Dobra wiara w prawie podatkowym. Rozważania na gruncie art. 58a Ordynacji podatkowej

• Autorzy: Agata Ćwik-Bury

Warianty tytułu

Good Faith in Tax Law. Considerations under Article 58a of the Tax Ordinance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł podejmuje problematykę dobrej wiary w aspekcie regulacji art. 58a Ordynacji podatkowej, wprowadzającej dodatkowe zobowiązanie podatkowe związane z przepisami antyabuzywnymi - klauzulą przeciwko unikaniu opodatkowania. Autorka, dokonując analizy normatywnej instytucji dobrej wiary z art. 58a Ordynacji podatkowej jako przesłanki mogącej uwolnić podatnika od dodatkowego zobowiązania podatkowego, rozważa znaczenie tego pojęcia oraz jego relację w odniesieniu do orzeczniczej koncepcji dobrej wiary funkcjonującej w obszarze wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Wskazuje również, że z uwagi na niedookreśloność terminu "dobra wiara" stanowi ona elastyczną formę stosowania prawa podatkowego, właściwą dla neopozytywizmu prawniczego.(abstrakt oryginalny)

EN

The article addresses the issue of good faith in the aspect of the regulation of Article 58a of the Tax Ordinance, introducing additional tax liabilities related to anti-abusive provisions - a clause against tax avoidance. The author, making a normative analysis of the institution of good faith under Article 58a of the Tax Ordinance, as a prerequisite for freeing the taxpayer from additional tax liability, considers the meaning of this concept and its relations in reference to the jurisprudence of the concept of good faith functioning in the common system of value added tax. She also points out that due to the indeterminacy of the term good faith, it is a flexible form of application of tax law, inherent in legal neopositivism.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatki bezpośrednie; Unikanie opodatkowania; Ordynacja podatkowa

EN

Direct tax; Tax avoidance; Tax Code

• Czasopismo: Kwartalnik Prawa Podatkowego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 4
• Strony: 127--160

Twórcy

autor

Agata Ćwik-Bury

• Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach

Bibliografia

• Babiarz S., Komentarz do art. 58a o.p. i art. 58e o.p., [w:] B. Dauter, R. Hauser, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, J. Rudowski, S. Babiarz, Ordynacja podatkowa. Komentarz, wydanie 11, Warszawa 2019.
• Babiarz S., Komentarz do art. 58a, [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, LEX/el. 2019.
• Bartosiewicz A., VAT. Komentarz, wydanie 12, Warszawa 2018.
• Bartosiewicz A., VAT. Komentarz, wydanie 16, Warszawa 2022.
• Bieniek B., Przesłanki wyłączenia w prawie do odliczenia podatku naliczonego wynikające z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, cz. 2, "Europejski Przegląd Sądowy" 2022, nr 4.
• Brzeziński B., Dyskurs prawniczy, interpretacja i argumentacja. Kilka uwag, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2022, nr 3, https://doi.org/10.18778/1509-877X.2022.03.01
• Brzeziński B., Wstęp do nauki prawa podatkowego, Towarzystwo Naukowe Organizacja i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń 2003.
• Bulejak R., Dodatkowe zobowiązanie podatkowe, [w:] Karuzele i inne oszustwa podatkowe. Metody przeciwdziałania unikaniu opodatkowania w Polsce, red. I. Ożóg, J. Rudowski, Warszawa 2021.
• Cieśla M., Dobra wiara i należyta staranność w "karuzeli podatkowej", [w:] 10 lat w Unii Europejskiej. Wpływ prawa UE na polski system prawny, red. J. Glumińska-Pawlic, Katowice 2014.
• Ćwik-Bury A., Dobra wiara i należyta staranność z perspektywy instytucjonalnej - orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej a praktyka wymiaru sprawiedliwości, "Doradca Podatkowy" 2017, nr 3.
• Ćwik-Bury A., Terminy przedawnienia a neutralność podatku VAT w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE. Perspektywa pewności prawa, Warszawa 2020.
• Dobra wiara podatnika VAT w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Biuro Orzecznictwa NSA, grudzień 2014 r., niepublikowane.
• Dominik-Ogińska D., Dobra wiara w podatku od wartości dodanej w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (1), "Przegląd Podatkowy" 2013, nr 7.
• Dzwonkowski H., Konstytucyjność sankcji podatkowych, "Monitor Podatkowy" 1999, nr 3.
• Franczak A., Kilka uwag o zastosowaniu ekonomicznej analizy w prawie podatkowym, [w:] Współczesne problemy prawa podatkowego. Teoria i praktyka. Tom I. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu, red. Jan Głuchowski, Warszawa 2019.
• Gibasiewicz D., Zasada neutralności podatku od wartości dodanej w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Warszawa 2012.
• Gizbert-Studnicki T., Konflikt dóbr i kolizja norm, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1989, z. 1.
• Gizicki M., Pachecka J., Sankcje grożące za unikanie opodatkowania, [w:] Uszczelnianie systemu podatkowego w Polsce, red. D. Gajewski, Warszawa 2020.
• Grzybowski P., Dobra wiara w podatku od wartości dodanej, Warszawa 2020.
• Iserzon E., Starościak J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz - teksty - wzory - formularze, Warszawa 1970.
• Kandut K., Sankcje w podatku od towarów i usług - zarys problemu, [w:] Sądownictwo administracyjne w umacnianiu państwa prawa. Księga z okazji 100-lecia sądownictwa administracyjnego w województwie śląskim, red. A. Matan, A. Nita, Warszawa 2020.
• Kołduński M., Zasada dobrej wiary w prawie międzynarodowym, Warszawa 2017.
• Kopyściańska K., Dodatkowe zobowiązanie podatkowe jako sankcja za unikanie opodatkowania, "Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji" 2020, t. CXX/I, https://doi.org/10.19195/0137-1134.120.46
• Kudła J., Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania - ujęcie ekonomiczne, "Analizy i Studia CASP" 2017, nr 1/(2), https://doi.org/10.33119/ASCASP.2017.1.2
• Lasiński-Sulecki K., Glosa do wyroku WSA z dnia 23 listopada 2005 roku, I SA/Bd 473/05, "Przegląd Orzecznictwa Podatkowego" 2006, z. 3.
• Lasiński-Sulecki K., Pojęcie "należytej staranności" i jego znaczenie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2017, nr 6.
• Lasiński-Sulecki K., Pojęcie należyta staranność na gruncie podatku od towarów i usług, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2017, nr 6(75).
• Leszczyński L., Maroń G., Zasady prawa i generalne klauzule odsyłające w operatywnej wykładni prawa, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin - Polonia" 2013, vol. LX, no. 2.
• Liszewski G., Komentarz do art. 58a o.p., [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz. Tom I. Zobowiązania podatkowe. Art. 1-119zzk, red. L. Etel, Warszawa 2022.
• Łabuzińska A., Zakres zastosowania sankcji w polskim prawie podatkowym, "Przegląd Podatkowy" 2021, nr 5.
• Majka P., Sankcje w prawie podatkowym, "Toruński Rocznik Podatkowy" 2010.
• Majka P., Sankcje w prawie podatkowym, Warszawa 2011.
• Maliński M., Ślisz W., Należyta staranność nabywców towarów w transakcjach krajowych jako przesłanka zachowania prawa do odliczenia VAT naliczonego w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, "Przegląd Podatkowy" 2018, nr 4.
• Marusik J., Dodatkowe zobowiązanie podatkowe, [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2019.
• Mastalski M., Tworzenie prawa podatkowego a jego stosowanie, Warszawa 2016.
• Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych, b.d., https://www.podatki.gov.pl/media/4522/metodyka.pdf (dostęp: 11.08.2022).
• Michalak M., Należyta staranność i dobra wiara w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, "Studia Iuridica Toruniensia" 2016, nr 2, https://doi.org/10.12775/SIT.2016.021
• Należyta staranność w orzecznictwie polskich sądów i w świetle wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE. Wybrane zagadnienia na tle polskiej praktyki podatkowej, b.d., https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k8/komisje/2012/ku/prezentacje/prezentacjaspcg.pdf (dostęp: 11.08.2022).
• Niezgóka-Medek M., Dział I. Przepisy ogólne, [w:] S. Babiarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, R. Hauser, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2004.
• Nita A., Kontrowersje wokół dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług, [w:] Podatek od towarów i usług. Studia, red. B. Brzeziński, Rzeszów 2003.
• Orłowski J., Uznanie administracyjne w prawie podatkowym, Gdańsk 2005.
• Popławski M., Dział I. Przepisy ogólne, [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz. Tom I. Zobowiązania podatkowe. Art. 1-119zzk, red. L. Etel, Warszawa 2022.
• Scheuring K., Ochrona praw jednostki w postępowaniach przed sądami unijnymi, Warszawa 2007.
• Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Druk nr 2860. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, 2018, https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?nr=2860 (dostęp: 20.07.2022).
• Sepioło-Jankowska I., Podobieństwo sankcji karnych oraz sankcji podatkowych, "Prokuratura i Prawo" 2020, nr 2.
• Taborowski M., Konsekwencje naruszenia prawa Unii Europejskiej przez sądy krajowe, Warszawa 2012.
• Wicenciak M., Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierania, Warszawa 2008.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/1509-877X.2022.04.05