Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
The Pandemic Good Samaritan Clause - a Justification, an Excuse or a "Dead" Legal Provison?
Języki publikacji
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Artykuł ma na celu analizę prawnokarnego charakteru tzw. klauzuli dobrego Samarytanina w celu ustalenia, czy wyłącza ona bezprawność albo winę w strukturze przestępstwa.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autor, wykorzystując formalno-dogmatyczną metodę analizy przepisów prawa, posiłkując się przyjętymi w doktrynie ustaleniami dotyczącymi struktury przestępstwa, materiałami legislacyjnymi oraz przeglądem literatury, opisuje znamiona klauzuli dobrego Samarytanina. Dąży również do ustalenia, czy stanowi ona kontratyp, czy ekskulpant oraz, czy jej wprowadzenie do systemu prawa było w ogóle uzasadnione.
PROCES WYWODU: Autor przedstawia instytucję klauzuli dobrego Samarytanina in genere, by omówić przebieg procesu legislacyjnego, który doprowadził do jej wprowadzenia. Następnie skupia się na analizie przesłanek umożliwiających sprawcy skorzystanie z tej klauzuli, by na koniec zbadać jej prawnokarny charakter.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zdaniem autora klauzula dobrego Samarytanina jest ekskulpantem o ograniczonym temporalnie, miejscowo i podmiotowo zakresie zastosowania. Wyłącza ona winę sprawcy - medyka - w sytuacji, w której dokona on wybranych nieumyślnych czynów zabronionych przeciwko życiu lub zdrowiu pacjenta w związku z zapobieganiem, rozpoznawaniem, leczeniem COVID-19. Jednocześnie autor wskazuje, że omawiana klauzula stanowi przykład "martwego" przepisu, który w praktyce nie znajdzie zastosowania, gdyż odpowiedzialność karna medyków może zostać wyłączona na wcześniejszym etapie wartościowania.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Ze względu na bezprzedmiotowość klauzuli dobrego Samarytanina, autor w ramach wniosków de lege ferenda postuluje jej usunięcie z systemu prawa. (abstrakt oryginalny)
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autor, wykorzystując formalno-dogmatyczną metodę analizy przepisów prawa, posiłkując się przyjętymi w doktrynie ustaleniami dotyczącymi struktury przestępstwa, materiałami legislacyjnymi oraz przeglądem literatury, opisuje znamiona klauzuli dobrego Samarytanina. Dąży również do ustalenia, czy stanowi ona kontratyp, czy ekskulpant oraz, czy jej wprowadzenie do systemu prawa było w ogóle uzasadnione.
PROCES WYWODU: Autor przedstawia instytucję klauzuli dobrego Samarytanina in genere, by omówić przebieg procesu legislacyjnego, który doprowadził do jej wprowadzenia. Następnie skupia się na analizie przesłanek umożliwiających sprawcy skorzystanie z tej klauzuli, by na koniec zbadać jej prawnokarny charakter.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zdaniem autora klauzula dobrego Samarytanina jest ekskulpantem o ograniczonym temporalnie, miejscowo i podmiotowo zakresie zastosowania. Wyłącza ona winę sprawcy - medyka - w sytuacji, w której dokona on wybranych nieumyślnych czynów zabronionych przeciwko życiu lub zdrowiu pacjenta w związku z zapobieganiem, rozpoznawaniem, leczeniem COVID-19. Jednocześnie autor wskazuje, że omawiana klauzula stanowi przykład "martwego" przepisu, który w praktyce nie znajdzie zastosowania, gdyż odpowiedzialność karna medyków może zostać wyłączona na wcześniejszym etapie wartościowania.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Ze względu na bezprzedmiotowość klauzuli dobrego Samarytanina, autor w ramach wniosków de lege ferenda postuluje jej usunięcie z systemu prawa. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: The article aims to analyze the criminal law nature of the so-called the Good Samaritan Clause to determine whether it excludes unlawfulness or guilt in the structure of the crime.
RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The Author, using the formal-dogmatic method of analyzing legal provisions, using the provisions concerning the structure of the crime adopted in the doctrine, legislative history and a literature review, describes the features of the Good Samaritan Clause. It also seeks to determine whether it is a justification or an excuse, and whether its introduction to the legal system was even justified.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The Author presents the institution of the Good Samaritan Clause in genere to discuss the course of the legislative process that led to its introduction. Then, it focuses on the analysis of the premises enabling the perpetrator to use this clause, in order to finally examine its criminal law nature.
RESEARCH RESULTS: In the Author's opinion, the Good Samaritan Clause is an excuse with a temporally, locally and subjectively limited scope of application. It excludes the guilt of the perpetrator - the medic - in a situation where he commits selected unintentional forbidden acts against the life or health of the patient in connection with the prevention, diagnosis, and treatment of COVID-19. At the same time, the Author points out that the discussed clause is an example of a "dead" provision that will not be applied in practice, as the criminal liability of medics may be excluded at an earlier stage of evaluation.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Due to the pointlessness of the Good Samaritan Clause, the Author, in the context of de lege ferenda conclusions, proposes its removal from the legal system. (original abstract)
RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The Author, using the formal-dogmatic method of analyzing legal provisions, using the provisions concerning the structure of the crime adopted in the doctrine, legislative history and a literature review, describes the features of the Good Samaritan Clause. It also seeks to determine whether it is a justification or an excuse, and whether its introduction to the legal system was even justified.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The Author presents the institution of the Good Samaritan Clause in genere to discuss the course of the legislative process that led to its introduction. Then, it focuses on the analysis of the premises enabling the perpetrator to use this clause, in order to finally examine its criminal law nature.
RESEARCH RESULTS: In the Author's opinion, the Good Samaritan Clause is an excuse with a temporally, locally and subjectively limited scope of application. It excludes the guilt of the perpetrator - the medic - in a situation where he commits selected unintentional forbidden acts against the life or health of the patient in connection with the prevention, diagnosis, and treatment of COVID-19. At the same time, the Author points out that the discussed clause is an example of a "dead" provision that will not be applied in practice, as the criminal liability of medics may be excluded at an earlier stage of evaluation.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Due to the pointlessness of the Good Samaritan Clause, the Author, in the context of de lege ferenda conclusions, proposes its removal from the legal system. (original abstract)
Słowa kluczowe
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
139--158
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Uniwersytet Śląski w Katowicach
Bibliografia
- Azzopardi, Borg & Associates Advocates. (2020). The Good Samaritan Law, https:// abalegal.eu/the-good-samaritan-law/
- Bednarek, K. (2021). Klauzula dobrego Samarytanina. Vox Medici, 1, 6-7. https://www.oil.szczecin.pl/upload/files/VOX MEDICI 2021-1 247 - prev.pdf
- Bielska-Siudzińska, P. (2021). Klauzula dobrego Samarytanina. Monitor Prawniczy, 13, 709-712
- Burdzik, M. (2021). Klauzula dobrego Samarytanina czyli nowy kontratyp w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Acta Iuridica Resoviensia, 2, 35-51. https://repozytorium.ur.edu.pl/bitstream/handle/item/6803/3 burdzik-klauzula.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- Friedrich-Michalska, I., & Stachurska-Marcińczak B. (1997). Nowe kodeksy karne z 1997 r. wraz z uzasadnieniami. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
- Gardocki, L. (2021). Prawo karne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
- Giezek, J. (2020). Kolizja obowiązków spoczywających na pracownikach opieki medycznej w dobie pandemii COVID-19. Palestra, 6, 29-50. https://palestra.pl/pl/czasopismo/wydanie/6-2020/artykul/kolizja-obowiazkow-spoczywajacych-na-pracownikach-opieki-medycznej-w-dobie-pandemii-covid-19
- Giezek, J., & Kardas, P. (2020). Wyłączenie odpowiedzialności karnej za nadużycie zaufania i nadużycie władzy publicznej w okresie epidemii - kilka uwag o osobliwościach epizodycznych regulacji prawnych. Prokuratura i Prawo, 7-8, 5-34. https://pk.gov.pl/bez-kategorii/numer-7-8-2020/
- Grudecki, M. (2021). Kontratypy pozaustawowe w polskim prawie karnym. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
- Grudecki, M., & Sitarz, O. (2022). Prawo karne i prawo wykroczeń. Skrypt. Warszawa: Difin.
- Izdebski, H. (2020). Legislacja dotycząca COVID-19 i ustawowy nihilizm prawny. W T. Gardocka, & D. Jagiełło (Red.), Pandemia COVID-19 a prawa i wolności obywatela (s. 29-58). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
- Kardas, P., Majewski, J. (1993). O dwóch znaczeniach winy w prawie karnym. Państwo i Prawo, 10, 69-79.
- Lipiński, K. (2018). O dwóch odmianach wzorców osobowych w prawie karnym. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2, 61-73. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/14589
- Małecki, M. (2019). Przypisanie winy. Podstawy teorii ekskulpantów. Kraków: Krakowski Instytut Prawa Karnego Fundacja.
- Opinia Prezesa Krajowej Izby Farmaceutów do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (2020). https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/DF0DF46975420A5DC125860E0056A87D/ File/683-007.pdf
- Opinia Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (2020). https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/3E98656AA74D96B3C125860F0061E67B/ File/683-009.pdf
- Plebanek, E. (2021). Wyłączenie odpowiedzialności karnej za niewłaściwe leczenie w czasie pandemii COVID-19 a klauzula dobrego Samarytanina. Palestra, 1-2, 60-79. https://palestra.pl/pl/czasopismo/wydanie/1-2-2021/artykul/wylacze-nie-odpowiedzialnosci-karnej-za-niewlasciwe-leczenie-w-czasie-pandemii-covid-19-a-klauzula-dobrego-samarytanina
- Potulski, J. (2021). Polski model "Klauzuli dobrego samarytanina" - perspektywa karnoprawna. Studia Prawnicze KUL, 3, 159-171. https://czasopisma.kul.pl/sp/article/view/11874
- Protokół z posiedzenia Komisji Zdrowia w dniu 21 października 2020 r. https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/biuletyn.xsp?skrnr=ZDR-37
- Sitarz, O., Bek, D., & Hanc J. (2017). Wpływ klauzuli sumienia i obrony przez kulturę na ocenę elementów struktury przestępstwa. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 2(15), 60-79. https://archiwum.ivr.org.pl/975/wplyw-klauzuli-sumienia-i-obrony-przez-kulture-na-ocene-elementow-struktury-przestepstwa/
- Tomczak, M. (2021). Wyłączenie odpowiedzialności karnej za błąd medyczny w czasie pandemii COVID-19. Kortowski Przegląd Prawniczy, 3, 49-58. https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/kpp/article/view/7116
- Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty Dz.U. Nr 28 poz. 152 (2021) (Polska) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970280152/U/D19970152Lj.pdf
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny Dz. U. 1997 Nr 88 poz. 553 (2021) (Polska) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970880553
- Ustawa z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 Dz. U. 2020 poz. 2112 (2021) (Polska) http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200002112
- Uzasadnienie poselskiego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (2020) https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=683
- West B., & Varacallo M. (2022). Good Samaritan Laws. W StatPearls. StatPearls Publishing, Treasure Island (FL). Good Samaritan Laws - PubMed (nih.gov).
- Wyrok SN z dnia 18 listopada 2010 r. V KK 212/10. LEX nr 2103716.
- Zając, D. (2020). Modyfikacja reguł sztuki lekarskiej w czasach epidemii COVID-19 - perspektywa prawnokarna. Palestra, 6, 99-112 https://palestra.pl/pl/czasopismo/wydanie/6-2020/artykul/modyfikacja-regul-sztuki-lekarskiej-w-czasach-epidemii-covid-19-perspektywa-prawnokarna
- Zawiejski, P. (2021). Tak zwana klauzula dobrego Samarytanina. W T. Dukiet-Nagórska, A. Liszewska (Red.), System Prawa Medycznego. Odpowiedzialność prawna w związku z czynnościami me-dycznymi (s. 402-405). Warszawa: Wolters Kluwer.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171659570
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.