Kilka uwag o charakterze i zasadach wymiaru kar dyscyplinarnych orzekanych w stosunku do sędziów sądów powszechnych w służbie czynnej

• Autorzy: Joanna Bodio

Warianty tytułu

A Few Remarks on the Nature and Principles of the Imposition of Disciplinary Penalties Adjudicated Against Common Court Judges in Active Service

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ustawą z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw dokonano zmian w katalogu kar dyscyplinarnych przewidzianych dla sędziów sądów powszechnych oraz w zasadach ich orzekania poprzez wprowadzenie art. 109 § 1a Prawa o ustroju sądów powszechnych. Pomimo wspólnego elementu represyjnego, kary dyscyplinarne różnią się między sobą charakterem i stopniem dolegliwości. W katalogu kar dyscyplinarnych stopniowane są one od najłagodniejszej do najsurowszej, od wychowawczej przez coraz bardziej represyjne, na karze eliminacyjnej kończąc. Pierwszą grupę stanowią kary najłagodniejsze - upomnienie i nagana, które koncentrują się na aspekcie etycznowychowawczym. Drugą grupę stanowią kary bardziej represyjne o charakterze finansowym - obniżenie wynagrodzenia zasadniczego o 5%-50% na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat oraz kara pieniężna. Trzecią grupę stanowią kary dotyczące stosunku służbowego sędziego, które wstrzymują rozwój jego kariery zawodowej - usunięcie z zajmowanej funkcji i przeniesienie na inne miejsce służbowe. Czwartą grupę stanowi kara o charakterze eliminacyjnym - złożenie sędziego z urzędu. Przeprowadzona analiza wskazuje na istniejącą tendencję do stosowania przez sądy dyscyplinarne zasad i instytucji z części ogólnej Kodeksu karnego, jak np. założenia wymiaru kary. (abstrakt oryginalny)

EN

By the Act of 20 December 2019 amending the Act - Law on the system of common courts, the Act on the Supreme Court and some other Acts, changes were made to the catalog of disciplinary penalties provided for judges of common courts and the rules for adjudicating them by introducing Article 109 § 1a of the Law on the system of common courts. Despite the common repressive element, disciplinary penalties differ in nature and severity. In the catalog of disciplinary penalties, they are graded from the mildest to the most severe, from educational, through more and more repressive, to the elimination penalty. The first group consists of the mildest punishments - reprimand and rebuke, which focus on the ethical and educational aspect. The second group consists of more repressive penalties of a financial nature - reduction of the basic salary by 5%-50% for a period from six months to two years and a fine. The third group are penalties concerning the service relationship of a judge, which impede the development of his professional career - removal from the position held and transfer to another place of service. The fourth group is an elimination penalty - dismissal of a judge from office. The conducted analysis shows the existing tendency for disciplinary courts to apply the principles and institutions from the general part of the Penal Code, such as the assumptions of the sentence. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kary umowne; Sądy powszechne

EN

Contractual penalties; Common courts

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2021
• Tom: 68
• Numer: nr 2
• Strony: 47--69

Twórcy

autor

Joanna Bodio

• Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lublinie

Bibliografia

• Bodio J., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów sądów powszechnych a odpowiedzialność dyscyplinarna radców prawnych, "Radca Prawny" 2005, nr 1.
• Bojańczyk A., Z problematyki relacji między odpowiedzialnością dyscyplinarną a karną (na przykładzie odpowiedzialności dyscyplinarnej zawodów prawniczych), "Państwo i Prawo" 2004, z. 9.
• Buchała K., Założenia modelu sankcji karnych i ich orzekania według projektu kodeksu karnego, [w:] Problemy reformy prawa karnego, red. T. Bojarski, E. Skrętowicz, Lublin 1993.
• Czarnecki P., Postępowanie dyscyplinarne wobec osób wykonujących prawnicze zawody zaufania publicznego, Legalis 2013.
• Czarnecki P., Stosowanie kodeksu karnego w postępowaniach dyscyplinarnych, "Państwo i Prawo" 2017, z. 10.
• Czeszejko Z., Krzemiński Z., Odpowiedzialność dyscyplinarna adwokatów, Warszawa 1971.
• Dudka K., Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania karnego w postępowaniu dyscyplinarnym wobec notariuszy, "Rejent" 2010, nr 3 (specjalny).
• Ereciński T., Gudowski J. (red.), Iwulski J., Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa. Komentarz, Warszawa 2009.
• Gardocki L., Prawnokarna problematyka sędziowskiej odpowiedzialności dyscyplinarnej, [w:] Przestępstwo - kara - polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Tomasza Kaczmarka, Kraków 2006.
• Gardocki L., Wstęp do orzecznictwa Sądu Najwyższego - Sądu Dyscyplinarnego, 2002, nr 1-2, Warszawa 2003.
• Giezek J., Sportowe sankcje dyscyplinarne, [w:] Odpowiedzialność dyscyplinarna w sporcie, red. A. Szwarc, Poznań 2001.
• Giętkowski R., Odpowiedzialność dyscyplinarna w prawie polskim, Gdańsk 2013.
• Gniatkowski M., Odpowiedzialność dyscyplinarna w sporcie - kary dyscyplinarne i ich charakter prawny, "Studia Prawnicze" 2004, z. 2.
• Gudowski J., Urząd sędziego w prawie o ustroju sądów powszechnych, "Przegląd Sądowy" 1994, nr 11-12.
• Kołecki B., Komentarz do art. 109, [w:] Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, red. I. Hayduk-Hawrylak, Legalis 2018.
• Korózs Ł., Sztorc M., Ustrój sądów powszechnych. Komentarz, Warszawa 2002.
• Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziego za wykroczenie, [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, t. 2, LEX/el. 2012.
• Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów. Komentarz, Warszawa 2005.
• Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy, Warszawa 2016.
• Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów w świetle ustawy z 27.07.2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych - kwestie procesowe i materialne, "Krajowa Rada Sądownictwa" 2017, nr 2.
• Kozielewicz W., Wypych P., Analiza orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach dyscyplinarnych, w których wymierzono bądź żądano wymierzenia kary dyscyplinarnej - złożenia sędziego z urzędu (okres 1 październik 2001 r. - 31 grudzień 2004 r.), OSNSD 2004, nr 2, poz. 89.
• Kubiak J.R., Kubiak J., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, "Przegląd Sądowy" 1994, nr 4.
• Leoński Z., Odpowiedzialność dyscyplinarna w prawie Polski Ludowej, Poznań 1959.
• Majewski J., O ustawowym zagrożeniu i innych pojęciach związanych z nadzwyczajnym wymiarem kary (w języku Kodeksu karnego), [w:] Nadzwyczajny wymiar kary. Materiały V Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, red. J. Majewski, Toruń 2009.
• Nikiel A., Czy dyscyplinarne przeniesienie sędziego jest zgodne z Konstytucją, "Rzeczpospolita PCD" 2009, nr 2.
• Papke-Olszauskas K., Możliwość zaostrzenia kary w odwoławczym postępowaniu dyscyplinarnym.
• Glosa do uchwały SN z dnia 30 czerwca 2008 r., I KZP 11/08, "Gdańskie Studia Prawnicze. Przegląd Orzecznictwa" 2009, nr 4.
• Paśnik J., Prawo dyscyplinarne w Polsce, Warszawa 2000
• Pawłowski S., Charakter prawny kary zakazu wykonywania wolnego zawodu, [w:] Sankcje administracyjne. Blaski i cienie, red. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Warszawa 2011.
• Sawiński J., Komentarz do art. 109, [w:] Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, red. A. Górski, LEX/el. 2013.
• Skwarcow M., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów oraz postępowanie przed rzecznikiem dyscyplinarnym na podstawie Prawa o ustroju sądów powszechnych (po ostatnich zmianach ustawowych i wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15.07.2021 r., C-791/19), "Przegląd Sądowy" 2021, nr 11-12.
• Szwarc A.J., Znaczenie i problemy odpowiedzialności dyscyplinarnej w sporcie, [w:] Odpowiedzialność dyscyplinarna w sporcie, red. A.J. Szwarc, Poznań 2001.
• Warzocha E., Niektóre zagadnienia odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów sądów powszechnych, "Nowe Prawo" 1988, nr 1.
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. 2020, poz. 2072).
• Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. 2017, poz. 1889 ze zm.).
• Ustawa z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020, poz. 190).

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2021.68.2.47-69