Depopulacja a polityka mieszkaniowa w programach rewitalizacji województwa śląskiego

• Autorzy: Aleksandra Kowalska

Warianty tytułu

Depopulation and Housing Policy in Revitalisation Programmes of the Silesian Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zjawisko depopulacji jest coraz bardziej widocznym problemem w polskich gminach. Według danych GUS regionem, w którym w ostatnich latach obserwuje się największy ubytek ludności, jest województwo śląskie. Mimo że uwzględnianie aspektów demograficznych nie jest obowiązkowym elementem programów rewitalizacji, wiele gmin widzi w rewitalizacji szansę na ograniczenie problemu depopulacji. Niektóre z programów rewitalizacji wyraźnie wskazują na skutki działań związanych z polityką mieszkaniową, jakimi mają być zahamowanie wyludniania się gmin i/lub zachęcanie społeczeństwa, zwłaszcza ludzi młodych, do osiedlania się na danym obszarze. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań nad programami rewitalizacji gmin województwa śląskiego z punktu widzenia ich znaczenia dla ograniczania procesów depopulacji. Badania koncentrowały się na dwóch kwestiach: 1) jak wiele gmin i które z nich upatrują szansę na ograniczenie depopulacji w przedsięwzięciach rewitalizacyjnych związanych z szeroko pojętym mieszkalnictwem; 2) jakie działania z obszaru polityki mieszkaniowej są wymieniane jako te, które mogą przyczynić się do poprawy sytuacji demograficznej w gminie.(abstrakt oryginalny)

EN

The phenomenon of depopulation is an increasingly visible issue in Polish municipalities. According to the Central Statistical Office (GUS), the region with the greatest decrease in population in recent years is the Silesian Voivodeship. Although taking demographic aspects into account is not a mandatory element of revitalisation programmes, a lot of municipalities treat revitalisation as an opportunity to reduce the problem of depopulation. Some of the revitalisation programmes clearly indicate the goal of activities related to housing policy, which is to stop depopulation of municipalities and/or encourage the society, especially young people, to settle in a given area. The aim of the article is to present the results of research on revitalisation programmes of municipalities in the Silesian Voivodeship from the point of view of their significance for reducing depopulation processes. The research focuses on two issues: 1) how many and which municipalities see the opportunity to reduce depopulation in revitalisation projects related to broadly understood housing; 2) what activities from the field of housing policy are mentioned as those that may contribute to the improvement of the demographic situation in a municipality.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rewitalizacja; Mieszkalnictwo; Ludność

EN

Revitalization; Housing; Population

• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2022
• Tom: 73
• Strony: 1--12

Twórcy

autor

Aleksandra Kowalska

• Instytut Rozwoju Miast i Regionów

Bibliografia

• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. 1990 Nr 16 poz. 95 ze zm. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, Dz.U. 2015 poz. 1777 ze zm.
• Narodowy Program Mieszkaniowy, 2016, Załącznik do Uchwały Nr 115/2016 Rady Ministrów z dnia 27 września 2016 r.
• Krajowa Polityka Miejska 2023, 2015, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa.
• Projekt Krajowej Polityki Miejskiej 2030, 2021, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Warszawa.
• Program Specjalnej Strefy Demograficznej w województwie opolskim do 2020 roku. Opolskie dla Rodziny, 2014, Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Opole.
• Śląskie. Wyzwania demograficzne. Koncepcja polityki przeciwdziałania negatywnym zmianom demograficznym, depopulacji i starzeniu się społeczeństwa w województwie śląskim, Załącznik do Uchwały Nr 1893/217/V/2017 Zarządu Województwa Śląskiego z dnia 19.09.2017 r.
• Strategia Województwa Śląskiego "Śląskie 2030". Zielone Śląskie, 2020, Załącznik do Uchwały Nr VI/24/1/2020 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 19 października 2020 r.
• Projekt Regionalnej Polityk i Rewitalizacyjnej Województwa Śląskiego, 2020, Załącznik do Uchwały Nr 2717/190/VI/2020 Zarządu Województwa Śląskiego z dnia 25.11.2020 r.
• Lokalny Program Rewitalizacji dla Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny do 2022 roku, 2017, Załącznik do Uchwały Nr XXXVIII/425/17 Rady Miejskiej w Czerwionce-Leszczynach z dnia 28 lipca 2017 r.
• Lokalny Program Rewitalizacji dla Miasta Siemianowice Śląskie na lata 2016 - 2022, 2016, Załącznik do Uchwały Nr 318/2016 Rady Miasta Siemianowic Śląskich z dnia 19 grudnia 2016 r.
• Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Ujsoły na lata 2017 - 2023 (aktualizacja), 2018, Załącznik do Uchwały Nr II/20/2018 Rady Gminy Ujsoły z dnia 30 listopada 2018 r.
• Lokalny Program Rewitalizacji Jastrzębia-Zdroju do 31 grudnia 2023 roku, 2018, Załącznik do Uchwały Nr II/20/2018 Rady Miasta Jastrzębie-Zdrój z dnia 30 listopada 2018 r.
• Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2016 - 2023, 2020, Załącznik do Uchwały Nr XXIX/637/20 Rady Miasta Katowice z dnia 17 grudnia 2020 r.
• Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Sosnowca na lata 2016 - 2023 (aktualizacja), 2020, Załącznik do Uchwały Nr 396/XXI/2020 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 30 stycznia 2020 r.
• Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich Miasta Zabrze na lata 2016 - 2023, 2017, Załącznik do Uchwały Nr LI/618/17 Rady Miasta Zabrze z dnia 18 grudnia 2017 r.
• Program Rewitalizacji dla Gminy Krzyżanowice na lata 2016 - 2023, 2020, Załącznik do Uchwały Nr XXI/47/2020 Rady Gminy Krzyżanowice z dnia 30 czerwca 2020 r.
• Program Rewitalizacji Miasta Piekary Śląskie na lata 2016 - 2022, 2019, Załącznik do Uchwały Nr VIII/107/19 Rady Miasta Piekary Śląskie z dnia 25 kwietnia 2019 r.
• Cienkosz E., 2020, Demograficzny aspekt kurczenia się polskich miast, Urban Development Issues, 67, 45 - 56.
• Denis M., 2017, Tereny poprzemysłowe w dobie zrównoważonego rozwoju, Studia Miejskie, 26, 25 - 37.
• Długosz M., 2017, Depopulacja aglomeracji wałbrzyskiej, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 30(2), 19 - 25.
• Frankowski J., Mazurkiewicz J., 2020, Województwo śląskie w punkcie zwrotnym transformacji, IBS Research Report, 02.
• Gasidło K., 1998, Problemy przekształceń terenów poprzemysłowych, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• Główny Urząd Statystyczny, 2021, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2021 r., Warszawa.
• Hrynkiewicz J., Potrykowska A. (red.), 2017, Sytuacja demograficzna województwa śląskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, t. 9, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa.
• Jadach-Sepioło A., 2017, Rewitalizacja miast w Polsce - niedoskonała odpowiedź na problem depopulacji, Konserwatorium Wiedzy o Mieście, 30(2), 37 - 42.
• Jarczewski W., Sroka B., 2019, Kurczenie się polskich miast a rewitalizacja, [w:] A. Kułaczkowska, W. Jarczewski (red.), Raport o stanie polskich miast. Rewitalizacja, IRMiR, Kraków - Warszawa, 95 - 103.
• Jaroszewska E., 2019, Kurczenie się (shrinkage) starych miast przemysłowych i przeciwdziałanie jego negatywnym skutkom, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 49, 173.
• Jończy R., 2010, Migracje zagraniczne z obszarów wiejskich województwa opolskiego po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Wybrane aspekty ekonomiczne i demograficzne, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole - Wrocław.
• Kantor-Pietraga I., 2014, Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Krystek-Kucewicz B., Kaszuba K., 2017, Polityka mieszkaniowa jako narzędzie ograniczania depopulacji: wybrane instrumenty stosowane w polskich miastach, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 30(2), 43 - 57.
• Krzysztofik R., Szmytkie R., 2018, Procesy depopulacji w Polsce w świetle zmian bazy ekonomicznej miast, Przegląd Geograficzny, 90(2), 309 - 329.
• Nowak K., 2021, Krajowy i lokalny wymiar polityki mieszkaniowej, IRMiR, Uniwersytet Gdański, Warszawa - Kraków - Gdańsk.
• Oswalt P. (ed.), 2005, Shrinking Cities, vol. 1: International Research, Hatje Cantz Verlag, Ostfildern-Ruit.
• Paszkowski Z.W., Bizio K., 2017, Rewitalizacja w obliczu depopulacji miast, [w:] M. Kaszyńska (red.), Awarie budowlane. Zapobieganie, diagnostyka, naprawa, rekonstrukcje, Wydawnictwo Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Szczecin, 75 - 95.
• Patton M.Q., 2002, Qualitative evaluation and research methods, Sage Publications, London.
• Runge A., Runge J., 2017, Polityka lokalna i regionalna w świetle depopulacji - na przykładzie województwa śląskiego, Studia KPZK PAN, 178, 133 - 150.
• Runge J., 2019, Tendencje depopulacji i starzenia demograficznego w województwie śląskim a model urbanizacji regionu,[w:] K. Gasidło, A. Klasik, R. Muster (red.), Nowa urbanizacjana starym podłożu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice, 102-112.
• Stelmaszewska N., 2021, Całodobowa opieka długoterminowa nad seniorami w świetle demograficznego kurczenia się miast województwa śląskiego, Urban Development Issues, 70, 58-74.
• Stryjakiewicz T. (red.), 2014, Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Śleszyński P., 2016a, Delimitacja miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Śleszyński P., 2016b, Współczesne i prognozowane uwarunkowania demograficzno-migracyjne w rozwoju miejskiego systemu osadniczego Polski, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 29(1), 97-106.
• Śleszyński P., 2018, Demograficzne wyzwania rozwoju regionalnego Polski, Studia KPZK PAN, 183, 225-247.
• Turek A., 2013, Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych na cele mieszkaniowe, Problemy Rozwoju Miast, 10(1), 71-86.
• Twardoch A., 2015, Centralna, regionalna i lokalna polityka mieszkaniowa w kontekście prognozowanych zmian demograficznych. Wybrane skutki przestrzenne, społeczne i gospodarcze, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 223, 21-31.
• Wilczek M.T., 2014, Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych w województwie śląskim na tle Polski w okresie między Narodowymi Spisami Powszechnymi 2002 i 2011, Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 177, 125-132.
• Zrałek M., 2005, Warunki mieszkaniowe w województwie śląskim jako czynnik procesu marginalizacji i wykluczenia społecznego, [w:] L. Frąckiewicz (red.), Zapobieganie wykluczeniu społecznemu, Wydawnictwo AE, Katowice, 321-340.

Identyfikatory

DOI

10.51733/udi.2022.73.05