Terra Incognita. Refleksje prawne odnośnie do możliwości określenia adresata skarg na naruszenia praw podstawowych spowodowane globalnymi zmianami klimatu

• Autorzy: Szymon Kucharski

Warianty tytułu

Terra Incognita. Legal Considerations on the Possibility of Determining an Addressee for Complaints against Fundamental Rights Violations Caused by Global Climate Change

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opinia Komitetu Praw Człowieka odnośnie do przymusowych migracji klimatycznych unaoczniła problemy, jakie napotyka prawo międzynarodowe w kontekście globalnego ocieplenia. Jednym z nich jest państwocentryczny charakter współczesnego porządku prawnego. Zgodnie z nim odpowiedzialność za skutki zmian klimatu jest przypisywana ad casu konkretnym państwom. Takie podejście jest niewłaściwe. Klimat ulega zmianie z powodu działań ludzkości, więc to uniwersalistyczny byt byłby adekwatnym adresatem roszczeń związanych z efektami globalnego ocieplenia. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie potencjalnych propozycji na zdefiniowanie takiego bytu, bądź jego reprezentanta, w prawie międzynarodowym. De lege lata nie można wskazać, aby byt obejmujący całość cywilizacji funkcjonował autonomicznie i efektywnie w prawie międzynarodowym. Zastępczymi rozwiązaniami tego dylematu mogłoby być przejęcie odpowiedzialności za delikt prawnomiędzynarodowy przez ONZ lub skarżenie wszystkich państw z osobna.(abstrakt oryginalny)

EN

The opinion of the Human Rights Committee on forced climate migrations has highlighted the problems encountered by international law in the context of global warming. One of them is the state-centric nature of the modern legal order. According to it, the responsibility for the effects of climate change is attributed ad casu to specific states. This approach is not accurate. The climate is changing because of the actions of all mankind, so a universalist entity would be the appropriate addressee for claims related to the effects of global warming. This article seeks to present potential proposals for defining such an entity, or its representative, in international law. De lege lata, an entity encompassing the whole of civilisation cannot be indicated to function autonomously and effectively in international law. Substitute solutions to this dilemma could include the assumption of responsibility for an international misdemeanour by the UN or the prosecution of all states separately.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zmiany klimatyczne; Migracja; Przyczyny migracji; Naruszenie przepisów prawa

EN

Climate change; Migration; Reasons for migration; Violation of the law

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 11
• Strony: 20--38

Twórcy

autor

Szymon Kucharski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, doktorant

Bibliografia

• Annan K., Problems Without Passports, "Foreign Policy" 2002/132.
• Barnett M.N., Sikkink K., From International Relations to Global Society [w:] The Oxford Handbook of International Relations, red. Ch. Reus-Smith, D. Snidal, Oxford 2009.
• Behram S., Kent A., The Teitiota Case and the limitations of the human rights framework, "Questions of International Law" 2020.
• Bodansky D., Brunnée J., Hey E., International Environmental Law: Mapping the Field [w:] The Oxford Handbook of International Environmental Law, red D. Bodansky, J. Brunnée, E. Hey, Oxford 2008.
• Bull H., The Anarchical Society. A Study of Order in World Politics, Nowy Jork 2002.
• Chehtman A., A Theory of International Crimes: Conceptual and Normative Issues [w:] The Oxford Handbook of International Criminal Law, red. K.J. Heller i in., Oxford 2020.
• Clark I., Hegemony in International Society, Oxford 2011.
• De Wet E., Invoking Obligations Erga Omnes in the Twenty-First Century: Progressive Developments Since Barcelona Traction, "South Africa Yearbook of International Law" 2013/37.
• Dunne T., The English School [w:] Oxford Handbook of Political Science, red. R. Goodin, Oxford 2011.
• Geras N., Crimes Against Humanity: Birth of a Concept, Manchester 2011.
• Gliszczyńska-Grabias A., Sękowska-Kozłowska K., Wieruszewski R., Koncepcja Światowego Trybunału Praw Człowieka, "Państwo i Prawo" 2011/5.
• Jackson R., The Global Covenant. Human Conduct in a World of States, Oxford 2003.
• Knight A., Establishing Political Authority in Peace-Maintenance, "Global Governance" 1998/1 (4).
• Korab-Karpowicz W.J., Political Realism in International Relations [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2020 Edition), red. E.N. Zalta, Stanford University 2020.
• Kowalski M., Kucharski S., "Uchodźca klimatyczny" przed Komitetem Praw Człowieka - czy zachowawcza opinia może być przełomowa? Glosa do opinii Komitetu Praw Człowieka ONZ nr 2728/2016 z dnia 24 października 2019 roku (Ioane Teitiota przeciwko Nowej Zelandii), "Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego" 2020/18.
• Kowalski M., Wielki nieobecny - Ludwik Ehrlich i "Powrót do Lwowa" Philippe'a Sandsa [w:] Siła prawa zamiast prawa siły. Ludwik Ehrlich i jego wkład w rozwój nauki prawa międzynarodowego oraz nauki o stosunkach międzynarodowych, red. P. Grzebyk, R. Tarnogórski, Warszawa 2020.
• Kwiecień R., Teoria i filozofia prawa międzynarodowego, Warszawa 2011.
• Kwiecień R., Interesy indywidualne państw a interesy wspólnotowe w prawie społeczności międzynarodowej. O znaczeniu liberalizmu i komunitaryzmu dla teorii prawa międzynarodowego, Lublin 2015.
• Linklater A., Suganami H., The English School of International Relations. A Contemporary Reassessment, Cambridge 2006.
• McAdam J., Protecting People Displaced by the Impacts of Climate Change: The UN Human Rights Committee and the Principle of Non-refoulement, "American Journal of International Law" 2020/114 (4).
• Michalska A., Komitet Praw Człowieka - kompetencje, funkcjonowanie, orzecznictwo, Warszawa 1994.
• Moravcsik A., The New Liberalism [w:] The Oxford Handbook of International Relations, red. Ch. Reus-Smith, D. Snidal, Oxford 2009.
• Morgenthau H., Politics among Nations, Londyn 1985.
• Nowak M., Kozma J., Draft Statute of the World Court of Human Rights, European University Institute, eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/AcademyofEuropeanLaw/CourseMaterialsHR/HR2009/Scheinin/Scheini nClassReading2.pdf.
• Oosterveld V., Sellers P.V., Issues of Sexual and Gender-Based Violence at the ECCC [w:] The Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia, red. S. Meisenberg, I. Stegmiller, Haga 2016.
• Pachauri R.K., Meyer L.A. (red.), Climate Change 2014: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC, Cambridge 2014.
• Paulus A., International law and international community [w:] Routledge Handbook of International Law, red. D. Armstrong, Abingdon 2008.
• Powell J., Scientists Reach 100% Consensus on Anthropogenic Global Warming, "Bulletin of Science, Technology & Society" 2017/37 (4).
• Sands P., Powrót do Lwowa. O genezie "ludobójstwa" i "zbrodni przeciwko ludzkości", Warszawa 2018.
• Scheinin M., Towards a World Court of Human Rights Research report within the framework of the Swiss Initiative to commemorate the 60th anniversary of the Universal Declaration of Human Right, European University Institute, 30.04.2009 r., eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/Law/Professors/Scheinin/WorldCourtReport30April2009.pdf.
• Schmalenbach K. [w:] Vienna Convention on the Law of Treaties. A Commentary, red. K. Schmalenbach, O. Dörr, Nowy Jork 2012.
• Smeulers A., Grünfeld F., International Crimes and Other Gross Human Rights Violations, Leiden 2011.
• Spier J., The "Strongest" Climate Ruling Yet: The Dutch Supreme Court's Urgenda Judgment, "Netherlands International Law Review" 2020/67.
• Suzuki K., After COVID, time to consider a UN parliament and a world federation, Democracy Without Borders, wpis z 29.06.2020 r., democracywithoutborders.org/13857/after-covid-time-to-consider-a-un-parliament-and-a-world-federation/.
• Szwedo P., Transgraniczny handel wodą w świetle prawa międzynarodowego, Warszawa 2017.
• Warner K., Climate Change and Global Warming: the Role of International Community, Background Paper for WDR 2014 on Managing Risk for Development.
• Widłak T., Wspólnota Międzynarodowa, Gdańsk 2012.
• Wieruszewski R., Komitet Praw Człowieka [w:] Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ, red. R. Wieruszewski, Warszawa 2017.
• Wilkins B.T., Kant on International Relations, "The Journal of Ethics" 2007/2 (11).
• Wohlforth W., Realism [w:] The Oxford Handbook of International Relations, red. Ch. Reus-Smith, D. Snidal, Oxford 2009.
• W trosce o ziemię i ludzi, "Academia - magazyn PAN" 2019/1 (4), Zmiany Klimatu Wydanie Specjalne.
• Zajadło J., Społeczność międzynarodowa czy wspólnota międzynarodowa?, "Państwo i Prawo" 2009/5.