Zazielenienie terenów rolnych jako komponent zielonej infrastruktury na obszarach wiejskich w Polsce

• Autorzy: Anna Kołodziejczak , Krystian Koliński

Warianty tytułu

Greening of agricultural land as a component of green infrastructure in rural areas in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ocena zróżnicowania przestrzennego efektu zazielenienia w Polsce w odniesieniu do terenów użytkowanych rolniczo na skutek wprowadzania "zielonych" płatności bezpośrednich. Próbowano znaleźć odpowiedź na sformułowane pytanie badawcze: w jakim stopniu wprowadzenie zazielenienia miało wpływ na ochronę bioróżnorodności terenów rolnych? Jako podstawę analizy przestrzennej tego działania przyjęto dwa wskaźniki, przedstawiające liczbę wniosków zrealizowanych w ramach zazielenienia w procencie ogólnej liczby gospodarstw rolnych powyżej 10 ha użytków rolnych oraz wielkość pozyskanej z tego tytułu kwoty w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych. Zakres przestrzenny analizy obejmował terytorium całego kraju, a jako podstawowe jednostki przyjęto regiony (województwa) oraz powiaty (w układzie 314 biur powiatowych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa). Przeliczenia wskaźników dokonano w odniesieniu do ich przeciętnej dla lat 2017-2020 według wykazu producentów rolnych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W badaniach zastosowano syntetyczny wskaźnik poziomu absorpcji płatności na zazielenienia. Wsparcie finansowe miało pozytywny wpływ na koncentrację użytków rolnych objętych dopłatami zazielenienia i widoczne było w północno-zachodniej i południowo-wschodniej Polsce. Z badań wynika, że na terenach rolnych, gdzie w większym stopniu wykorzystano instrumenty ekonomiczne sprzyjające zazielenieniu, rolnicy kontynuują ekstensywny sposób gospodarowania. Wpływa to korzystnie na zachowanie bioróżnorodności krajobrazów.(abstrakt oryginalny)

EN

The article aims to assess the spatial differences of the greening effect in Poland with regard to agricultural land, resulting from the introduction of 'green' direct payments. An attempt has been made to find the answer to the research question: to what extent has the introduction of green-ing affected the conservation of biodiversity of agricultural land? As the basis for the spatial analysis of this measure, two indicators were adopted, showing the number of projects implemented as part of the greening as a percentage of the total number of farms with over 10 ha of farmland and the amount of funding received for this purpose per ha of farmland. The spatial scope of the analysis covered the entire country with regions (voivodeships) and poviats (by 314 poviat offices of the Agency for Re-structuring and Modernisation of Agriculture) adopted as basic units. The relevant calculations were made in relation to the average value for 2017-2020 by the list of agricultural producers of the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture. What was applied was a synthetic indicator of the uptake of greening payments.inancial support positively affected the concentration of the agricul-tural land receiving greening payments and was observed in north-western and south-eastern Poland. The research shows that in the agricultural land where greater use was made of greening-friendly economic instruments, farmers continue extensive farming. It has a positive impact on preserving the biodiversity of landscapes.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Użytki rolne; Infrastruktura rolnictwa; Polityka rolna; Ochrona przyrody

EN

Agriculture; Agricultural land; Agricultural infrastructure; Agricultural policy; Nature protection

• Czasopismo: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 61
• Strony: 23--36

Twórcy

autor

Anna Kołodziejczak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Krystian Koliński

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• da Silva J.M.C., Wheeler E. 2017. Ecosystems as infrastructure. Perspectives in Ecology and Conser-vation, 15(1): 32-35.
• Davies C., Hansen R., Rall E., Pauleit S., Lafortezza R., Yole De Bellis Y., Santos A., TosicsI. 2015. Green Infrastructure Planning and Implementation (http://www.academia.edu/18650115/Green_Infrastructure_Planning_and_Implementation; dostęp: 5.02.2022).
• European Commission 2013. Overview of CAP Reform 2014-2020. Agricultural Policy Perspectives Brief, 5*, December 2013.
• Firehock K. 2010. A Short History of the Term Green Infrastructure and Selected Literature (http://www.gicinc.org/PDFs/GI%20History.pdf).
• Gocht A., Ciaian P., Bielza M., Terres J.-M., Röder N., Himics M., Salputra G. 2017. EU-Wide Economic and Environmental Impacts of CAP Greening with High Spatial and Farm-Type Detail. Journal of Agricultural Economics, 68(3): 651-681.
• Hart K. 2015. Green direct payments: implementation choices of nine Member States and their envi-ronmental implications. IEEP, London.
• Jaroszewska J., Prendecki K. 2016. Znaczenie "zazielenienia" zapewnienie różnorodności biologicznej. Zeszyty Naukowe SGGW, Problemy Rolnictwa Światowego, 16, 3: 110-120.
• Kaley H., Baldock D., Buckwell A. 2016. Learning the lessons of the Greening of the CAP. IEEP, London.
• MRiRW 2021. Płatności z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska (zazielenienie). Materiał informacyjny. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
• Pauleit S., Rieke H., Lorance Rall E., Zölch T., Andersson E., Luz A., Száraz L., Tosics I., Vierikko K. 2017. Urban landscapes and green infrastructure. [W:] Oxford Research Encyclopedia of Environmental Science. Oxford University Press, Oxford.
• Racine J.B., Reymond H. 1977. Analiza ilościowa w geografii. PWN, Warszawa.
• Regulation (EU) No 1307/2013 of the European Parliament and of the Council of 17 December 2013 establishing rules for direct payments to farmers under support schemes within the framework of the common agricultural policy and repealing Council Regulation (EC) No 637/2008 and Council Regulation (EC) No 73/2009. OJ EU, 2013, L 347/608.
• Regulation (EU) No 639/2014 of 11 March 2014 supplementing Regulation (EU) No 1307/2013 of the European Parliament and of the Council establishing rules for direct payments to farmers under support schemes within the framework of the common agricultural policy and amending Annex X to that Regulation. OJ EU, 2014.
• Rolnictwo w 2020 roku. 2021. GUS. Warszawa.
• Runge J. 2007. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej - elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Sprawozdanie z działalności ARiMR za rok 2020. 2021. Departament Analiz i Sprawozdawczości ARiMR, Warszawa.
• Szulczewska B. 2018. Zielona infrastruktura czy koniec historii? Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, 189.
• Wąs A., Jaroszewska J., 2017. Pierwsze zmiany w polskim rolnictwie po wprowadzeniu mechanizmu "zazielenienia". Polityka ekonomiczna. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 487: 331-340.
• Wąs A., Zawalinska K., Britz W. 2014. Impact of "Greening" the Common Agricultural Policy: Evidence from Selected Countries Based on CAPRI model. Paper presented at the XIVth EAAE Congress: Agri-Food and Rural Innovations for Healthier Societies, Ljubljana, Slovenia.
• Westhoek H., Overmars K.P., van Zeijts H. 2013. The provision of public goods by agriculture: Critical questions for effective and efficient policy making. Environmental Science & Policy, 32: 5-13.
• Volker M., Hubacek K., Coleby A. 2013. From polluter pays to provider gets: distribution of rights and costs under payments for ecosystem services. Ecology and Society, 18(4): 41.
• Zegar J.St. 2012. Współczesne wyzwania rolnictwa. Wydawnictwo PWN, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rrpr.2022.61.042022