Prawne bariery rozwoju partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym

• Autorzy: Paweł Bącal

Warianty tytułu

Legal Barriers to the Development of Public Participation in Local Government

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Społeczeństwo obywatelskie podlega ciągłej ewolucji, z czym wiąże się artykulacja coraz to nowych propozycji oraz poszukiwanie dróg udziału w procesie decyzyjnym. W związku z tym aktualny w danym czasie stan prawny nie zawsze może odpowiadać społecznym potrzebom. Widoczne jest to na poziomie samorządu terytorialnego, gdzie w celu spełniania postulatów obywatelskich tworzone są kolejne prawne formy partycypacji społecznej. Choć ich funkcjonowanie nie może zostać uznane za zgodne z prawem ze względu na nieprawidłowe podstawy prawne, to wzrost ich liczby prowadzi w końcu do podjęcia działań przez ustawodawcę. Nie kończy to jednak problemu, gdyż status poprzednio istniejących podmiotów pozostaje w dalszym ciągu nieuregulowany. Ma to swoje zasadnicze konsekwencje dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. W artykule poddano analizie paradoks funkcjonowania prawnych form partycypacji społecznych w samorządzie terytorialnym. Przedstawiono ogólny schemat omawianego zagadnienia, konkretne przykłady, jak również jego konsekwencje. W końcowej części tekstu zaprezentowano koncepcje rozwiązania wskazanego problemu.(abstrakt oryginalny)

EN

Civil society is constantly evolving, and therefore formulating ever new proposals and searching for ways to participate in the decision-making process. Consequently, the current legal state of affairs may not always correspond to societal needs. This is evident at the level of local government, where new legal forms of public participation are being created to meet citizens' demands. Although the functioning of these forms cannot be described as legal - because of the improper legal basis - the rise of their popularity eventually forces the legislator to take some action. However, this does not end the problem, as the status of pre-existing entities remains unregulated. This has fundamental consequences for the development of civil society. This article analyses the paradox of the functioning of legal forms of public participation in local government. A general scheme of the issue in question, concrete examples as well as its consequences are presented. In the final part of the paper, concepts for solving the indicated problem are presented.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo obywatelskie; Jednostki samorządu terytorialnego (JST); Samorząd terytorialny; Partycypacja społeczna; Ustawa samorządowa

EN

Civic society; Local government units; Local government; Social participation; Local government act

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 10
• Strony: 90--101

Twórcy

autor

Paweł Bącal

• Uniwersytet Warszawski, student

Bibliografia

• Abramowicz B., Partycypacja społeczna w Polsce w kontekście reform samorządowych po 1990 r., "Samorząd Terytorialny" 2012/11.
• Augustyniak M. i in., Gminne rady seniorów - wykładnia przepisów i efekty ich stosowania. Wzory i schematy działań, Warszawa 2016.
• Banat M., Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jako instytucjonalny środek kontroli społecznej w samorządzie terytorialnym, "Samorząd Terytorialny" 2020/7-8.
• Bącal P., Problem funkcjonowania prawnych form partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym [w] Samorząd terytorialny dawniej i dziś, red. J. Smarż, P. Śwital, E. Gulińska, Radom 2021.
• Bącal P., Status prawny młodzieżowej rady gminy i gminnej rady seniorów. Analiza porównawcza [w:] Prawo 2000-2020, red. K. Łukomiak, Łódź 2020.
• Bącal P., Status prawny młodzieżowych rad powiatów, "Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne" 2021/3.
• Bącal P., Status prawny młodzieżowych sejmików województw, "Samorząd Terytorialny" 2021/11.
• Brodacki D., Działania ustawodawcy polskiego na rzecz zwiększania zaangażowania obywateli w wykonywanie zadań publicznych i krzewienia idei samorządności na szczeblu gminy. Ciągle dojrzewająca demokracja czy konieczna potrzeba umocnienia i redefinicji prawnej podmiotów obywatelskich? "Przegląd Prawa Publicznego" 2017/9.
• Brol M., Młodzieżowa rada gminy jako przykład uczestnictwa młodzieży w życiu społeczno-politycznym, "Studia Politicae Universitatis Silesiensis" 2013/10.
• Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2020.
• Gromek Z., Zasada samodzielności samorządu terytorialnego w Konstytucji RP, Warszawa 2022.
• Held D., Modele demokracji, Kraków 2010.
• Inglot-Brzęk E., Znaczenie roli władz samorządowych w kształtowaniu partycypacji obywatelskiej, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy" 2017/2.
• Iwanowski S., Prawne formy organizowania się społeczeństwa, "Samorząd Terytorialny" 2010/1-2.
• Jaworska-Dębska B., Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym. Przemiany koncepcji prawnej i praktyki w latach 1990-2020. Zagadnienia wybrane, "Samorząd Terytorialny" 2020/3.
• Jyż G., Pławecki Z., Szewc A., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2012.
• Kijowski D.R., Partycypacja obywatelska w samorządowych procesach decyzyjnych - zagadnienia ogólne, "Samorząd Terytorialny" 2010/1-2.
• Konopelko A., Demokracja partycypacyjna w samorządzie lokalnym, "Samorząd Terytorialny" 2011/12.
• Matczak M., Kompetencja organu administracji publicznej, Kraków 2004.
• Miruć A., Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza, "Samorząd Terytorialny" 2010/1-2.
• Moll T., Rada seniorów - sposób realizacji potrzeby zwiększania aktywności społecznej osób starszych, "Samorząd Terytorialny" 2015/11.
• Moll T. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, LEX 2021.
• Naleziński B. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2019.
• Płonka-Bielenin K., Młodzieżowe Rady Gminy - 13 lat doświadczeń, "Samorząd Terytorialny" 2015/11.
• Sartori G., Teoria demokracji, Warszawa 1994.
• Sokolewicz W., Zubik M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, red. L. Garlicki, M. Zubik, LEX 2016.
• Sura R., Partycypacja społeczna fundamentem dobrej administracji (wybrane aspekty prawno-aksjologiczne), "Samorząd Terytorialny" 2015/10.
• Tykwińska-Rutkowska D., Młodzieżowe rady gmin i gminne rady seniorów jako forma partycypacji mieszkańców gminy (społeczności lokalnych) w samorządzie terytorialnym, "Samorząd Terytorialny" 2017/9.
• Wasilewski P. i in., O młodzieżowych radach. Analiza Młodzieżowych Rad w Polsce na rok 2018, Warszawa 2018.
• Więcławski Ł., Ziółkowski D., Status prawny członka młodzieżowej rady gminy, "Samorząd Terytorialny" 2018/9.
• Ziółkowski D. [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Warszawa 2018.