PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2022 | 13 | nr 44 Legitymizacja władzy i współczesna demokracja | 71--84
Tytuł artykułu

Innowacyjność współczesnej teorii demokracji w perspektywie historycznej

Warianty tytułu
Innovativeness of Contemporary Democratic Theory in a Historical Perspective
Języki publikacji
PL
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest zaproponowanie schematu metateoretycznego, pozwalającego uporządkować współczesne teorie demokracji i wskazać na ich wewnętrzne ograniczenia związane z przejęciem Hobbesowskiej matrycy pojęć.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem głównym jest identyfikacja intelektualnego źródła, które wpłynęło na opisywany m.in. przez Ch. Mouffe "paradoks demokracji" powiązany z niespójnością "liberalnego" (patronuje mu w artykule B. Constant) i "demokratycznego" (Rousseau) stosunku do wartości, takich jak wolność i równość. Przyjęta hipoteza głosi, że źródłem tym jest dokonany przez T. Hobbesa i zradykalizowany na wiele sposobów podział prywatne-publiczne. Narzędziem analizy jest propozycja rozumienia systemu politycznego autorstwa D. Eastona w wersji przypomnianej przez C. Offe.
PROCES WYWODU: Zasadnicza część argumentacji ma charakter historyczno- filozoficzny. Przedstawia ona wpływ dominującego w nowożytności języka politycznego na rozumienie demokracji.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Badania prowadzą do wniosku, że współczesne teorie i innowacje demokratyczne umieścić można pomiędzy skrajnościami wyznaczonymi przez tzw. proceduralne ujęcie demokracji z jednej, a demokrację nieliberalną z drugiej strony. To jednak sprawia, że ich rzeczywista "innowacyjność" jest mocno ograniczona.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W konkluzji autor artykułu wskazuje możliwość postrzegania demokracji jako granicy europejskiego doświadczenia politycznego. (abstrakt oryginalny)
EN
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to introduce a metatheoretical framework that allows to discuss contemporary theories of democracy and identify the limitations of democratic innovation.
RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main research problem is the identification of the intellectual source of the so-called "paradox of democracy" (Ch. Mouffe) related to the inconsistency of the "liberal" (represented by B. Constant) and the "democratic" (Rousseau) approach to values such as freedom and equality. It is suggested that this source is the private-public division exposed by T. Hobbes and radicalized in many ways later on. The tool of analysis is the three-level model of the political system as described by C. Offe.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The analysis leads to the conclusion that contemporary democratic innovations can be placed between the extremes determined by procedural democracy on the one hand and illiberal democracy on the other. That is, however, what puts their innovative character into question.
RESEARCH RESULTS: The main part of the article is historical and philosophical analysis. The limitations of the modern political language in respect to the notion of democracy are presented.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The article advocates understanding democracy as the limit of the European political experience. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
13
Strony
71--84
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Bibliografia
  • Constant, B. (1992). O wolności starożytnych i nowożytnych. Arka, 42 (6), 73-85.
  • Crick, B. (2004). W obronie polityki. Warszawa: PWN.
  • Elliot, J.E. (1994). Joseph A. Schumpeter and The Theory of Democracy. Review of Social Economy, 52/4, 280-300.
  • Garver, E. (2014). Aristotle's Politics. Living Well and Living Together. Chicago: Chicago University Press.
  • Hansen, M.H. (1998). Polis and City-State An Ancient Concept and its Modern Equivalent. Copenhagen: Munksgaard.
  • Hobbes, T. (2009). Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego. Warszawa: Aletheia.
  • Krzynówek-Arndt, A. (2016). Suwerenność i zwierzchnictwo ludowe: egzystencja prywatna i egzystencja polityczna. Horyzonty Polityki, 7(18), 53-71.
  • Letwin, S.R. (2005). On the History of the Idea of Law. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Locke, J. (1992). Dwa traktaty o rządzie. Warszawa: PWN.
  • Mouffe, Ch. (2005). Paradoks demokracji. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DWSE.
  • Offe, C. (1997). Varieties of Transition: The East European and East German Experience. Cambridge (Mass.): MIT Press.
  • Olender, K. (2021). Globalne procesy erozji demokracji w perspektywie czynników politycznych, społecznych i medialnych. Horyzonty Polityki, 12 (39), 89 104.
  • Rassekh, F. (2017): Four Central Theories of the Market Economy. London-New York: Routledge.
  • Ribeiro, G. de Almeida (2019). The Decline of Private Law. A Philosophical History of Liberal Legalism. Oxford: Hart Publishing.
  • Rousseau, J.-J. (1948). Umowa społeczna czyli zasady prawa politycznego. Łódź: Księgarnia Wydawnictw Prawniczych i Naukowych.
  • Rousseau, J.-J. (1956). Trzy rozprawy z filozofii społecznej. Warszawa: PWN.
  • Rousseau, J.-J. (1967). Przechadzki samotnego marzyciela. Warszawa: Czytelnik.
  • Rousseau, J.-J. (2001). Szkic o pochodzeniu języków. Kraków: Aureus.
  • Saward, M. (2000). Democratic Innovation. W M. Saward (Red.), Democratic Innovation: Deliberation, representation and association (s. 3-13). London-New York: Routledge.
  • Saward, M. (2021). Democratic Design. Oxford: Oxford University Press.
  • Schmitt, C. (2000). Pojęcie polityczności. Idem, Teologia polityczna i inne pisma (s. 191-250). Kraków: Znak, Fundacja im. Stefana Batorego.
  • Starobinski, J. (2000). Jean-Jacques Rousseau - przejrzystość i przeszkoda. Warszawa: Wydwanictwo KR.
  • Sulikowski, A. (2017). Konstytucjonalizm wobec "zemsty postmodernizmu". Acta Universitatis Wratislaviensis, 3791, Przegląd Prawa i Administracji, CX, 95-106. DOI: 10.19195/0137-1134.110.
  • Swanson, J. A. (2019). The Public and the Private in Aristotle's Political Philosophy. Ithaca, New York: Cornell University Press.
  • Taylor, Ch. (2010). Nowoczesne imaginaria społeczne. Kraków: Znak.
  • Tocqueville, A. de (1996a). O demokracji w Ameryce: T. 1. Kraków: Znak, Fundacja im. Stefana Batorego.
  • Tocqueville, A. de (1996b). O demokracji w Ameryce: T. 2. Kraków: Znak, Fundacja im. Stefana Batorego.
  • Weber, M. (1998). Polityka jako zawód i powołanie. Kraków-Warszawa: Znak, Fundacja im. Stefana Batorego.
  • Zmierczak, M. (2019). Demokracja a liberalizm - uwagi z perspektywy XXI w. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, LXVI (1), 465-474.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171658004

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.