Rzekoma ochrona wierzycieli spółki zależnej w prawie holdingowym. Czas na odpowiedzialność przebijającą?

• Autorzy: Aleksander Kappes

Warianty tytułu

Illusive Protection of a Subsidiary's Creditors in Holding Law. Time for Piercing the Corporate Veil?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych z 9.02.2022 r. wprowadza nową w naszym prawie handlowym regulację prawa grup spółek (prawo holdingowe, prawo koncernowe). To kolejne podejście do tej regulacji po projektach z 2010 r. Uchwalenie ustawy nastąpiło wbrew krytyce zdecydowanej większości przedstawicieli doktryny, której stanowisko znów zostało zignorowane, co niestety staje się już regułą. Wprowadzona nowelizacją ochrona wierzycieli ma bardzo wąski zakres podmiotowy, ogranicza się wyłącznie do grup spółek w rozumieniu art. 4 § 1 pkt 51 w zw. z art. 211 k.s.h., a więc prawdopodobnie do niewielkiego odsetka grup spółek, ponadto obejmuje wyłącznie naprawienia szkody wyrządzonej wierzycielom spółki zależnej poprzez wydanie przez spółkę dominującą spółce zależnej tzw. wiążącego polecenia. W tej sytuacji wierzyciele powinni korzystać z konstrukcji odpowiedzialności przebijającej. Możliwość jej stosowania jest uznawana zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie polskich sądów. W artykule omówiono krytycznie przesłanki odpowiedzialności spółki dominującej wobec wierzycieli w nowej regulacji, a także wskazano na możliwości stosowania odpowiedzialności przebijającej w prawie polskim de lege lata.(abstrakt oryginalny)

EN

The amendments to the Commercial Companies Code of 9 February 2022 introduced a regulation which is new to our commercial law: the provisions on groups of companies (holding law). The new regulation provides for liability of the parent company for loss suffered by the creditor of a subsidiary company. However, it concerns the group of companies defined in the Code, which is a very small fraction of groups of companies in Poland. Moreover, the conditions of said liability, and in particular the fact that it only applies when the creditor's loss results from the issuance of so-called binding instruction by the parent company make the protection of subsidiary companies' creditors illusive in a group of companies. It is discernible especially compared to German law. Therefore, the protection of creditors of such companies should be manifested in the so-called veil-piercing liability, which can be applied under Polish law and which has already been applied numerous times in the rulings of Polish courts. The article presents a critical point of view on the conditions of liability of the parent company towards the creditors in the light of the new regulation. It also indicates the possibilities of applying the veil-piercing liability under existing Polish laws.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo holdingowe; Kodeks spółek handlowych; Prawo spółek

EN

Holding law; Code of Commercial Companies; Company law

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 10
• Strony: 10--17

Twórcy

autor

Aleksander Kappes

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1-44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015, Legalis.
• Bezzenberger T., Das Kapital der Aktiengesellschaft. Kapitalerhaltung. Vermögensbindung. Konzernrecht, Köln 2005.
• Buczkowski S., Ograniczona odpowiedzialność przedsiębiorcy. Studjum prawno-handlowe, Warszawa 1937.
• Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego, red. W. Czachórski, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
• Kaliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 6, Prawo zobowiązań - część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014, Legalis.
• Kappes A., Czy ujmowanie szkody jako bezpośredniej uniemożliwia dochodzenie roszczeń odszkodowawczych przez wspólników spółek kapitałowych? [w:] Czynić postęp w prawie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Birucie Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, red. W. Robaczyński, Łódź 2017.
• Kappes A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2009.
• Kappes A., Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki kapitałowej w prawie polskim de lege lata, "Przegląd Prawa Handlowego" 2017/9.
• Koch A. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1-44911, red. M. Gutowski, Warszawa 2016, Legalis.
• Kopaczyńska-Pieczniak K., Korporacja. Elementy konstrukcji prawnej, Warszawa 2019.
• Kuźnicki P., Czy istnieje potrzeba wprowadzenia ustawowego mechanizmu przebicia zasłony korporacyjnej?, "Przegląd Prawa Handlowego" 2021/6.
• Kuźnicki P.M., Granica osobowości prawnej spółki kapitałowej (rozprawa doktorska - niepublikowana), dostępna na https://depotuw.ceon.pl/handle/item/3687 (dostęp: 24.09.2022 r.).
• Opalski A., Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2012.
• Opalski A., Problematyka pominięcia prawnej odrębności spółek kapitałowych, "Przegląd Prawa Handlowego" 2012/8.
• Osajda K., Niewypłacalność spółki z o.o. Odpowiedzialność członków zarządu wobec jej wierzycieli, Warszawa 2014.
• Popiołek W., Odpowiedzialność spółki dominującej za szkodę "pośrednią" wyrządzoną przez spółkę zależną [w:] Rozprawy z prawa prywatnego oraz notarialnego. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Maksymilianowi Pazdanowi, red. A. Dańko-Roesler, A. Oleszko, R. Pastuszko, Warszawa 2014.
• Pyziak-Szafnicka M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne - część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
• Pyzio K., Odpowiedzialność spółki dominującej względem wierzycieli kapitałowych spółek zależnych, Warszawa 2015, Legalis.
• Radwański Z. [w:] Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2011.
• Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
• Szczepaniak R., Nadużycie prawa do posługiwania się formą osoby prawnej, Toruń 2009.
• Targosz T., Nadużycie osobowości prawnej, Kraków 2004.
• Wiórek P.M., Ochrona wierzycieli spółki z o.o. poprzez osobistą odpowiedzialność jej wspólników. Koncepcja odpowiedzialności przebijającej i nadużycia formy prawnej spółki w prawie niemieckim i polskim, Wrocław 2016.