Prawa własności intelektualnej w czasie globalnych konfliktów na przykładzie I i II wojny światowej

• Autorzy: Krzysztof Kurosz

Warianty tytułu

Intellectual Property Rights in Times of Global Conflicts on the Example of the First and Second World Wars

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W czasach globalizacji prawo własności intelektualnej, zwłaszcza międzynarodowe (traktatowe), jest narzędziem ułatwiającym kooperację między podmiotami z różnych krajów. Postęp globalizacji bywa przerywany co jakiś czas wielkimi kryzysami i konfliktami, zwłaszcza wojnami światowymi. Wówczas do głosu dochodzą czynniki powodujące, że prawo własności intelektualnej staje się obszarem wrogich działań między państwami, pomimo więzów traktatowych, zakazujących takich działań. W artykule przybliżony zostanie wpływ na prawo własności intelektualnej I i II wojny światowej. Opracowanie to, choć ma charakter historyczny, służyć ma pokazaniu powtarzalności sposobów postępowania państw w okresie wojen (np. koncepcja listy wrogich państw przyjęta przez Wielką Brytanię w 1914 r., a przez Federację Rosyjską w 2022 r.). Będzie to stanowiło punkt odniesienia dla odrębnego opracowania, które zostanie poświęcone wojnie faktycznie prowadzonej, choć niewypowiedzianej, przez Federację Rosyjską z Ukrainą w XXI wieku. Choć podobne przyczyny prowadzą do podobnych skutków, to między poszczególnymi konfliktami występują też zasadnicze różnice. Czysto dogmatyczna analiza zobowiązań traktatowych państw w obszarze własności intelektualnej oraz różnych aktów prawnych wydawanych w związku z działaniami wojennymi, bez uwzględniania tła historycznego, politycznego i gospodarczego, nie pozwala wyjaśnić rzeczywistego celu działań państw oraz ratio legis nadzwyczajnych regulacji. Kontekst historyczny pokazuje również, że niektóre z działań podejmowanych w trakcie aktualnego konfliktu mają swoje odpowiedniki w przeszłości. Opracowanie (oraz odrębny artykuł poświęcony wojnie w Ukrainie) ma na celu zasygnalizowanie pewnych zagadnień, a nie ich kompleksową analizę, która wymagałaby monograficznego opracowania. Istotne jest również uchwycenie kontekstu globalizacyjnego, który ma istotny wpływ na prawo własności intelektualnej. To, w jakim kierunku będzie ewoluowało prawo własności intelektualnej, zależy m.in. od tego, czy w przyszłości zwycięży model rywalizacji między państwami, stanowiący przeciwieństwo podejścia kooperacyjnego. Skupienie uwagi na globalnych konfliktach ma na celu uwypuklenie konsekwencji rywalizacji w jej najbardziej radykalnej formie.(abstrakt oryginalny)

EN

In times of globalization, intellectual property law, especially international (treaty) law, is a tool to facilitate cooperation between entities from different countries. The progress of globalization is periodically interrupted by major crises and conflicts, especially world wars. The uniqueness of the situation occurring in both world wars caused the majority of warring countries to abandon the paradigm of inviolability of property rights and intellectual property rights in favour of the principle of state sovereignty. Intellectual property rights were nationalized in disregard of states' obligations under the Paris Convention. This happened both in those countries which based their legal system on liberalism and respect for the rule of law (United States, United Kingdom) and in those where ideas of democracy were never widespread (Russia's actions during World War I). One can derive a certain correlation from this: the greater the sense of existential threat to the state, the stronger the tendency to disregard treaty obligations during wars. A separate study on the war in Ukraine will also highlight the differences between current events and the actions of states during the First and Second World Wars. In particular, the purpose of the actions taken by the Russian Federation after 24 February 2022 in the field of intellectual property (partly different from those during the First and Second World Wars) and their unilateral character. Indeed, within the framework of the sanctions imposed by the European Union and other states supporting the right to independence and territorial integrity of Ukraine, no interaction in the field of intellectual property takes place.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo własności intelektualnej; Własność intelektualna; Wojna Światowa I; Wojna Światowa II; Konflikty międzynarodowe; Nacjonalizacja; Globalizacja

EN

Intellectual property law; Intellectual property; World War I; World War II; International conflicts; Nationalization; Globalization

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 8
• Strony: 54--62

Twórcy

autor

Krzysztof Kurosz

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Bairoch P., Victoires et déboires. Histoire économique et sociale du monde du XVIe siècle à nos jours, Paris 1997.
• Barta J., Markiewicz R., Matlak A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017.
• Baten J., Bianchi N., Moser P., Compulsory Licensing and Innovation - Historical Evidence from German Patents after WWI, "Journal of Development Economics" 2017/5, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2417532 (dostęp: 19.07.2022 r.).
• Błeszyński J. [w:] Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej. Komentarz, red. A. Adamczak, A. Szewc, Warszawa 2008.
• Caglioti D.L., Property Rights and Economic Nationalism [w:] 1914-1918-online. International Encyclopedia of the First World War, https://encyclopedia.1914-1918-online.net/article/property_rights_and_economic_nationalism (dostęp: 19.07.2022 r.).
• Caglioti D.L., Property Rights in Time of War: Sequestration and Liquidation of Enemy Aliens' Assets in Western Europe during the First World War, "Journal of Modern European History" 2014/4.
• Chachereau N., Galvez-Behar G., The International Patent System and the First World War, EHNE. Digital Encyclopedia of European History, https://ehne.fr/en/encyclopedia/themes/material-civilization/first-world-war-european-disintegrations/international-patent-system-and-first--world-war (dostęp: 19.07.2022 r.).
• Dickinson E.D., Enemy Alien Litigants in the English Law, "Michigan Law Review" 1919/17.
• Dolata T., O problemie ochrony niemieckich praw własności intelektualnej w Polsce w pierwszych latach po II wojnie światowej, "Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo: Studia historycznoprawne" 2020, t. 330, https://wuwr.pl/prawo/article/view/12341/11230 (dostęp: 20.07.2022 r.).
• Garner J.W., Treatment of Enemy Aliens, "The American Journal of International Law" 1918/4.
• Garner J.W., Treatment of Enemy Aliens, "The American Journal of International Law" 1919/1.
• Gross D.P., The Hidden Costs of Securing Innovation: The Manifold Impacts of Compulsory Invention Secrecy, NBER Working Paper 2019/25545.
• Matera P., Matera R., Czy etyka poddaje się globalizacji?, "Annales. Etyka w życiu gospodarczym" 2005/1.
• Maurer E., Protection of Non-Enemy Interests in Enemy External Assets, "Law and Contemporary Problems" 1951/3.
• Misala J., Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej, Warszawa 2011.
• Sargeant H.H., Creamer H.L., Enemy Patents, "Law and Contemporary Problems" 1945/1.
• Skodlarski J., Matera R., The Rise of the World Economy. The Origins of Globalization [w:] Proceedings of the COPE 2002. Globalization, Connections and Diversity, t. 2, Lisbon 2002.
• Viljoen S., Economic Systems in World History, London 1974.
• Williams K.J., British pharmaceutical industry, synthetic drug manufacture and the clinical testing of novel drugs 1895-1939, PhD thesis Manchester: University of Manchester; 2005, https://www.jameslindlibrary.org/wp-data/uploads/2014/05/williams-2005.pdf (dostęp: 19.07.2022 r.).
• Williams K.J., The introduction of 'chemotherapy' using arsphenamine - the first magic bullet, "Journal of the Royal Society of Medicine" 2009/8, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2726818/ (dostęp: 19.07.2022 r.).