Prawo naturalne w Konstytucji RP w świetle prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego

• Autorzy: Jan Gałka

Warianty tytułu

Natural Law in the Constitution of the Republic of Poland in the Light of the Work of the Constitutional Committee of the National Assembly

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł 8 ust. 1 Konstytucji RP stanowi: "Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej". Wskazanie, iż Konstytucja RP jest "najwyższym prawem", a nie "najwyższym stanowionym prawem", może budzić wątpliwości co do miejsca prawa naturalnego w Konstytucji RP. Przede wszystkim czy prawo naturalne ma charakter źródła powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej. Celem odnalezienia odpowiedzi na to pytanie autor sięga do prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego nad Konstytucją, przytaczając zgłaszane w trakcie tych prac wnioski oraz argumenty na ich poparcie. Na końcu autor przedstawia konkluzje co do przypisywanego w tracie tych prac znaczenia prawu naturalnego i jego stosunku do Konstytucji RP.(abstrakt oryginalny)

EN

Article 8(1) of the Constitution of the Republic of Poland provides: "The Constitution shall be the supreme law of the Republic of Poland". The indication that the Constitution of the Republic of Poland is the "supreme law", rather than "the supreme statutory law" may raise questions about the place of natural law in the Constitution of the Republic of Poland. In particular, is natural law a source of universally binding law in the Republic of Poland? In order to find an answer to this question, the author goes back to the work of the Constitutional Committee of the National Assembly on the content of Article 8[1] of the Polish Constitution, citing the conclusions made during this work and the arguments in support of them. At the end, the author presents conclusions as to the importance attributed in the course of this work to natural law and its relation to the Constitution of the Republic of Poland.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo naturalne; Konstytucja RP; Prawo konstytucyjne; Godność człowieka

EN

Natural law; RP Constitution; Constitutional law; Human dignity

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 12
• Strony: 29--50

Twórcy

autor

Jan Gałka

Bibliografia

• Banaszak B., Prawa człowieka i obywatela w nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, "Przegląd Sejmowy" 1997/5.
• Barker R.S., Natural Law and the United States Constitution, "The Review of Metaphysics" 2012/1.
• Chruściak R., Informacja o projektach nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, "Biuletyn KKZN" 1994/6.
• Corley P.C., Howard R.M., Nixon D.C., The Supreme Court and Opinion Content: The Use of the Federalist Papers, "Political Research Quarterly" 2005/2.
• Dańkowski D., Spór o prawo naturalne w konstytucji, "Przegląd Powszechny" 1997/12.
• Desmond Ch.S., Natural Law and the American Constitution, "Fordham Law Review" 1953/3.
• Diamond M., Democracy and the Federalist: A Reconsideration of the Framers' Intent, "The American Political Science Review" 1959/1.
• Dziadzio A., Powszechna historia prawa, Warszawa 2012.
• Działocha K. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Florczak-Wątor M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
• Gałka J., Możliwość pozbawienia obywatela polskiego obywatelstwa polskiego w świetle prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego nad Konstytucją RP, "Przegląd Prawa Publicznego" 2022/4.
• Gałka J., Obowiązek wierności Rzeczypospolitej Polskiej w tradycji ustrojowej i pracach nad Konstytucją RP, Warszawa 2021.
• Gałka J., Praktyka funkcjonowania instytucji służby zastępczej po 1989 r. w świetle regulacji obowiązków w dziedzinie obronności w polskich konstytucjach oraz prac nad Konstytucją, "Przegląd Legislacyjny" 2021/3.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2020.
• Garlicki L., Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, "Przegląd Sądowy" 2016/7-8.
• Gorlewska E., Profile pojęcia "godność" w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej [w:] Socjolekt, idiolekt, idiostyl. Historia i współczesność, red. U. Sokólska, Białystok 2017.
• Granat M., Godność człowieka z art. 30 Konstytucji RP jako wartość i jako norma prawna, "Państwo i Prawo" 2014/8.
• Grzybowski K., Ustrój Polski współczesnej 1944-1948, Kraków 1948.
• Grzybowski K., Zasady Konstytucji kwietniowej. Komentarz prawniczy do części I. Ustawy Konstytucyjnej, Kraków 1937.
• Jaskiernia J., Spór o istnienie naturalnego porządku prawnego, "The Peculiarity of Man" 2018/27.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt obywatelski NSZZ "Solidarność", Warszawa - Gdańsk 1994.
• Łuszczyńska M., Prawo natury a prawo stanowione - dwa antagonistyczne ujęcia filozofii prawa, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" 2005-2006, Sectio G.
• Makowski W., Wspólne dobro wszystkich obywateli, "Pion" 1935/15.
• Minich D., Polityczny kontekst orzecznictwa Trybunały Konstytucyjnego, "Przegląd Prawa Publicznego" 2017/7-8.
• Olszewski H., Wiek XVII [w:] H. Olszewski, M. Zmierczak, Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 1994.
• O'Scannlain D.F., The Natural Law in the American Tradition, "Fordham Law Review" 2011/4.
• Piechowiak M., Aksjologiczne podstawy polskiego prawa [w:] Synteza prawa polskiego od 1989 roku, red. T. Guz, J. Głuchowski, M.R. Pałubska, Warszawa 2013.
• Piechowiak M., Czy prawo naturalne to zespół norm? [w:] Ecclesiae in iustitia servire. Opuscula Thaddaeo Walachowicz piae memoriae dedicata, red. F. Lenort, Poznań 2003.
• Piechowiak M., Służebność państwa wobec człowieka i jego prawa jako naczelna idea Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku - osiągnięcie czy zadanie?, "Przegląd Sejmowy" 2007/4.
• Płowiec W., Gwarancje zasady nadrzędności Konstytucji, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2018/1.
• Polak P., Trzciński J., Konstytucyjna zasada godności człowieka w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, "Gdańskie Studia Prawnicze" 2018/40.
• Pułło A., Idee konstytucjonalizmu i państwa konstytucyjnego, "Gdańskie Studia Prawnicze" 2010/24.
• Radziewicz P., Kryzys konstytucyjny i paradygmatyczna zmiana konstytucji, "Państwo i Prawo" 2020/10.
• Rozwadowski W., Prawo rzymskie: zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Poznań 2007.
• Sarnecki P., Funkcjonowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., "Przegląd Sejmowy" 2007/4.
• Sarnecki P., Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., "Przegląd Sejmowy" 1997/5.
• Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Warszawa 2013.
• Stawrowski Z., Aksjologia i duch Konstytucji III Rzeczypospolitej, "Przegląd Sejmowy" 2007/4.
• Suchocka H., Aktualność wartości chronionych przez Konstytucję z 1997 r., "Gdańskie Studia Prawnicze" 2018/40.
• Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, PWN, A - K, Warszawa 1996.
• Tuleja P. [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Wickersham G.W., The Supreme Law of the Land, "Virginia Law Review" 1928/1.
• Winczorek P., Dyskusja nad podstawowymi zasadami ustroju RP w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego (Dziesięć pierwszych artykułów projektu Konstytucji RP), "Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny" 1995/2.
• Winczorek P., Nowa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Problem aksjologii, "Przegląd Sejmowy" 1996/4.
• Wronkowska S., Spory o sposób pojmowania prawa [w:] A. Redelbach, S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1994.
• Ziembiński Z., Tworzenie a stanowienie i stosowanie prawa, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1993/4.
• Zmierczak M., Rozwój teorii i filozofii prawa w XX wieku [w:] H. Olszewski, M. Zmierczak, Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 1994.