Orkiestracja sieci publicznych

• Autorzy: Katarzyna Sienkiewicz-Małyjurek
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Świadczenie usług publicznych w sieciach jest współcześnie powszechnym zjawiskiem. W każdym obszarze zarządzania publicznego są podejmowane działania w ramach współpracy z innymi organizacjami nie tylko sektora publicznego, ale również prywatnego i pozarządowego (więcej na ten temat w rozdziale 8). Sieci publiczne stanowią bowiem strukturę formalnych i nieformalnych relacji pomiędzy wieloma wzajemnie zależnymi podmiotami z różnych sektorów, które na podstawie przyjętych porozumień i umów oraz łącząc swoje zasoby prowadzą działania służące osiągnięciu wspólnego celu [O'Toole, 1997, s. 45-52; Kenis i Provan, 2009; Provan i Lemaire, 2012]. Realizacja działań w takich sieciach wydaje się być korzystna, gdyż połączenie wiedzy, kompetencji i zasobów wielu organizacji z różnych sektorów powinno przynieść lepsze rezultaty niż działanie w pojedynkę [Sørensen i Torfing, 2004; Provan i Lemaire, 2012; Frączkiewicz-Wronka i Austen, 2012; Rudolf, 2016; Isett i in., 2011]. Ponadto sieci publiczne koncentrują się w większym stopniu na relacjach horyzontalnych, sprzyjających realizacji polityk publicznych, niż na relacjach wertykalnych, które są ukierunkowane przede wszystkim na wykonywanie zadań własnych i osiągnięcie celów wewnętrznych. Z drugiej strony prowadzenie wspólnych działań w sieciach publicznych jest trudne do realizacji, a podejmowane w tym zakresie przedsięwzięcia nie zawsze kończą się powodzeniem. W wielu przypadkach problemy występujące we współpracy z innymi organizacjami nie pozwalają na osiągnięcie ustalonych celów sieci i sugeruje się unikanie wspólnych działań, jeżeli nie są one konieczne [Gulati, Wohlgezogen i Zhelyazkov, 2012; Huxham i Vangen, 2005]. Do realizacji coraz bardziej złożonych usług publicznych konieczne jest jednak prowadzenie przedsięwzięć w sieciach, gdyż pozwalają one na zwiększenie zdolności organizacji publicznych bez powiększania ich struktury. Zasadne wy- daje się zatem odpowiednie zarządzanie sieciami publicznymi. Takie zarządzanie nie ma tradycyjnego charakteru, gdyż sieci publiczne obejmują autonomiczne podmioty biorące udział we wspólnych działaniach na zasadach dobrej woli i wzajemnego zaufania, a nie na podstawie relacji hierarchicznych czy środków 337 prawnych. Decyzje w sieciach są podejmowane na zasadzie konsensusu wypracowanego w drodze negocjacji i wzajemnych ustaleń. W takich warunkach potrzebna jest dyskretna forma zarządzania ukierunkowana w większym stopniu na stwarzanie zachęt do wspólnej pracy niż opierająca się na procedurach i wytycznych. Taką specyficzną formą zarządzania w sieciach publicznych jest orkiestracja [Henriksen i Ponte, 2018; Abbott i in., 2021]. Jednakże badania na ten temat są wciąż ograniczone. Z tego względu celem niniejszego rozdziału jest przedstawienie procesu i zasad orkiestracji sieci publicznych.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Usługi publiczne; Sieć publiczna; Zarządzanie; Zarządzanie publiczne

EN

Public services; Public network; Management; Public governance

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2023
• Tom: Zarządzanie publiczne. Perspektywa teorii i praktyki
• Strony: 336--357

Twórcy

autor

Katarzyna Sienkiewicz-Małyjurek

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• Abbott K.W., Genschel P., Snidal D., Zangl B. (2015), Orchestration: Global Governance through Intermediaries [w:] K.W. Abbott, P. Genschel, D. Snidal, B. Zangl (eds.), International Organizations as Orchestrators, CUP, Cambridge, UK, s. 3-36.
• Abbott K.W., Genschel P., Snidal D., Zangl B. (2021), Orchestration: Global Governance through Intermediaries [w:] K.W. Abbott, D.J. Snidal (eds.), The Spectrum of International Institutions: An Interdisciplinary Collaboration on Global Governance, Routledge, New York, s. 140-170.
• Agranoff R., McGuire M. (2001), Big Questions in Public Network Management Research, "Journal of Public Administration Research and Theory", Vol. 11(3), s. 295-326.
• Benyoucef M., Kuziemsky C., Afrasiabi Rad A., Elsabbahi A. (2011), Modeling Healthcare Processes as Service Orchestrations and Choreographies, "Business Process Management Journal", Vol. 17(4), s. 568-597.
• Brem A., Bilgram V., Gutstein A. (2018), Involving Lead Users in Innovation: A Structured Summary of Research on the Lead User Method, "International Journal of Innovation and Technology Management", Vol. 15(3), 1850022.
• Bryson J.M., Crosby B.C., Stone M.M. (2015), Designing and Implementing Cross-Sector Collaborations: Needed and Challenging, "Public Administration Review", Vol. 75(5), s. 647-663.
• Carlström E.D. (2011), Why Is Collaboration Minimised at the Accident Scene?: A Critical Study of a Hidden Phenomenon, "Disaster Prevention and Management", Vol. 20(2), s. 159-171.
• Cristofoli D., Markovic J., Meneguzzo M. (2014), Governance, Management and Performance in Public Networks: How to Be Successful in Shared-governance Networks, "Journal of Management and Governance", Vol. 18(1), s. 77-93.
• Cristofoli D., Meneguzzo M., Riccucci N. (2017), Collaborative Administration: The Management of Successful Networks, "Public Management Review", Vol. 19(3), s. 275-283.
• Czakon W. (2011), Podejście procesowe do orkiestracji sieci innowacyjnych, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 169, s. 37-45.
• Ćwiklicki M., Żabiński M. (2018), Kooperacja międzysektorowa w obszarze e-zdrowia na przykładzie bransoletki życia, "Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Organizacja i Zarządzanie", z. 130, s. 83-93.
• Ćwiklicki M., Klich J., Chen J. (2020), The Adaptiveness of the Healthcare System to the Fourth Industrial Revolution: A Preliminary Analysis, "Futures", Vol. 122, 102602.
• Dessaigne E., Pardo C. (2020), The Network Orchestrator as Steward: Strengthening Norms as an Orchestration Practice, "Industrial Marketing Management", Vol. 91, s. 223-233.
• Dhanaraj C., Parkhe A. (2006), Orchestrating Innovation Networks, "Academy of Management Review", Vol. 31(3), s. 659-669.
• Frączkiewicz-Wronka A. (2006), Relacje sieciowe i ich wykorzystanie w zarządzaniu publiczną ochrona zdrowia, "Współczesne Zarządzanie", nr 4, s. 75-86.
• Frączkiewicz-Wronka, A., red. (2012), Wykorzystanie analizy interesariuszy w zarządzaniu organizacją zdrowotną, Śląsk, Katowice.
• Frączkiewicz-Wronka A., Austen A. (2012), Menedżerowie personalni w międzyorganizacyjnych sieciach. Studium organizacji publicznej, "Zarządzanie Zasobami Ludzkimi", nr 1, red. B. Urbaniak, IPiSS, Warszawa.
• Frączkiewicz-Wronka A., Szymaniec K. (2012), Model interesariuszy w zarządzaniu zmianą w szpitalach [w:] Ł. Sułkowski, R. Seliga (red.), Kulturowe determinanty zarządzania szpitalami w Polsce, Difin, Warszawa.
• Gulati R., Wohlgezogen F., Zhelyazkov P. (2012), The Two Facets of Collaboration: Cooperation and Coordination in Strategic Alliances, "Academy of Management Annals", Vol. 6, s. 531-583.
• Henriksen L.F., Ponte S. (2018), Public Orchestration, Social Networks, and Transnational Environmental Governance: Lessons from the Aviation Industry, "Regulation and Governance", Vol. 12(1), s. 23-45.
• Hienerth C., Lettl C. (2017), Perspective: Understanding the Nature and Measurement of the Lead User Construct, "Journal of Product Innovation Management", Vol. 34, s. 3-12.
• Hurmelinna-Laukkanen P., Nätti S. (2018), Orchestrator Types, Roles and Capabilities - A Framework for Innovation Networks, "Industrial Marketing Management", Vol. 74, s. 65-78.
• Hurmelinna-Laukkanen P., Nätti S., Pikkarainen M. (2021), Orchestrating for Lead User Involvement in Innovation Networks, "Technovation", Vol. 108, 102326.
• Huxham C., Vangen S. (2005), Managing to Collaborate. The Theory and Practice of Collaborative Advantage, Routledge, London and New York.
• Isett K.R., Mergel I.A., Leroux K., Mischen P.A., Rethemeyer R.K. (2011), Networks in Public Administration Scholarship: Understanding Where We Are and Where We Need to Go, "Journal of Public Administration Research and Theory", 21(SUPPL. 1), s. i157-i173.
• Jeppesen L.B., Laursen K. (2009), The Role of Lead Users in Knowledge Sharing, "Research Policy", Vol. 38(10), s. 1582-1589.
• Kapucu N., Arslan T., Demiroz F. (2010), Collaborative Emergency Management and National Emergency Management Network, "Disaster Prevention and Management", Vol. 19(4), s. 452-468.
• Kapucu N., Hu Q., Khosa S. (2017), The State of Network Research in Public Administration, "Administration and Society", Vol. 49(8), s. 1087-1120.
• Keast R., Mandell M., Agranoff R., eds. (2014), Network Theory in the Public Sector - Building New Theoretical Frameworks, Routledge Taylor and Francis, New York.
• Kenis P., Provan K.G. (2009), Towards an Exogenous Theory of Public Network Performance, "Public Administration", Vol. 87(3), s. 440-456.
• Klijn E.-H., Koppenjan J.F.M. (2000), Public Management and Policy Networks, "Public Management: An International Journal of Research and Theory", Vol. 2(2), s. 135-158.
• Klijn E.-H., Edelenbos J., Steijn B. (2010), Trust in Governance Networks: Its Impacts on Outcomes, "Administration and Society", Vol. 42(2), s. 193-221.
• Klijn E.-H., Steijn B., Edelenbos J. (2010), The Impact of Network Management on Outcomes in Governance Networks, "Public Administration", Vol. 88(4), s. 1063-1082.
• Kożuch B., Kożuch A. (2011), Istota współczesnych usług publicznych [w:] B. Kożuch, A. Kożuch (red.), Usługi publiczne: organizacja i zarządzanie, Instytut Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 32-54.
• Kożuch A., Kożuch B., Sułkowski Ł., Bogacz-Wojtanowska E., Lewandowski M., Sienkiewicz-Małyjurek K., Szczudlińska-Kanoś A., Jung-Konstanty S. (2016), Obszary zarządzania publicznego, Monografie i Studia Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Kożuch B., Sienkiewicz-Małyjurek K. (2015), Mapowanie procesów współpracy międzyorganizacyjnej na przykładzie działań realizowanych w bezpieczeństwie publicznym, "Zarządzanie Publiczne", nr 3(31), s. 237-253.
• Kulesza M. (2008), Budowanie samorządu, Municipium, Warszawa.
• Leonard H.B., Howitt A.M. (2010), Organising Response to Extreme Emergencies: The Victorian Bushfires of 2009, "Australian Journal of Public Administration", No. 69, s. 372-386.
• Lowndes V., Skelcher C. (1998), The Dynamics of Multi-organizational Partnerships: An Analysis of Changing Modes of Governance, "Public Administration", Vol. 76(2), s. 313-333.
• Mervyn K., Amoo N., Malby R. (2019), Challenges and Insights in Inter-organizational Collaborative Healthcare Networks: An Empirical Case Study of a Place-based Network, "International Journal of Organizational Analysis", Vol. 27(4), s. 875-902.
• O'Toole L.J. (1997), Treating Networks Seriously: Practical and Research-Based Agendas in Public Administration, "Public Administration Review", Vol. 57(1), s. 45-52.
• O'Toole L.J. (2015), Networks and Networking: The Public Administrative Agendas, "Public Administration Review", Vol. 75(3), s. 361-371.
• Paquin R.L., Howard-Grenville J. (2013), Blind Dates and Arranged Marriages: Longitudinal Processes of Network Orchestration, "Organization Studies", Vol. 34(11), s. 1623-1653.
• Parmentier G., Mangematin V. (2014), Orchestrating Innovation with User Communities in the Creative Industries, "Technological Forecasting and Social Change", Vol. 83(1), s. 40-53.
• Perks H., Kowalkowski C., Witell L., Gustafsson A. (2017), Network Orchestration for Value Platform Development, "Industrial Marketing Management", Vol. 67, s. 106-121.
• Provan K.G., Kenis P. (2008), Modes of Network Governance: Structure, Management and Effectiveness, "Journal of Public Administration Research and Theory", Vol. 18(2), s. 229-252.
• Provan K.G., Lemaire R.H. (2012), Core Concepts and Key Ideas for Understanding Public Sector Organizational Networks: Using Research to Inform Scholarship and Practice, "Public Administration Review", Vol. 72(5), s. 638-648.
• Reypens C., Lievens A., Blazevic V. (2021), Hybrid Orchestration in Multi-stakeholder Innovation Networks: Practices of Mobilizing Multiple, Diverse Stakeholders across Organizational Boundaries, "Organization Studies", Vol. 42(1), s. 61-83.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie określenia szczegółowych zasad współpracy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi). Dz.U. 1998 Nr 161, poz. 1108.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad kierowania i współdziałania jednostek ochrony przeciwpożarowej biorących udział w działaniu ratowniczym. Dz.U. 2001 Nr 82, poz. 895 z późn. zm.
• Rudolf W. (2016), Marketing terytorialny w ujęciu relacyjnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Schepis D., Purchase S., Butler B. (2021), Facilitating Open Innovation Processes through Network Orchestration Mechanisms, "Industrial Marketing Management", Vol. 93, s. 270-280.
• Schiavone F., Leone D., Sorrentino A., Scaletti A. (2020), Re-designing the Service Experience in the Value Co-creation Process: An Exploratory Study of a Healthcare Network, "Business Process Management Journal", Vol. 26(4), s. 889-908.
• Shaw D.R., Achuthan K., Sharma A., Grainger A. (2019), Resilience Orchestration and Resilience Facilitation: How Government Can Orchestrate the Whole UK Ports Market with Limited Resources - The Case of UK Ports Resilience, "Government Information Quarterly", Vol. 36(2), s. 252-263.
• Sienkiewicz-Małyjurek K. (2017), Inter-organisational Collaboration in the Public Safety Management System, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Sienkiewicz-Małyjurek K., Kożuch B. (2015), System zarządzania bezpieczeństwem publicznym w ujęciu teorii złożoności. Opracowanie modelowe, "Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza", Vol. 37(1), s. 33-43.
• Sørensen E., Torfing J. (2004), Making Governance Networks Democratic, Roskilde Universitet, Roskilde.
• Sørensen E., Torfing J. (2008), The Second Generation of Governance Network Theory and Beyond [w:] E. Sørensen, J. Torfing (eds.), Theories of Democratic Network Governance, Palgrave Macmillan, London, s. 297-315.
• Światowiec-Szczepańska J. (2013), Wpływ orientacji czasowej kadry kierowniczej na rozwój organizacji sieciowych, "Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, seria: Organizacja i Zarządzanie", z. 52, nr 1147, s. 55-64.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym. Dz.U. 1998 Nr 91, poz. 578 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w woje- wództwie. Dz.U. 2009 Nr 31, poz. 206.
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowym. Dz.U. 2007 Nr 89, poz. 590 z późn. zm.
• Wachhaus A. (2020), Building Health Communities: Local Health Care Networks in Maryland, "American Review of Public Administration", Vol. 50(1), s. 62-76.

Identyfikatory

DOI

10.22367/uekat.9788378758266