Ryzyko i zarządzanie ryzykiem w organizacjach publicznych

• Autorzy: Gabriela Roszyk-Kowalska , Paweł Chudziński
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zarządzanie ryzykiem jest przedmiotem zainteresowania zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. W Polsce zarządzanie ryzykiem stało się obligatoryjne we wszystkich jednostkach sektora finansów publicznych wraz z nowelizacją Ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 roku. W Nowym Zarządzaniu Publicznym (New Public Management) w myśl zasady profesjonalnego zarządzania należy realizować potrzebę bezpośredniego profesjonalnego zarządzania w sektorze publicznym, dającą swobodę działania, a jednocześnie nakładającą odpowiedzialność na menedżerów publicznych przy zachowaniu jasno określonych standardów i wskaźników osiągnięć poprzez zdefiniowanie celów, zadań i mierników sukcesu. Poniżej pojęto próbę przedstawienia istoty ryzyka w organizacjach publicznych w ujęciu teoretycznym, charakterystyki procesu zarządzania ryzykiem oraz roli menedżera w sektorze publicznym. Menedżerowie każdej organizacji posługują się zbiorem przekonań, które odnoszą się do podejmowania ryzyka na pod- stawie doświadczenia, stanu obecnego i gotowości zmierzenia się z nim w przyszłości. Zbiór ten można nazwać postawami wobec ryzyka [Domański, 2014, s. 27], które jest pojęciem wieloznacznym i w zależności od przyjętego kryteium jest odmiennie interpretowane. Teoretyczne rozważania wzbogacono o wymiar praktyczny w oparciu o spółkę Aquanet S.A. z uwzględnieniem przejścia od kontroli nakładów i przestrzegania procedur biurokratycznych w kierunku zasady kontroli rezultatów mierzonych ilościowymi wskaźnikami wyników, zmiany jednolitego systemu zarządzania w kierunku dezagregacji i decentralizacji jednostek sektora publicznego, przebudowy organizacji sektora publicznego w formie tworzenia względnie autonomicznych jednostek wyodrębnianych według kryterium świadczonych usług. Uwzględniono także wprowadzanie większej konkurencji do sektora publicznego, aby obniżać koszty i uzyskiwać wyższe standardy poprzez stosowanie np. kontraktowych form pozyskiwania usług; zastosowanie instrumentów zarządzania z sektora prywatnego, takich jak: krótkoterminowe umowy z pracownikami, tworzenie planów rozwoju organizacji, wyznaczanie oczekiwanego poziomu osiągnięć czy misji rozwoju; podkreślanie znaczenia ograniczania kosztów, efektywności oraz dążenia do uzyskiwania maksymalnych efektów przy ograniczonym wykorzystaniu zasobów.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie; Zarządzanie ryzykiem; Organizacje publiczne; Sektor prywatny; Sektor publiczny; Ryzyko

EN

Management; Risk management; Public organisations; Private sector; Public sector; Risk

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2023
• Tom: Zarządzanie publiczne. Perspektywa teorii i praktyki
• Strony: 191--218

Twórcy

autor

Gabriela Roszyk-Kowalska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Paweł Chudziński

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Adamska A. (2014), Ryzyko jako przedmiot nauk ekonomicznych [w:] K. Kuciński (red.), Ryzyko lokalizacji przedsiębiorstw w Polsce, CeDeWu, Warszawa.
• Bartkowiak G. (2002), Skuteczny kierownik - model i jego empiryczna weryfikacja, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań.
• Bartkowiak M. (2011), Kompetencje menedżera a relacje międzypracownicze w organizacji uczącej się, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Bounds G. (2010), Challenges to Designing Regulatory Policy Frameworks to Manage Risks [w:] Risk and Regulatory Policy: Improving the Governance Risk, OECD.
• Chudziński P. (2018), Charakterystyka przedsiębiorstw wodociągowych w Polsce [w:] P. Chudziński (red.), Zarządzanie przedsiębiorstwem wodociągowym. Uwarunkowania funkcjonowania i współczesne koncepcje zarządzania, PWE, Warszawa, s. 17-38.
• Constable C.J. (1988), Developing the Competent Manager in a UK Context, Report for the Manpower Services Commission Sheffield, Manpower Services Commission.
• Czapla T.P. (2011), Modelowanie kompetencji pracowniczych w organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Domański J. (2014), Zarządzanie ryzykiem w organizacjach non profit, Wolters Kluwer S.A.
• Dubois D.D., Rothwell W.J. (2008), Zarządzanie zasobami ludzkimi oparte na kompetencjach, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
• Fiszeder P. (2009), Modele klasy GARCH w empirycznych badaniach finansowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Gick A., Tarczyńska M. (1995), Motywowanie pracowników, PWE, Warszawa. Hopkin P. (2013), Fundamentals of Risk Management, London.
• Jajuga K. (2007), Koncepcja ryzyka i proces zarządzania ryzykiem - wprowadzenie [w:] K. Jajuga (red.), Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jajuga K., red. (2019), Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jastrzębska M., Janowicz-Lamott M., Łyskawa K. (2014), Zarządzanie ryzykiem w działalności jednostek samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka katastroficznego, LEX a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Jedyniak J., Szydło Sz. (1997), Zarządzanie ryzykiem, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Jorion P. (2007), Value-at-Risk. The New Benchmark of Managing Financial Risk, 3-edition, McGraw-Hill, New York.
• Kaczmarek T.T. (2006), Ryzyko i zarządzanie ryzykiem. Ujęcie interdyscyplinarne, Difin, Warszawa.
• Kinght F. (1921), Risk, Uncertainty and Profit, Boston.
• Krukowski K., Siemiński M., red. (2015), Zarządzanie publiczne. Teoria i praktyka w polskich organizacjach, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• Kumpiałowska A. (2011), Skuteczne zarządzanie ryzykiem a kontrola zarządcza w sektorze publicznym, C.H. Beck, Warszawa.
• Kuziak K. (2011), Pomiar ryzyka przedsiębiorstwa. Modele pomiaru i ich ryzyko, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław.
• Lachiewicz S. (2007), Menedżerowie w strukturach władzy organizacji gospodarczych, PWE, Warszawa.
• Lam J. (2003), Enterprise Risk Management: From Incentives to Control, New York.
• McNeil A.J., Frey R., Embrechts P. (2005), Quantitative Risk Management Concepts, Techniques and Tools, Princeton University Press, Princeton, Oxford.
• Miciuła I. (2013), Szczególna rola zarządzania ryzykiem w sektorze finansów publicznych, "Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania", nr 34/1, s. 211-221.
• Niedziółka W. (2015), Ryzyko w sektorze publicznym, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach", Seria: "Administracja i Zarządzanie", nr 107, s. 49-58.
• Olejnik R. (2002), Od determinizmu przez prawdopodobieństwo do ryzyka - aspekt filozoficzny [w:] S. Nieszporska (red.), Zarządzanie ryzykiem w organizacjach sektora ochrony zdrowia, Częstochowa.
• Oleksyn T. (2006), Zarządzanie kompetencjami. Teoria i praktyka, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Olszewska J., Rokicki J. (2010), Zamówienia publiczne. Zarządzanie organizacją, ludźmi i problemami, ABC a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Orlińska-Gondor A. (2006), Zarządzanie ludźmi oparte na pojęciu kompetencji [w:] L. Zbiegień-Maciąg (red.), Nowe tendencje i wyzwania w zarządzaniu personelem, Kraków, s. 171-174.
• Owsian P.Ł., Osińska M. (2016), Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie z wykorzystaniem wybranych metod ilościowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Peeling N. (2010), Błyskotliwy menedżer. Co dobry menedżer wie, robi i mówi, PWE, Warszawa.
• Popov B.K., Popov G. (2022), On the Concept of Risk, Uncertainty & Black Swans, "Professional Safety", Vol. 67, No. 3, s. 18-23.
• Pritchard C. (2002), Zarządzanie ryzykiem w projektach. Teoria i praktyka, Warszawa. Raczkowski K. (2015), Zarządzanie publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Redziak Z. (2015), Zarządzanie ryzykiem w organizacji, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa.
• Ricciardi V. (2010), The Psychology of Risk [w:] H.K. Baker, J.R. Nofsinger (eds.), Behavioral Finance: Investors, Corporations and Markets, New York.
• Roszyk-Kowalska G. (2014), Istota kompetencji w zarządzaniu przedsiębiorstwem, "Marketing i Rynek", nr 5, PWE, Warszawa.
• Roszyk-Kowalska G. (2018), Kompetencje kadry kierowniczej w przedsiębiorstwach wysokich technologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań.
• Sasak J. (2020), Zarządzanie ryzykiem w placówkach ochrony zdrowia, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Sweeting P. (2011), Financial Enterprise Risk Management, Cambridge University Press, New York.
• Tepman L.N. (2002), Riski w Ekonomike, Moskwa.
• Tworek P. (2017), Ryzyko w zarządzaniu publicznym, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 316, s. 197-207.
• Urbanek G. (2011), Kompetencje a wartość przedsiębiorstwa, Oficyna Wolters Kluwer, Warszawa.
• Willet A.H. (1951), The Economic Theory of Risk and Insurance, Philadelphia.
• Witkowski S.A., Listwan T., red. (2008), Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Difin, Warszawa.
• Wójcik-Kośla D. (2013), Kompetencje i zachowania kadry kierowniczej w sektorach o nasilonej konkurencji, "Organizacja i Zarządzanie", nr 49, s. 149-160.
• Załącznik do Komunikatu Nr 6 Ministra Finansów z dnia 6 grudnia 2012 roku (poz. 56).

Identyfikatory

DOI

10.22367/uekat.9788378758266