Czy modele oraz ustalenia i rekomendacje prawidłowo integrują zarządzanie przestrzenią z zarządzaniem strategicznym rozwojem gmin? Potrzebne korekty przepisów i działania edukacyjne

• Autorzy: Andrzej Sztando

Warianty tytułu

Do the Models, Arrangements and Recommendations Properly Integrate Spatial Management with the Strategic Governance of the Development of Municipalities? Necessary Adjustments to the Regulations and Educational Activities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym z kluczowych warunków skutecznego zarządzania strategicznego rozwojem gmin jest zintegrowanie z nim zarządzania przestrzenią. Mimo wieloletnich postulatów, kompleksowe regulacje temu służące przyjęto dopiero w 2020 r., w ramach pierwszego etapu reformy systemu zarządzania rozwojem kraju. Do prawa samorządowego wprowadzono strategię rozwoju gminy, a jej obowiązkowymi częściami uczyniono model struktury funkcjonalno-przestrzennej oraz ustalenia i wytyczne w zakresie kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej. Miały być one wyznacznikami dla gminnych narzędzi zarządzania przestrzenią. Celem przeprowadzonych badań była weryfikacja, czy w praktyce przepisy nt. modeli oraz ustaleń i rekomendacji satysfakcjonująco wspierają tę integrację. Zastosowano w nich metody badawcze analizy aktów prawnych, podobieństw i przyczynowo-skutkową, a także wywiadów pogłębionych. Wykorzystano także wyniki wieloletnich obserwacji uczestniczących. Badania wykazały, że w istotnej części gmin przepisy te nie działają zgodnie z intencją ustawodawcy, co prowadzi do dysfunkcji integracji, a potencjalnie do spowolnienia rozwoju społeczno-gospodarczego. Przyczyną tego stanu rzeczy jest ich niewystarczająca szczegółowość oraz za niski poziom kultury zarządzania strategicznego rozwojem, charakteryzujący część władz i menedżmentu gmin. W części postulatywnej artykułu zaproponowano zatem korekty przedmiotowych przepisów, odnosząc je do przygotowywanej obecnie reformy planowania przestrzennego. Nakreślono także niezbędne działania na rzecz podnoszenia wspomnianej kultury. Artykuł kończą argumenty za kontynuacją badań, zarówno w przedstawionym obszarze, jak i w innych obszarach zarządzania strategicznego rozwojem gmin. (abstrakt oryginalny)

EN

One of the key conditions for effective strategic governance of the development of municipalities is its integration with spatial management. Despite many years of postulates, comprehensive regulations serving this purpose were adopted in Poland as late as in 2020, as part of the first stage of the reform of the country's development governance system. A municipality development strategy was introduced into the self-government law, and a model of the functional and spatial structure as well as arrangements and guidelines for shaping and pursuing spatial policy were made its obligatory parts. They were to be determinants for municipal space management tools. The objective of the research was to verify whether the regulations on models, arrangements and recommendations satisfactorily support this integration in practice. The research methods of analysing legal acts, similarities and causes-and-effects, as well as in-depth interviews were used. The results of long-term observations of the participants were also used. The research showed that these regulations do not work in accordance with the legislator's intention in a significant proportion of municipalities, which leads to dysfunctions of integration and potentially to a slowdown in socio-economic development. The reason for this state of affairs is their insufficient depth and the low level of the culture of strategic development governance, which characterizes some of the authorities and management of the municipalities. Therefore, the postulating part of the article proposes corrections adjustments to the regulations in question, referring them to the spatial planning reform currently being prepared. It also outlines the necessary actions to raise this culture. The article ends with arguments in support of the continuation of research in the area presented, as well as other areas of strategic governance of the development of the municipalities. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie publiczne; Zarządzanie strategiczne; Polityka przestrzenna; Strategia rozwoju gminy; Zarządzanie gminą

EN

Public governance; Strategic management; Spatial policy; District development strategy; District management

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 12
• Strony: 7--23

Twórcy

autor

Andrzej Sztando

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Albrechts L., Healey P., Kunzmann K.R., Strategic Spatial Planning and Regional Governance in Europe, "Journal of the American Planning Association" 2003/2.
• Drzazga D., Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrumentu osiągania sustensywnego rozwoju, Łódź 2018.
• Markowski T., Funkcjonowanie gospodarki przestrzennej - założenia budowy modelu zintegrowanego planowania i zarządzania rozwojem, "Studia KPZK PAN" 2011/ CXXXIV.
• Sołtys J., Problemy planowania strategii i zagospodarowania przestrzennego w zarządzaniu rozwojem obszarów metropolitalnych, "Biuletyn KPZK PAN" 2015/259.
• Sztando A., Does the Strategic Planning of Local Development Result from the Motives Indicated in Literature? Contemporary Motivation of Polish Small Towns' Authorities for Strategic Planning of Local Development, "Transylvanian Review of Administrative Sciences" 2017/51E.
• Sztando A., Lokalistyczne cechy zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu" 2017/447.
• Sztando A., Współczesne bariery zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym w Polsce, "Nauki o Zarządzaniu" 2015/4.
• Sztando A., Wyzwania systemowej integracji zarządzania przestrzenią z zarządzaniem strategicznym rozwojem w wymiarach lokalnym, subregionalnym i regionalnym, "Samorząd Terytorialny" 2021/12.
• Tölle A., Zintegrowane formy planowania i zarządzania rozwojem lokalnym a instrumentarium planistyczne. System polski na tle systemu niemieckiego, "Studia Regionalne i Lokalne" 2014/3.