Ubezpieczenia. Wyzwania rynku, Kowalczyk- Rolczyńska P., Kwiecień I. [red.], CH Beck, Warszawa 2019.
• Bloom D.E., Luca D.L., The Global Demography of Aging: Facts, Explanations, Future, "IZA Discussion Paper" No. 10163, Bonn, August 2016.
• Borsch-Supan A., Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe (SHARE) Wave 7. Release version: 8.0.0. SHARE-ERIC. 2022, Data set. DOI: 10.6103/SHARE.w7.800.
• Boyer M., Donder de P., Fluet C., Leroux M.-L., Michaud P.-C., Long-Term Care Insurance: Knowledge Barriers, Risk Perception and Adverse Selection, "NBER Working Paper Series" 2017, No. 23918.
• Chłoń-Domińczak A., How the retirement age affects labor resources, labor force participation and pension system spending. Wiek emerytalny a zasoby pracy, aktywność zawodowa i wydatki systemów emerytalnych, [w:] The retirement age and the pension system, the labor market and the economy. Wiek emerytalny a system emerytalny, rynek pracy i gospodarka, Chłoń- Domińczak A., Chybalski F., Rutkowski M. [red.], "mBank-CASE Seminar Proceedings" 2021, No 167.
• Cichowicz E., Rutecka-Gora J., Świadomość Polaków dotycząca dodatkowego oszczędzania na starość - próba oceny oraz identyfikacji niezbędnych działań, "Problemy Polityki Społecznej" 2017, nr 38.
• Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, Czapiński J., Panek T. [red.], "Contemporary Economics" 2015, Vol. 9, Issue 4.
• Domański S.R., Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy, PWN, Warszawa 1993. Finansowanie ochrony zdrowia a jakość systemu dla pacjentów. Polska na tle wybranych krajów europejskich, BFF Banking Group, 2019, https://pl.bff.com/documents/2306774/2399401/ PL+Raport+-+Finansowanie+ochrony+zdrowia+a+jakosc+systemu+dla+pacjentow+%283%29. pdf/9566cc9e-0b0a-34d5-abe1-3931c069543b [dostęp: 21.07.2022].
• Grant J., Hoorens S., Sivadasan S., Loo van het M., DaVanzo J., Hale L., Gibson S., Butz W., Low Fertility and Population Ageing. Causes, Consequences and Policy Options, Prepared for the European Commission, RAND Europe, 2004.
• Gundlach E., Human Capital and Economic Development: A Macroeconomic Assessment, "Kiel Working Paper" 1996, No. 778.
• GUS, Wydatki na ochronę zdrowia w latach 2018-2020, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ zdrowie/zdrowie/wydatki-na-ochrone-zdrowia-w-latach-2018-2020,27,1.html [dostęp: 21.07.2022].
• Health at a Glance 2019. OECD Indicators, OECD, Paris 2019.
• Health at a Glance: Europe 2020: State of Health in the EU Cycle, OECD/European Union, OECD Publishing, Paris 2020.
• Hinrichs K., Recent pension reforms in Europe: More challenges, new directions. An overview, "Social Policy & Administration" 2021, No. 55.
• https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/DEMO_PJANIND__custom_1938244/default/ table?lang=en [dostęp: 17.01.2022].
• https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/HLTH_HLYE__custom_1884944/default/table?lang=en [dostęp: 2.02.2022].
• https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glossary:Healthy_life_years_ (HLY) [dostęp: 28.01.2022].
• https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Polacy-jednym-z-najszybciej-starzejacych-siespoleczenstw- UE,141440,14,1.html [dostęp 12.01.2022].
• InfoKREDYT. Oszczędzanie i kredytowanie Polaków. Raport ZBP, 2018, https://www.zbp.pl/ getmedia/9cb61675-f68d-471d-9d88-5ece4e8001b8/InfoKREDYT_-_Oszczdzanie_i_ Kredytowanie_Polakow [dostęp: 21.07.2022].
• Jackowska B., Efekty interakcji między zmiennymi objaśniającymi w modelu logitowym w analizie zróżnicowania ryzyka zgonu, "Przegląd Statystyczny" 2011, z. 1-2.
• Jurek Ł., Zapotrzebowanie na prywatne ubezpieczenie opiekuńcze w Polsce, "Rozprawy Ubezpieczeniowe. Konsument na rynku usług finansowych" 2019, nr 33(3).
• Kawiński M., Ubezpieczenia publiczne i prywatne w polityce społecznej, CH. Beck, Warszawa 2011.
• Korporowicz V., Zdrowie jako kategoria społeczno-ekonomiczna, "Gospodarka Narodowa" 2011, nr 7-8.
• Kowalczyk-Rolczyńska P., Czynniki warunkujące posiadanie dobrowolnych oszczędności emerytalnych przez gospodarstwa domowe w Polsce, "Wiadomości Ubezpieczeniowe" 2017, nr 2.
• Kwiecień A., Kapitał ludzki jako czynnik rozwoju nowej gospodarki, "Ekonomiczne Problemy Usług" 2014, nr 112.
• Mapa ryzyka Polaków. Jak ubezpieczyciele odpowiadają na potrzeby społeczeństwa?, PIU, Deloitte, Warszawa 2021.
• Maresova P., Javanmardi E., Barakovic S., Barakovic Husic J., Tomsone S., Krejcar O., Kuca K., Consequences of chronic diseases and other limitations associated with old age - a scoping review, "BMC Public Health" 2019, No. 19, 1431.
• Morawski J., Morawski I., W kierunku nowego stylu życia. 25 lat finansów Polaków, raport opracowany przez SpotData & Provident, 2022, https://www.pb.pl/25-lat-finansow-polakow/wp-content/ uploads/2022/05/Raport-25-lat-finansow-Polakow.pdf [dostęp 21.07.2022].
• Obodyńska E., Zdrowie jako podstawowa wartość edukacyjna i życiowa, "Edukacja - Technika - Informatyka" 2015, nr 2.
• Olejnik I., Białowąs S., Horyzont czasowy w hierarchii motywów oszczędzania, [w:] Długoterminowe oszczędzanie. Postawy, strategie i wyzwania, Rutecka-Gora J. [red.], Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2016.
• Olejnik I., Postawy wobec oszczędności emerytalnych a podejmowane decyzje, [w:] Współczesne zabezpieczenie emerytalne. Wybrane aspekty ekonomiczne, finansowe i demograficzne, Chybalski F., Marcinkiewicz E. [red.], Monografie Politechniki Łodzkiej, Łodź 2013.
• Olejnik I., Zabezpieczenie emerytalne. Modele i determinanty zachowań polskich gospodarstw domowych, Wydawnictwo UEP, Poznań 2016.
• Ostrowska-Dankiewicz A., Simionescu M., Relationship Between the Insurance Market and Macroeconomic Indicators in the EU Member States, "Transformations in Business & Economics", Vol. 19, No 3(51).
• Papaj E., Koszty pracy we współczesnych przedsiębiorstwach, "Studia Ekonomiczne" 2016, nr 305.
• Parts E., Interrelationships between human capital and social capital: implications for economic development in transition economies, Tartu University Press, Tartu 2003.
• Perek-Białas J., Zaufanie obywateli do systemu emerytalnego a skłonność do oszczędzania na starość, "Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka" 2017, nr 2.
• Piekut M., Gutkowska K., Wydatki na ochronę zdrowia w gospodarstwach domowych, "Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu" 2016, nr 1(46).
• Pieńkowska-Kamieniecka S., Rutecka-Gora J., Kowalczyk-Rolczyńska P., Hadryan M., Readability, efficiency and costliness of individual retirement products in Poland, "Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy" 2021, No. 16(1).
• Płonka M., Prywatne ubezpieczenia zdrowotne a publiczny system opieki zdrowotnej w Polsce, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia" 2017, Vol. 50, No 6.
• Portret finansowy Polaka, Partnerstwo na Rzecz Edukacji Finansowej, 2016, https://mfc.org.pl/ wp-content/uploads/2016/09/PREF_Portret-Finansowy-Polaka.pdf [dostęp: 21.07.2022].
• Postawy Polaków wobec finansów, Fundacja Kronenberga, 2021, https://www.citibank.pl/poland/ kronenberg/polish/files/raport_postawy_2021.pdf [dostęp: 21.07.2022].
• Prasad S., Sung B., Aggarwal B.B., Age-Associated Chronic Diseases Require Age-Old Medicine: Role of Chronic Inflammation, "Preventive Medicine" 2012, 54 (Suppl.).
• Przybyłowicz A., Ubezpieczenie pielęgnacyjne w Republice Federalnej Niemiec, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa, 2017.
• Rutkowski M., The pension dilemma and the retirement age. Dylemat emerytalny i wiek emerytalny, [w:] The retirement age and the pension system, the labor market and the economy. Wiek emerytalny a system emerytalny, rynek pracy i gospodarka, Chłoń-Domińczak A., Chybalski F., Rutkowski M. [red.], "mBank-CASE Seminar Proceedings" 2021, No 167.
• Schultz T.W., Investment in Human Capital, "The American Economic Review" 1961, Vol. 51, No. 1.
• Sęk H., Subiektywne koncepcje zdrowia, świadomość zdrowotna a zachowania zdrowotne i promocja zdrowia, "Sbornik praci Filozoficke fakulty Brněnske univerzity. Studia Minora Facultatis Philosophicae Universitatis Brunensis" 2000, P4.
• Sobczak A., Teoria kapitału ludzkiego - konteksty edukacji i rynku pracy, "Przegląd Pedagogiczny" 2018, nr 2.
• Sowa-Kofta A., ESPN Thematic Report on Challenges in long-term care - Poland, "European Social Policy Network (ESPN)", European Commission, Brussels, 2018.
• Spasova S., Baeten R., Vanhercke B., Challenges in long-term care in Europe, "Eurohealth Observer" 2018, Vol. 24, No. 4.
• Staniec I., Ryzyko emerytalne, a polski dobrowolny system emerytalny, "Polityki Europejskie, Finanse i Marketing. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie" 2019, nr 21.
• Szumlicz T., Świadomość ryzyka społecznego jako podstawa wiedzy o systemie ubezpieczeń społecznych, "Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka" 2017, nr 1(132).
• Tengilimoğlu D., Gonullu U., Işik O., Tosun N., Zekioğlu A., Tengilimoğlu O., Younis M., The Problems Experienced by Employees with Chronic Disease during the COVID-19 Pandemic, "International Journal of Environmental Research and Public Health" 2022", No. 19(1).
• The 2021 Ageing Report Economic & Budgetary Projections for the EU Member States (2019-2070), "Institutional Paper" 148, European Commission 2021.
• Urbaniak A., Sytuacja opiekunów rodzinnych w kontekście sprawowania opieki nad osobami w wieku 60+ z terenu województwa łódzkiego, Badanie naukowe zrealizowane przez Agencję badawczą "ARC Rynek i Opinia" na zlecenie Regionalnego Centrum Polityki Społecznej w Łodzi.
• Raport końcowy, Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, https://www.rcpslodz.pl/ images/Pobieranie/2018/2018-08-21-badania-analizy-ef/2018-08-21-sytuacja-opiekunowrodzinnych. pdf [dostęp: 5.2.2022].
• Warto oszczędzać, Związek Banków Polskich & Warszawski Instytut Bankowości, listopad 2016, https://zbp.pl/getmedia/f365474b-25e9-4a75-a12c-6a0c2ff17ef8/Poradnik_warto_oszczedzac_ ZBP_FINAL_2 [dostęp: 21.07.2022].
• Więckowska B., Osak M., Potencjał prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych jako źródła finansowania opieki zdrowotnej w Polsce, "Ubezpieczenia Emerytalne, Społeczne i Metody Aktuarialne. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 2010, nr 106.
• Więckowska B., Ubezpieczenie pielęgnacyjne, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008.
• Wieczorek-Szymańska A., Koncepcja kapitału ludzkiego w teorii ekonomii - przegląd wybranych podejść, "Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego" 2010, nr 17.
• Woch M., Niekończąca się opowieść o ubezpieczeniu pielęgnacyjnym, "Menedżer Zdrowia" 2021, nr 5-6.
• World Population Ageing 2015, United Nations 2015.
• Yong L., Jensen G.A., The impact of private long-term care insurance on the use of long-term care, "INQUIRY: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing" 2011, No. 48(1).
• Zamorska K., Makuch M., Starzenie się społeczeństwa. Wymiar społeczny, gospodarczy i polityczny, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Krakow 2018.
• Zrozumieć politykę Unii Europejskiej. Zdrowie publiczne, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Luksemburg 2014.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.33995/wu2022.3.6