Zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacjach publicznych

• Autorzy: Izabela Marzec , Janusz Strużyna
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przemiany społeczno-ekonomiczne, wzrost znaczenia wiedzy i kapitału intelektualnego, zmiany w prawie i silna krytyka społeczna sprawiają, że ewoluuje sposób zarządzania organizacjami publicznymi. Rodzą się nowe koncepcje zarządzania publicznego. Obecne warunki społeczno-ekonomiczne spowodowały zwiększenie nacisku na wyniki osiągane przez organizacje publiczne. Dzisiaj w sektorze publicznym silnie podkreślane jest znaczenie orientacji na klienta i efektywności funkcjonowania. Pociąga to za sobą konieczność zmiany podejścia do pracowników i sposobu zarządzania nimi. Zgodnie z klasyczną definicją zaproponowaną przez M. Armstronga zarządzanie zasobami ludzkimi (ZZL) organizacji publicznych może być ujęte jako "strategiczne i spójne podejście do zarządzania najcenniejszymi aktywami organizacji, to znaczy zatrudnionymi w niej ludźmi, którzy indywidualnie i zbiorowo przyczyniają się do realizacji celów" [Armstrong, 2000, s. 29] organizacji publicznych. Ze względu na fakt, że ZZL w organizacjach publicznych ma istotny wpływ na efektywność ich funkcjonowania i jakość świadczonych usług pu- blicznych wraz ze zmianami następującymi w sektorze publicznym, stało się ono przedmiotem uwagi zarówno teoretyków, jak i praktyków zarządzania publicznego. Chociaż kluczowe procesy personalne zasadniczo nie odbiegają od ich logiki w organizacjach prywatnych, podczas analizy należy uwzględnić specyfikę organizacji publicznych, a tym samym zarządzania publicznego. Ze względu ich złożone cele i misje, jak również charakterystyczne dla tego sektora uwarunkowania działania, ZZL w sektorze publicznym nadal stanowi poważne wyzwanie i w wielu organizacjach publicznych jest źródłem licznych problemów. Organizacje publiczne służą dobru ogółu. Ich podstawowym zadaniem jest reagowanie na pojawiające się potrzeby społeczne i zaspokajanie ich na jak najwyższym poziomie [Boyne, 2002, s. 100]. Przemiany zachodzące w sektorze publicznym powodują, że zmienia się wizja pracy i pracownika organizacji publicznej [Strużyna, 2009, s. 272]. Za podstawowy cel ZZL można uznać wspieranie pracowników w realizacji celów organizacyjnych [Losey, 1999, s. 99-102]. W praktyce jednak decyzje personalne warunkuje silne upolitycznienie otoczenia organizacji publicznych. Złożoność problemów, z jakimi borykają się organizacje publiczne w obszarze ZZL, wzmacniają zmiany na rynku pracy i rosnące oczekiwania potencjalnych pracowników. Argumenty te niewątpliwie przemawiają za potrzebą poszukiwania i identyfikowania możliwych kierunków doskonalenia ZZL w organizacjach publicznych. Przedstawione w tym rozdziale rozważania w dużej mierze opierają się na konfrontacji teorii ZZL w organizacjach prywatnych ze specyfiką funkcjonowania organizacji sektora publicznego. W kolejnych jego częściach omówiono podstawowe problemy ZZL z uwzględnieniem specyfiki organizacji publicznych.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie; Zarządzanie zasobami ludzkimi; Organizacje publiczne; Sektor publiczny; Zasoby ludzkie

EN

Management; Human Resources Management (HRM); Public organisations; Public sector; Human resources

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2023
• Tom: Zarządzanie publiczne. Perspektywa teorii i praktyki
• Strony: 247--271

Twórcy

autor

Izabela Marzec

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Janusz Strużyna

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Al Ariss A., Cascio W., Paauwe J. (2014), Talent Management: Current Theories and Future Research Directions, "Journal of World Business", Vol. 49, No. 2, s. 173-179.
• Armstrong M. (2000), Zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Bach S., Winchester D. (1994), Opting out of Pay Devolution Prospects for Local Pay Bargaining in UK Public Services, "British Journal of Industrial Relations", Vol. 32, No. 2, s. 263-282.
• Baruch Y. (2004), Managing Careers: Theory and Practice, Prentice-Hall, Harlow.
• Baruch Y., Peiperl M. (2000), Career Management Practices: An Empirical Survey and Implications, "Human Resource Management", Vol. 39, No. 4, s. 347-366.
• Berman E.M., Bosan J.S., West J.P., van Wart M. (2006), Human Resource Management in Public Service, Sage, Thousand Oaks.
• Boudreau J.W., Ramstad P.M. (2005), Talentship and the New Paradigm for Human Resource Management: From Professional Practices to Strategic Talent Decision Making, "Human Resource Planning", Vol. 28, No. 2, s. 17-26.
• Bowen D.E., Lawler E.E (1994), The Empowerment of Services Workers: What, Why, How, and When [w:] C.E. Schneier, C.J. Russell, R.W. Beatty, L.S. Baird (eds.), The Training and Development Sourcebook, HRD Press Inc., Amherst, s. 413-422.
• Boyne G.A. (2002), Public and Private Management: What's the Difference? "Journal of Management Studies", Vol. 39, No. 1, s. 97-121.
• Bratnicki M., Marzec I., Zabierowski P., Kulikowska-Mrożek M. (2007), Empowerment and Entrepreneurship: Conceptual Issues and Empirical Tests, "Journal of Economics and Management", No. 3, s. 35-54.
• Brooke M.Z. (1984), Centralization and Autonomy, Holt, Rinehart and Winston.
• Brown K. (2004), Human Resource Management in the Public Sector, "Public Management Review", Vol. 6, No. 3, s. 303-309.
• Carmeli A., Freund A. (2004), Work Commitment, Job Satisfaction, and Job Performance: An Empirical Investigation, "International Journal of Organization Theory and Behavior", Vol. 6, No. 4, s. 289-309.
• Cassels A. (1995), Health Sector Reform: Key Issues in Developing Countries, "Journal of International Development", Vol. 7, No. 3, s. 329-347.
• Cho Y., Won Yoon S. (2010), Theory Development and Convergence of Human Resource Fields: Implications for Human Performance Technology, "Performance Improvement Quarterly", Vol. 23, s. 39-56.
• Cho T., Faerman S.R. (2010), An Integrative Approach to Empowerment. Construct Definition, Measurement, and Validation, "Public Management Review", Vol. 12, No. 1, s. 33-51.
• Cohen L. (2001), Careers [w:] T. Redman, A. Wilkinson (eds.), Contemporary Human Resource Management, Pearson Hall, Harlow.
• Collings D., Mellahi K. (2009), Strategic Talent Management: A Review and Research Agenda, "Human Resource Management Review", Vol. 19, No. 4, s. 304-313.
• Delery J.E., Doty D.H. (1996), Modes of Theorizing in Strategic Human Resource Management, "Academy of Management Journal", Vol. 39, No. 4, s. 802-835.
• Enwistle T., Marianetto M., Ashworth R. (2007), Introduction: New Labour, the New Public Management and Changing Forms of Human Resource Management, "International Journal of Human Resource Management", Vol. 18, No. 9, s. 1569-1574.
• Farlie E., Geraghty K.J. (2005), Professionals in Public Services Organizations [w:] E. Farlie, L.E. Lynn Jr, Ch. Pollitt (eds.), The Oxford Handbook of Public Management, Oxford University Press, Oxford, s. 422-428.
• Fernandez S., Moidogaziev T. (2012), Using Employee Empowerment to Encourage Innovative Behavior in the Public Sector, "Journal of Public Administration Research and Theory", Vol. 23, No. 1, s. 155-187.
• Frączkiewicz-Wronka A. (2009), Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce ochrony zdrowia, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Frączkiewicz-Wronka A., Marzec I. (2012), Rozwój zatrudnialności pracowników [w:] A. Stabryła, K. Woźniak (red.), Determinanty potencjału rozwoju organizacji, Wyd. Mfiles.pl, Kraków, s. 215-226.
• Gableta M., red. (2006), Potencjał pracy przedsiębiorstwa, Wyd. AE, Wrocław.
• Gomez-Mejia L.R., Welbourne T.M. (1991), Compensation Strategies in a Global Context, "Human Resource Planning", Vol. 14, No. 1, s. 29-42.
• Gowing M.K., Lindholm M.L. (2002), Human Resources Management in the Public Sector, "Human Resource Management", Vol. 41, No. 3, s. 283-295.
• Hansen F. (2007), What Is 'Talent'? "Workforce Management", Vol. 86, No. 1, s. 12-13.
• Kieżun W. (2004), Krytyczna teoria organizacji. Wybór zagadnień, WSZiP, Warszawa.
• Kieżun W. (2005), O sprawną administrację publiczną, "Ius et Lex", nr 3, s. 65-96.
• Kożuch B. (2002), Zarządzanie publiczne. Istota i zakres pojęcia, "Współczesne Zarządzanie", nr 2, s. 21-37.
• Kożuch B. (2004), Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce polskich organizacji, Wyd. PLACET, Warszawa.
• Kożuch B. (2011), Skuteczne współdziałanie organizacji publicznych i pozarządowych, Instytut Spraw Publicznych UJ, Kraków.
• Kuchinke K.P. (2010), Human Development as a Central Goal for Human Resource Development, "Human Resource Development International", Vol. 13, No. 5, s. 575-585.
• Kudrycka B. (2001), Nowe wyzwania i trendy w reformowaniu sytuacji urzędników administracji publicznej [w:] B. Kudrycka (red.), Rozwój kadr administracji publicznej, Wyższa Szkoła Administracji Publicznej, Białystok, s. 34-35.
• Lancaster L.C., Stillman D. (2005), If I Pass the Baton, Who Will Grab It? Creating Bench Strength in Public Management, "Government Finance Review", Vol. 87, No. 8, https://icma.org/sites/default/files/6184_.pdf (dostęp: 12.03.2020).
• Lavigna R.J. (2002), Best Practices in Public-Sector Human Resources: Wisconsin State Government, "Human Resource Management", Vol. 41, No. 3, s. 369-384.
• Listwan T. (2009), Przedmiot, ewolucja i znaczenie zarządzania kadrami [w:] T. Listwan (red.), Zarządzanie kadrami, C.H. Beck, Warszawa, s. 19-22.
• Lorinc J. (2006), The War for Talent, "CA Magazine", Vol. 139, No. 6, s. 25-29.
• Losey M.R. (1999), Mastering the Competencies of HR Management, "Human Resource Management", Vol. 38, s. 99-102.
• Lundy O., Cowling A. (2000), Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Marzec I. (2014), Rola kultury organizacyjnej w kreowaniu wizerunku ośrodków pomocy społecznej jako pracodawcy, "Studia Ekonomiczne", nr 185, s. 151-163.
• Marzec I., Burda-Świerz K. (2012), Modele kariery w organizacjach publicznych, "Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego. Wybrane Aspekty Zarządzania Nowoczesną Organizacją", nr 8, s. 339-350.
• Marzec I., Szymaniec K. (2013), Rozwój zawodowy pracowników w organizacjach publicznych, "Studia Ekonomiczne", nr 169, s. 146-156.
• Marzec I., van der Heijden B.I.J.M. (2003), Podtrzymywanie przydatności zawodowej pracowników małych i średnich firm ICT, "Zarządzanie Zasobami Ludzkimi", vol. 5, s. 66-75.
• McAdam R., Hazlett Sh-A., Casey C. (2005), Performance Management in the UK Public Sector Addressing Multiple Stakeholder Complexity, "International Journal of Public Sector Management", Vol. 18, No. 3, s. 256-273.
• Miś A. (1995), Zarządzanie karierą w organizacji opartej na wiedzy, "Zarządzanie Zasobami Ludzkimi", vol. 2, s. 43-56.
• Moczydłowska J. (2012), Talent Management: Theory and Practice of Management. The Polish Experience, "International Journal of Business Management & Economic Research", Vol. 3, No. 1, s. 432-443.
• Nutley S. (2000), Beyond Systems: HRM Audits in the Public Sector, "Human Resource Management Journal", Vol. 10, No. 2, s. 21-38.
• Perry J., Wise L. (1990), The Motivational Bases of Public Service, "Public Administration Review", No. 50, s. 367-373.
• Pocztowski (2007a), Zarządzanie zasobami ludzkimi, PWE, Warszawa.
• Pocztowski A., red. (2007b), Funkcja personalna. Diagnoza i kierunki zmian, Wyd. UE, Kraków.
• Pocztowski A. (2003), Zarządzanie zasobami ludzkimi w nowej gospodarce, "Zarządzanie Zasobami Ludzkimi", vol. 1, s. 9-23.
• Ponton M.R., Madden C., Bowers R., Keefe M., Krella J.M. (2007), Nurse Residency Program Implementation: The Utah Experience, "Journal of Healthcare Management", Vol. 52, No. 6, s. 385-397.
• Prickett R. (1998), Firms Complain of Quality Shortfall among Students, "People Management", Vol. 4, No. 14, s. 10-11.
• Rainey H.G. (1982), Reward Preferences among Public and Private Managers: In Search of the Service Ethic, "American Review of Public Administration", Vol. 16, No. 4, s. 288-302.
• Rainey H.G., Steinbauer P. (1999), Galloping Elephants: Developing Elements of a Theory of Effective Government Organizations, "Journal of Public Administration Research and Theory", Vol. 9, No. 1, s. 1-32.
• Roper I., Higgings P., James P. (2007), Shaping the Bargaining Agenda. The Audit Commission and Public Service Reform in British Local Government, "International Journal of Human Resource Management", Vol. 18, No. 9, s. 1589-1607.
• Ryfkin J. (1995), End of Work: The Decline of the Global Labor Force and the Dawn of the Post-market Era, G.P. Putnam's Sons, New York.
• Sitter L.U.D., Hertog J.F.D., Dankbaar B. (1997), From Complex Organizations with Simple Jobs to Simple Organizations with Complex Jobs, "Human Relations", Vol. 50, No. 5, s. 497-534.
• Steijn B. (2002), HRM in The Public Sector: A Neglected Subject, "OECD PUMA/HRM", No. 13, s. 1-14, https://www.oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/? cote=PUMA/HRM(2002)13&docLanguage=En (dostęp: 22.05.2010).
• Strużyna J. (2005), Poza normatywem zarządzania zasobami ludzkimi, WSB, Dąbrowa Górnicza.
• Strużyna J. (2009), Kierunki doskonalenia ZZL w organizacjach publicznych [w:] A. Frączkiewicz-Wronka (red.), Zarządzanie publiczne - elementy teorii i praktyki, Wyd. AE, Katowice.
• Swanson R.A., Holton III E.F. (2009), Foundations of Human Resource Development, Berrett-Koehler Publishers, San Francisco.
• Szałkowski A., Piechnik-Kurdziel A. (2001), Personel w strategii rozwoju firmy, "Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie", nr 567, s. 41-53.
• Turska E. (2010), Kompetencje kariery ludzi młodych a oczekiwania współczesnych organizacji [w:] B. Kożusznik, M. Chrupała-Pniak (red.), Zastosowania psychologii w zarządzaniu, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 249-266.
• Tyrańska M. (2009), Strategie personalne we współczesnych przedsiębiorstwach, "Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie", nr 2(13), t. 2, s. 351-362.
• Ugboro I., Obeng K. (2000), Top Management Leadership, Employee Empowerment, Job Satisfaction, and Customer Satisfaction in TQM Organizations: An Empirical Study, "Journal of Quality Management", Vol. 5, No. 2, s. 247-272.
• Vandenabeele W., Scheepers S., Hondeghem A. (2006), Public Service Motivation in an International Comparative Perspective: The UK and Germany, "Public Policy and Administration", Vol. 21, No. 1, s. 13-31.
• Vienažindienė M., Čiarnienė R. (2007), The Changes of Public Organizations' Human Resources Management: Theoretical Aspect, "Economics & Management", No. 12, s. 660-668.
• Waheed S., Zaim A., Zaim H. (2012), Talent Management in Four Stages, "USV Annals of Economics & Public Administration", Vol. 12, No. 1, s. 1130-137.
• Wilensky H.L. (1960), Work, Career and Social Integration, "International Social Science Journal", Vol. 12, No. 4, s. 543-560.

Identyfikatory

DOI

10.22367/uekat.9788378758266