Owoce i warzywa - szansa czy zagrożenie

• Autorzy: Janusz Czapski

Warianty tytułu

Fruits and Vegetables - Benefit or Hazard

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Owoce i warzywa zawierają wiele aktywnych biologicznie składników, które wpływają w istotny sposób na stan naszego zdrowia. Należą do nich m.in. związki anty oksydacyjne, jak: kwas askorbinowy, karotenoidy czy polifenole. Związki szkodliwe dla zdrowia, jako naturalnie w nich występujące oraz zanieczyszczenia chemiczne nie stanowią w Polsce poważnego zagrożenia zdrowotnego. Z kolei określenie biodostępności i dopuszczalnego spożycia fitozwiązków musi być zasadą przy uzyskiwaniu nowych odmian owoców i warzyw bezpiecznych dla zdrowia. Dotyczy to również wytwarzania produktów funkcjonalnych z dodatkiem fitozwiązków. Więcej uwagi należy poświęcić interakcjom składników owoców i warzyw z lekami. (abstrakt oryginalny)

EN

Fruits and vegetables contain a number of biologically active plant chemicals, which are helpful for our health and well-being. The antioxidants are a group of such compounds, as for example ascorbic acid, carotenoids and polyphenols. Naturally occurring food toxicants and chemical contaminants founded in fruits and vegetables are not a serious healthy hazards. The identification of the bioavailability and acceptable intake of phytochemicals must be defined as the base of developing new safe varieties. It also applies to functional products with added phytochemicals. Much more attention must be paid to interactions of drugs and fruit and vegetable products. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo zdrowotne żywności; Zdrowie; Żywienie człowieka; Dodatki funkcjonalne do żywności; Owoce; Warzywa

EN

Food health safety; Health; Human nutrition; Functional food additives; Fruit; Vegetables

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 2001
• Numer: R. 8, nr 4, Supl. (29)
• Strony: 29--39

Twórcy

autor

Janusz Czapski

• Akademia Rolnicza w Poznaniu

Bibliografia

• [1] Anese M., Manzocco L., Nicoli M.C., Lerici C.R.: Anioxidant properties of tomato juice as affected by heating. J Sci. Food Agric., 79, 1999, 750.
• [2] Cook J.A., VanderJagt D.J., Dasgupta A., Mounkaila G., Glew R.S., Blackwell W., Glew R.H.: Use of the Trolox assay to estimate the antioxidant content of seventeen edible wild plants of Niger. Life Sci., 63 (2), 1998, 1006.
• [3] Czapski J.: Wykorzystanie owoców i warzyw w produkcji żywności funkcjonalnej. Żywność Nauka. Technologia. Jakość., 4 (21), 1999, 90.
• [4] Czeczot H.: Biological activities of flavonoids - a review. Pol. J. Food Nutr. Sci., 9/50,4, 2000, 3.
• [5] Drewnowski A., Henderson S.A., Hann C.S., Berg W., Ruffin MT.: Genetic taste markers and preferences for vegetables and fruit of female breast care patients. J. Am. Diet. Assoc. 100, 2000, 191.
• [6] Giovanelli G., Lavelli V., Peri C., Nobili S.: Variation in antioxidant components of tomato during vine and post-harvest ripening. J Sci. Food Agric., 79, 1999, 1588.
• [7] Giovannucci E., Ascherio A., Rimm E.B., Stampfer M.J., Colditz G.A., Willett W.C.: Intake of carotenoids and retinol in relation to risk of prostate cancer. J. Natl. Cancer Inst., 87, 1995, 1767.
• [8] Halliwell B.: Vitamin C: antioxidant or pro-oxidant in vivo? Free Radical Res., 25, 1996, 439.
• [9] Jarosz M., Dzieniszewski J.: Interakcje pomiędzy lekami, a żywnością. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2000.
• [10] Johnston C.S., Taylor C.A., Hampl J.S.: More Americans are eating "5 a day" but intakes of dark green and cruciferous vegetables remain low source. J. Nutr. 130, 2000, 3063.
• [11] Markowska A., Kotkowska A., Furmanek W., Gackowska L., Siwek B., Kacprzak-Strzałkowska E., Błońska A.: Ocena zawartości azotanów i azotynów w warzywach pochodzących z terenu województwa łódzkiego. Roczniki PZH, 44, 1995, 341.
• [12] McKnight G..M., Duncan C.W., Leifert C., Golden M.H.: Dietary nitrate in man: friend or foe? Br. J. Nutr., B, 1999, 349.
• [13] Miller N.J., Rice-Evans C.A.: The relative contributions of ascorbic acid and phenolic antioxidants to the total antioxidant activity of orange and apple fruit juices and blackcurrant drink. Food Chem., 60, 1997, 331.
• [14] Nicoli M.C., Anese M., Parpinel M.: Influence of processing on the antioxidant properties of fruit and vegetables. Trends Food Sci. Technol., 10, 1999, 94.
• [15] Verhoeven D.T.H., Goldbohm R.A., van Poppel G., Verhagen H., van der Brandt P.A.: Epidemiological studies on brassica vegetables and cancer risk. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev., 5, 1996, 733.
• [16] Walkowiak-Tomczak D., Grajek W., Nowak A., Czapski J.: Akumulacja azotanów w warzywach i metody ich usuwania. Przem. Ferm. i Owoc.-Warz., 40, 1, 1996, 25.