Władztwo podatkowe gmin w Polsce oraz metody jego realizacji

• Autorzy: Dorota Burzyńska

Warianty tytułu

Tax Jurisdiction of Communes in Poland and Methods of Its Implementation

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the study was to determine the possibility of using methods of implementing the tax gov-ernance of municipalities in the field of local taxes and to assess the importance of using government for the financial planning of the municipality in the conditions of the financial crisis. In order to achieve the goal, 60 randomly selected communes of various types were analyzed. The following methods were used: literature analysis, analysis of local legal acts, in-depth interviews, and statis-tical studies. Data for the years 2019-2021 was used for the analysis. On the basis of the analyzed material, it was found that there is a diversified scope of using the methods of tax governance in communes. Tax jurisdiction is an important factor influencing the financial policy of communes in the opinion of the respondents, but the use of these methods in practice in the analyzed period was very limited. The analyses show that the communes perceive the risk of legal and financial changes, and most do not use the methods of exercising power due to limited income and an increase in expenses related to the crisis after the pandemic. (original abstract)

Celem opracowania było ustalenie możliwości wykorzystanie metod realizacji władztwa podatkowego gmin w zakresie podatków lokalnych oraz ocena znaczenia wykorzystania władztwa dla planowania finansowego gminy w warunkach kryzysu finansów. Dla realizacji celu analizie poddano wybranych losowo 60 gmin o zróżnicowanym charakterze. Zastosowano następujące metody: analizę piśmiennictwa, analizę aktów prawnych lokalnych oraz wywiad pogłębiony i opracowania statystyczne. Do analizy przyjęto dane z lat 2019-2021. Na podstawie przeanalizowanego materiału ustalono, że występuje zróżnicowany zakres wykorzystywania metod władztwa podatkowego w gminach. Władztwo podatkowe stanowi ważny czynnik wpływający na politykę finansową gmin w opinii respondentów, ale wykorzystywanie tych metod w praktyce w badanym okresie było bardzo ograniczone. Z przeprowadzonych analiz wynika, że gminy dostrzegają ryzyko zmian prawnych i finansowych i w większości nie wykorzystują metod realizacji władztwa z uwagi na ograniczone dochody i wzrost wydatków związanych z kryzysem po pandemii. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Local taxes; District; Local finance

PL

Podatki lokalne; Gmina; Finanse lokalne

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 28 (77)
• Strony: 35--49

Twórcy

autor

Dorota Burzyńska

• University of Łódź, Poland

Bibliografia

• Bandarzewski K., Chmielnicki P.: Prawo samorządu terytorialnego w Polsce, Beck, Warszawa 2012.
• Boć J.: Nauka administracji Podręcznik Uniwersytecki, Kolonia Limited, Warszawa 2013.
• Borawska M.: Obszary wiejskie w statystyce publicznej, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, Szkoła Główna Handlowa, 44/2017, p. 275-285.
• Brzozowska K., Kogut-Jaworska M.: Władztwo podatkowe w ocenie samodzielności dochodowej gmin w Polsce, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia, Sectio H, L. 1/2016, p. 327-337. (Crossref)
• Chochowski K.: Zadania samorządu gminnego w Polsce w sferze bezpieczeństwa i porządku publicznego, [in:] M. Stec, S. Płażek (eds), Charakter i konstrukcja zadań samorządu terytorialnego, Wolters Kluwer, Warszawa 2017, p. 112-136.
• Dziemianowicz R.I., Kargol-Wasiluk A., Bołtromiuk A.: Samodzielność finansowa gmin w Polsce w kontekście koncepcji good governance, Optimum. Economic Studies (94), 4/2018, p. 204-219. (Crossref)
• Etel L., Dowgier R., Liszewski G., Pahl B.: Podatki i opłaty lokalne. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.
• Etel L.: Czego mogą dotyczyć uchwały podatkowe jednostek samorządu terytorialnego, [in:] C. Kosikowski (ed), Finanse samorządowe, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006, p. 125-127.
• Europejska Karta Samorządu Lokalnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r., Dz.U. z 1994 r., nr 124, poz. 607.
• Grześkiewicz W. (ed.): Finanse Publiczne z elementami prawa podatkowego, Difin, Warszawa 2014.
• Hałat-Majka J.: Władza stanowiąca a zrównoważony rozwój samorządu terytorialnego, [in:] S. Stachera Włodarczyk, S. Cichoń (eds), Zrównoważony rozwój w zarządzaniu, Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2018, p. 22-42.
• Kawecka A., Zalas G.: Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego podmiotem odpowiedzialnym za realizację zadań z pomocy społecznej na przykładzie domów pomocy społecznej, [in:] M. Stec, K. Malysa-Sulińska (eds), Podmiotowość samorządu terytorialnego a zakres jego zadań i kompetencji, Wolters Kluwer, Warszawa 2020, p. 173-191.
• Kogut-Jaworska M.: Instrumenty interwencjonizmu lokalnego w stymulowaniu rozwoju gospodarczego, CeDeWu, Warszawa 2008.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r., Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483.
• Kosek Wojnar M.: Transformacja systemu podatkowego, [in:] S. Owsiak (ed). System finansów publicznych w procesie transformacji gospodarki polskiej, PWN, Warszawa 1997, p. 152-158.
• Mańczyk P.: Władztwo finansowe jednostek samorządu terytorialnego w kontekście uprawnień gminy, Ekonomiczne Problemy Usług 4/2018, p. 207-219. (Crossref)
• Marks-Bielska R., Kozajda J.: Gospodarowanie budżetem gminy w kontekście funkcjonowania gospodarki lokalnej, Humanities and Social Sciences 23, 25 (3/2018), p. 199-211. (Crossref)
• Mączyński M.: Reforma ustroju samorządu terytorialnego: uwarunkowania, możliwości i konsekwencje zwiększenia samodzielności JST, MSAP, Kraków 2014.
• Miemiec W.: Europejska Karta Samorządu Terytorialnego jako zespół gwarancji zabezpieczających samodzielność finansową gmin - wybrane zagadnienia teoretyczno-prawne, Samorząd Terytorialny, 10/1997, p. 54-63.
• Pachuca-Smulska B.: Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie działań powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów. Zarządzanie publiczne, Funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego, w aspekcie wielowymiarowym, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 8, 2, 1/2017, p. 135-147.
• Podział administracyjny Polski, GUS, https://stat.gov.pl/statystyka-regionalna/jednostki-teryto-rialne/podzial-administracyjny-polski/ (access: 20.12.2022).
• Poniatowicz M., Determinanty autonomii dochodowej samorządu terytorialnego w Polsce, Nauki o Finansach, 1 (22)/2015, p. 11-30. (Crossref)
• Przygodzka R.: Władztwo podatkowe a stabilność finansowa, Nierówności Społeczne a Wzrost Go-spodarczy 40, 4/2014, p. 334-344.
• Ruśkowski E., Salachna J.M.: Finanse lokalne po akcesji, Oficyna Wydawnicza Wolter Kluwer Business, Warszawa 2007.
• Satoła Ł., Standar A., Kozera A.: Financial Autonomy of Local Government Units: Evidence from Polish Rural Municipalities, Lex Localis-Journal, Of Local Self-Government, 17, 2/2019, p. 321-342. (Crossref)
• Surówka K.: Wpływ źródeł dochodów na kształtowanie poziomu nadwyżki operacyjnej na działalność rozwojową jednostek samorządu terytorialnego, Finanse Komunalne, 7-8/2019, p. 50-59.
• Tegler E.: Władztwo podatkowe gmin, w Samorządowy Poradnik Budżetowy na 1997, Municipium, Warszawa 1997.
• Uryszek T.: Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego. Polska na tle wybranych krajów Unii Europejskiej, Finanse Komunalne, 12/2015, p. 5-15.
• Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, Dz.U. z 2022 r., poz. 1452.
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Dz. U. z 2021 r. poz. 1672 as amand.
• Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, Dz.U. z 2020 r., poz. 333.
• Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, Dz.U. z 2022 r., poz. 2142.
• Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym, Dz.U. z 2019 r., poz. 888.
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze, Dz.U. z 2019 r., poz. 868.
• Wołowiec T.: Konkurencyjność podatkowa gminy w kontekście posiadania lokalnej strategii podatkowej, Samorząd Terytorialny 7-8/2020.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.22630/PEFIM.2022.28.77.13