O zasadach przenoszenia praw z weksla niezupełnego w chwili wystawienia - rozważania na tle wyroku Sądu Najwyższego z 23 października 2008 r.

• Autorzy: Sławomir Czarnecki

Warianty tytułu

Principles of Transferring the Rights Arising from a Bill of Exchange (Promissory Note) Issued in Blank - Reflections in the Context of the Decision of the Supreme Court of 23 October 2008

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opracowanie dotyczy wąsko zakreślonej problematyki. Omówiono w nim sporne zagadnienia związane z obiegiem weksla wystawionego w stanie niezupełnym. W myśl art. 10 ustawy wekslowej, jeżeli taki weksel zostanie uzupełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec nabywcy w dobrej wierze zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia. Główną przyczyną kontrowersji jest fakt, iż twórcy genewskiej konwencji wekslowej (ustawy jednolitej) zredagowali art. 10 w sposób nieprecyzyjny, stwarzając tym samym pole do rozbieżnych interpretacji. Przedmiotem sporu jest przede wszystkim kwestia, czy przepis ten chroni wyłącznie nabywcę weksla uprzednio uzupełnionego czy też także uczciwego nabywcę blankietu. Przeważająca część polskiej doktryny i orzecznictwa prezentuje w tej mierze stanowisko zapewniające ochronę interesu wystawcy. Zgodnie z nim, dłużnik może w stosunku do indosatariusza weksla nieuzupełnionego skutecznie formułować zarzut niezastosowania się do zawartego porozumienia. Autor niniejszego opracowania podziela ten pogląd. Uważa jednak, że kwestia dopuszczalności pozostałych zarzutów opartych na stosunkach osobistych powinna być rozwiązana w odmienny sposób. Tło rozważań stanowi wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 2008 r. (V CSK 71/08, LEX nr 485921).(abstrakt oryginalny)

EN

This article has a narrow scope. The principal aim of the analyses presented in it is to show the controversies related to transferring the rights arising from a bill of exchange (promissory note) issued in blank. This can be mainly attributed to the wording of Article 10 of the Geneva Uniform Law on Bills of Exchange and Promissory Notes. According to this provision, if the bill (note) is later filled in contrary to the filling agreement, the breach of such agreement cannot be invoked against the holder, unless the latter has acquired the instrument in bad faith or with gross negligence. The question arises whether an acquirer of a blank instrument should be protected in such a way. The majority of Polish legal scholars as well as courts express the view that the debtor should be liable towards any subsequent acquirer of a blank instrument only to the extent of the filling agreement. In other words, the subscriber can invoke against the holder of such an instrument the specific type of defense - a breach of agreement to complete the bill (note). The author agrees with the above standpoint. But, in the author's opinion, the question of admissibility of other personal defenses should be assessed in a different manner. The background of these considerations is the decision of the Supreme Court of 23 October 2008 (V CSK 71/08, LEX nr 485921).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Weksle; Przeniesienie praw własności

EN

Bill of exchange; Transfer of ownership

• Czasopismo: Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 4
• Strony: 14--19

Twórcy

autor

Sławomir Czarnecki

• Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Rzeszowie

Bibliografia

• Bagińska, L. (2008). Prawo wekslowe i czekowe. Warszawa: C.H. Beck.
• Baumbach, A., Hefermechl, W., Casper, M. (2008). Wechselgesetz, Scheckgesetz, Recht der kartengesttzten Zahlungen. München: C.H. Beck.
• Bogobowicz, J., Kulikowski, B. (1981). Weksel w obrocie zagranicznym. Warszawa: Centrum Informacji i Usług Prawnych Polskiej Izby Handlu Zagranicznego.
• Brox, H. (2004). Handels-und Wertpapierrecht. München: C.H. Beck.
• Bukojemska, B. (2003). Porozumienie wekslowe jako umowa prawa cywilnego. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (3), 20.
• Bülow, P. (2004). Heidelberger Kommentar zum Wechselgesetz/Scheck- gesetz und zu den Allgemeinen Geschäftsbedingungen, Heidelberg: C.F. Müller Verlag.
• Caputo, E. (1968). Titoli di credito. Repertorio completo di dottrina e giurisprudenza dal 1934 al 1967. Padova: CEDAM.
• Chełmoński, A. (1935). Recenzja pracy M. Honzatki, ,,Obieg weksla in blanco''. Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, (2), 338-339.
• Czarnecki, S. (2013). Glosa do wyroku SN z 10 marca 2011 r. (V CSK 298/10). Palestra, (11-12), 212.
• Czarnecki, S. (2013). Kilka uwag na temat zakresu ochrony nabywcy weksla niezupełnego - na marginesie wyroku Sądu Najwyższego z 27 listopada 2007 r. Rejent, (3), 79.
• Czarnecki, S. (2008). Obieg weksla in blanco na tle art. 10 prawa wekslowego. Rejent, (10), 97.
• Doliński, A. (1925). Polskie prawo wekslowe. Pozna: Krajowy Instytut Wydawniczy.
• Domaradzki, S. (2004). Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 lutego 2002 r., II AKa 313/01. Prokuratura i Prawo, (10), 117.
• Fras, M. (2010). Zobowiązanie wekslowe wystawcy weksla in blanco. Uwagi de lege ferenda. W: E. Gniewek, K. Górska, P. Machnikowski (red.), Zaciąganie i wykonywanie zobowiązań. Materiały III Ogólnopolskiego Zjazdu Cywilistów (Wrocław, 25-27.9.2008 r.). Warszawa 2010: C.H. Beck.
• Górski, A. (1925). Prawo wekslowe i czekowe. Kraków: Księgarnia F. HOESICKA.
• Heropolitańska, I. (2011). Prawo wekslowe i czekowe. Praktyczny komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
• Heropolitańska, I. (2000). Weksel w obrocie gospodarczym. Warszawa: Twigger.
• Honzatko, M. (1934). Obieg weksla in blanco. Lwów: Towarzystwo Naukowe we Lwowie.
• Jastrzębski, J. (2012). W: J. Jastrzębski, M. Kaliński, Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz. Warszawa: LexisNexis Polska Sp. z o.o.
• Jastrzębski, J. (2004). Wybrane zagadnienia prawa wekslowego w orzecznictwie Sądu Najwyższego - weksel in blanco. Glosa, (4), 32-33.
• Kaliński, M. (2012). W: J. Jastrzębski, M. Kaliński, Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz. Warszawa: LexisNexis Polska Sp. z o.o.
• Kondracka, A. (2000). Zasady przenoszenia praw z weksla in blanco. Rejent, (5), 94.
• Koziński, M.H. (2000). W: M. Bączyk, M.H. Koziński, M. Michalski, W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Papiery wartościowe, Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze s.c.
• Koziński, M.H. (2005). Weksle. W: A. Szumański (red.), System prawa prywatnego, t. 18. Warszawa: C.H. Beck.
• Koziński, M.H. (2007). W sprawie oceny ważności niektórych zobowiązań cywilnoprawnych, których skutkiem może być ograniczenie swobody wykonywania mandatu posła i senatora. Przegląd Sejmowy, (2), 134.
• Kruczalak, K. (1998). Prawo papierów wartościowych. Sopot: Wydawnictwo Prawnicze ,,LEX''.
• Langowski, W. (1998). Indos wekslowy. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze s.c.
• Litwińska, M. (2000). Glosa do wyroku SN z 18 listopada 1999 r. (I CKN 215/98). Prawo Papierów Wartościowych, (10), 40.
• Machnikowski, P. (2009). Prawo wekslowe. Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
• Machnikowski, P. (2002). Weksel własny in blanco. Warszawa: C.H. Beck.
• Mojak, J. (1996). W: A. Jakubecki, J. Mojak, E. Niezbecka, Prawne zabezpieczenie kredytów. Lublin: Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze.
• Nazarewicz, P. (1996). Wybrane zagadnienia z zakresu prawa wekslowego (II). Przegląd Prawa Handlowego, (8), 16.
• Opalski, W. (1997). W: T. Komosa, W. Opalski, Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
• Piasecki, K. (2004). Prawo wekslowe. W: S. Włodyka (red.), Prawo papierów wartościowych. Warszawa: C.H. Beck.
• Piasecki, K. (1993). Prawo wekslowe i czekowe z komentarzem oraz wzorami weksli i pism procesowych. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Priese, J., Rebentrost, F. (1949). Kommentar zum Wechselgesetz mit Text des Scheckgesetzes und der Nebengesetze. Iserlohn - Regensburg: Silva-Verlag.
• Rosenblüth, I. (1936). Prawo wekslowe. Komentarz. Kraków: Księgarnia Powszechna.
• Sedatis, L. (1988). Einführung in das Wertpapierrecht. Berlin-New York: Walter de Gruyter . § CO.
• Szpunar, A. (1992). Poręczenie wekslowe. Państwo i Prawo, (8), 29.
• Szpunar, A. (2001). Wypełnienie weksla in blanco zgodnie z zawartym porozumieniem. Prawo Papierów Wartościowych, (3), 7.
• Szpunar, A., Kaliński, M. (2003). Komentarz do prawa wekslowego i czekowego. Warszawa: LexisNexis Polska Sp. z o.o.
• Wdowczyk, A. (2005). Porozumienie wekslowe. Monitor Prawniczy, (1), 63.
• Wróblewski, S. (1936). Prawo wekslowe i czekowe. Kraków: Leon Frommer.
• Zöllner, W. (1987). Wertpapierrecht. Ein Studienbuch. München: C.H. Beck.