Formy prawne oddziaływania banków na gospodarkę przedsiębiorstw

• Autorzy: Zygmunt Kornacki

Warianty tytułu

Legal Forms of the Influence of Banks on the Economy of Enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

System finansowy przedsiębiorstw i system bankowo-kredytowy łączy ze sobą wiele wspólnych rozwiązań, które mogą być zaliczane zarówno do jednego, jak i do drugiego systemu. Do takich rozwiązań m. in. należą uregulowania dotyczące: rachunku bankowego, rozliczeń pieniężnych, kredytowania. Ponadto funkcjonowanie mechanizmów jednego systemu wpływa na rozwiązania w drugim. Oczywiście ze względu na rolę obydwu tych systemów w gospodarce narodowej, głównie ze względu na spełnianie przez banki funkcji organów zarządzania gospodarką narodową, szczególnej uwagi wymaga oddziaływanie systemu bankowo-kredytowego na gospodarkę przedsiębiorstw. Reformowanie systemu finansowego przedsiębiorstw wymaga zatem równoczesnego reformowania systemu oddziaływania bankowego na gospodarkę przedsiębiorstw. System bankowo-kredytowy oddziałuje na gospodarkę przedsiębiorstw nie tylko za pomocą wąsko pojmowanych tzw. środków oddziaływania bankowego (ograniczenie kredytu, zaprzestanie kredytowania), ale przede wszystkim poprzez wszelkie formy działania banków wobec przedsiębiorstw. Działania banków realizowane są w drodze posługiwania się przez nie określonymi formami prawnymi. Wydaje się zatem celowe przeanalizowanie form prawnych działania banków, co powinno pozwolić na określenie potrzeby dokonania koniecznych i możliwych zmian w zakresie ich stosowania, dostosowujących je do reformowanego systemu zarządzania gospodarką narodową i systemu finansowego przedsiębiorstw. (fragment tekstu)

EN

Banks influence the economy of enterprises, using certain forms of legał actions. The forms of legal acting are understood in this paper as legally established ways of performance of banking operations. The legal forms of bank activity are: a) institutionalization, b) issuing of financial acts and making civil law contracts, c) non-authoritative acts, and d) material-technical operations. The importance and range of application of particular forms in bank activity depend on: a) the character and role of banks in the economic system of the state, b) the system of management of national economy, c) the organizational-legal form of the bank and its organizational rank, d) the kind of bank activity and kind of contracting party. In the socialist structure, banks fill parallel the role of organs of management of national economy and financial administration of the state, and the role of service units for their home and foreign clients. Acting as organs of the state, banks introduce a wide range of regulations of rights and duties of enterprises, by means of bank rules (institutionalization), issuing of financial acts and non-authoritative acts. When filling service functions, the banks use the form of civil law contracts. The contracts are mostly only a legal form of realization of financial decisions of banks, taken from the position of organs managing the national economy. In a centralized directive system of managing the national economy, banks fulfil primarily the function of state organs of managementsand administration. Otherwise, in a decentralized parametric system, the service role of banks increases. The importance and range of particular legal forms of activity of banks depend also on the type of bank (state-owned, state-co-operative, cooperative, company), and its organizational rank (central, regional branch, local branch), the kind of banking operations (conlracting credit, keeping of bank accounts, settlement of accounts, foreign cuirency dealings, etc.), the character of client (state-owned enterprises, cooperative, private, foreign, companies, etc.). The efficiency of legal forms of bank activity can be assessed by the degree of realization of principles and goals of financial policy of the state, achieved by means of financial credit instjuments. The efficiency depends mainly on adapting the forms of acticity to the kind of realized goal, to the exisling circumstances and conditions, and to the needs of human psychology. To increase the efficiency of the legal forms of bank activity and to adapt the bank activity to the conditions of the economic reform realized in Poland, we should: a) limit the range of legislative activity of banks, b) give the civil law contracts between the banks and their clients a more real and actual importance than before, c) adapt the range of non-authoritative forms of bank activity to real needs of realization of goals of financial policy of the state, d) adapt the range of material-technical operations to necessary needs, as regards information and safety of monetary circulation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Banki; Gospodarka; Przedsiębiorstwo; System finansowy

EN

Banks; Economy; Enterprises; Financial system

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 1989
• Numer: nr 40
• Strony: 103--124

Twórcy

autor

Zygmunt Kornacki

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• 1. L. Bar, Zagadnienia prawne kierowania gospodarką narodową, [w:] Instytucje prawne w gospodarce narodowej, Ossolineum 1981, s. 13-13.
• 2. R. Ciałkowski, Finansowoprawna podmiotowość banku socjalistycznego, "Zeszyty Naukowe Uh" 1979, Prawo finansowe, nr 65, s. 77.
• 3. W. Dawidowicz, Polskie prawo administracyjne, Warszawa 1980, s. 22.
• 4. T. Dębowska-Romanowska, Indywidualne akty finansowe, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. I, s. 108.
• 5. E. Drgas, Systematyka instytucji prawno-finansowych, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. I, s. 86.
• 6. N. Gajl, Instrumenty finansowe w zarządzaniu gospodarką narodową, Warszawa 1979, s. 50-51.
• 7. N. Gajl, Systemy w prawie finansowym, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. I, s. 413-414.
• 8. N. Gajl, Zagadnienia stabilności prawa finansowego, "Państwo i Prawo" 1980, nr 9.
• 9. J. Harasimowicz, Finanse i prawo finansowe, Warszawa 1980, s. 197.
• 10. Z. Jaśkiewicz, Planowanie społeczno-gospodarcze jako element zarządzania gospodarką narodową, [w:] Regulacje prawne procesów gospodarczych, Gdańsk 1984, s. 7-8.
• 11. Z. Jaśkiewicz, Prawo zarządzania gospodarką narodową. Część ogólna, Gdańsk 1975, s. 129.
• 12. J. Jaśkiewiczowa, Finanse i prawo finansowe, Gdańsk 1978, s. 19.
• 13. J. Jaśkiewiczowa, Z. Jaśkiewicz, Zarys nauki finansów publicznych, Warszawa 1908, s. 16.
• 14. J. Kaleta, W. Romanowska, Finanse organizacji gospodarczych, Warszawa 1984, s. 109-110.
• 15. Z. Kornacki, Wybrane instytucje systemu finansowego przedsiębiorstw przemysłowych w świetle psychologii społecznej, Gdańsk 1978, s. 108-140.
• 16. C. Kosikowski. Prawno-finansowe uprawnienia i obowiązki stosunki i zobowiązania, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. I, s. 163 i n.
• 17. A. Kostecki, Związki prawa finansowego z prawem cywilnym, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. I, s. 429-447.
• 18. L. Kurowski, Wstęp do nauki prawa finansowego, Warszawa 1982, s.36.
• 19. W. Łączkowski, Polityka finansowa PRL, Poznań 1974, s. 25.
• 20. M. Madej, A. Stelmachowski, Zarys prawa gospodarczego, Warszawa 1980, s. 76.
• 21. M. Mazurkiewicz, Źródła prawa finansowego, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. I, s. 95.
• 22. L. Swatler, Finanse w polityce gospodarczej i społecznej państwa, Warszawa 1979, s. 59.
• 23. M. Weralski, Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa 1984, s. 72-74.
• 24. M. Weralski, Instytucje prawno-finansowe a kategorie ekonomiczne, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. II, s. 66.
• 25. M. Weralski, Instytucje prawno-finansowe a prawo finansowe, [w:] System Instytucji prawno-finansowych PRL, t. I, Wrocław 1982, s. 21-25.
• 26. J. Wierzbicki, J. Wolniak, Finanse w socjalizmie. Zarys teorii, Warszawa 1979, s. 249.
• 27. J. Wójcik, Funkcjonowanie finansowych instrumentów w zarządzaniu państwowymi przedsiębiorstwami przemysłu rolno-spożywczego, Gdańsk 1979, s. 178-180.