Principles of Legitimate Expectations and Legal Certainty in the Context of Amendments to EU Law and National Legislation

• Autorzy: Przemysław Ostojski

Warianty tytułu

Zasady uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa a zmiany prawodawstwa unijnego i krajowego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper concerns selected problems related to the complex topic of changes to the EU law and national legislation. It deals with the so-called prior effectiveness of the EU directives and the retroactivity of (ordinary) laws adopted by the EU member states. The research perspective focuses on the functioning of these institutions vis-à-vis the principles of legitimate expectations and legal certainty. The article is primarily based on the analytical method, as well as the empirical method, drawing on the extensive case law of the Court of Justice of the European Union and the Supreme Administrative Court in Poland. Based on the research carried out by the author, it must be concluded, firstly, that an EU directive during its transposition period in an EU member state cannot be a source of legitimate expectations of an individual. Secondly, the principle of legal certainty is not negated when a normative act receives retroactive effect by way of an exception in order to protect the public interest, provided that legitimate expectations of individuals are guaranteed. (original abstract)

Niniejszy artykuł dotyczy wybranych problemów związanych ze złożoną tematyką zmian prawodawstwa unijnego i krajowego. Rozważania w nim ujęte skupiają się na tzw. uprzedniej skuteczności dyrektywy unijnej oraz na retroaktywności ustaw (zwykłych) stanowionych przez kraje członkowskie UE. Perspektywa badawcza koncentruje się na funkcjonowaniu tych instytucji w obliczu obowiązywania zasad uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa. W artykule zastosowano przede wszystkim metodę analityczną, a także metodę empiryczną, korzystając z bogatego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego. W wyniku przeprowadzonych badań należy stwierdzić, po pierwsze, że źródłem uzasadnionych oczekiwań jednostki nie może być dyrektywa unijna w okresie jej transpozycji w państwie członkowskim UE. Po drugie, zasadzie pewności prawa nie sprzeciwia się wyjątkowe nadanie aktowi normatywnemu mocy wstecznej, z uwagi na konieczność ochrony interesu publicznego, o ile zagwarantowane są uzasadnione oczekiwania jednostek. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Legislation; EU directives; Expectations; Administrative law; Law theory

PL

Prawodawstwo; Dyrektywy UE; Oczekiwania; Prawo administracyjne; Teoria prawa

• Czasopismo: Ius Novum
• Rocznik: 2020
• Tom: 14
• Numer: nr 2
• Strony: 156--173

Twórcy

autor

Przemysław Ostojski

• School of Management and Banking in Poznań, Poland

Bibliografia

• Birk D., Kontinuitätsgewähr und Vertrauensschutz, [in:] H.-J. Pezzer (ed.), Vertrauensschutz im Steuerrecht. 28. Jahrestagung der Deutschen Steuerjuristischen Gesellschaft e.V., Graz, 15. u. 16. September 2003, Köln 2004.
• Craig P., EU Administartive Law, Oxford 2006.
• Domańska M., Implementacja dyrektyw unijnych przez sądy krajowe, Warszawa 2014.
• Ebner S.M., Vertrauensschutz und Kontinuitätsgewähr in der höchstrechtlichen Rechtsprechung am Beispiel des Steuerrechts: eine Untersuchung untere besonderer Einbeziehung des Beschlusses des Grossen Senats des BFH vom 17.12.2007, GrS 2/04 (Keine Vererblichkeit von Verlustvortägen), Frankfurt am Main 2009.
• Golewska E., Implementacja dyrektyw telekomunikacyjnych, Warszawa 2007.
• Gronen V.I., Die "Vorwirkung" von EG-Richtlinien. Auswirkungen Europäischer Richtlinien auf die nationale Legislative und Judikative im Zeitraum zwischen Richtlinienvorschlag und Ablauf der Umsetzungsfrist, Baden-Baden 2006.
• Guckelberger A., Vorwirkung von Gesetzen im Tätigkeitsbereich der Verwaltung. Eine rechtsvergelichende Studie des deutschen und schweizerischen Rechts, Berlin 1997.
• Jakimowicz W., Kilka uwag na temat metod regulacji intertemporalnej w kontekście sytuacji prawnej jednostki, [in:] J. Korczak (ed.), Administracja publiczna pod rządami prawa. Księga pamiątkowa z okazji 70-lecia urodzin prof. zw. dra hab. Adama Błasia, Wrocław 2016.
• Kaleda S.L., Przejęcie prawa wspólnotowego przez nowe państwo członkowskie. Zagadnienia przejściowe i międzyczasowe, Warszawa 2003.
• Kamiński M., Prawo administracyjne intertemporalne, Warszawa 2011.
• Kloepfer M., Vorwirkung von Gesetzen, München 1974.
• Kornobis-Romanowska D., Pewność prawa w Unii Europejskiej. Pomiędzy autonomią jednostki a skutecznością prawa UE, Warszawa 2018.
• Kunkiel-Kryńska A., Implementacja dyrektyw opartych na zasadzie harmonizacji pełnej na przykładzie dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych, Monitor Prawniczy 18, 2007.
• Kurcz B., Dyrektywy Wspólnoty Europejskiej i ich implementacja do prawa krajowego, Kraków 2004.
• Leisner A., Kontinuität als Verfassungsprinzip unter besonderer Berücksichtigung des Steuerrechts, Tübingen 2002.
• Lemańska J., Uzasadnione oczekiwania w perspektywie prawa krajowego i regulacji europejskich, Warszawa 2016.
• Maurer H., Kontinuitätsgewähr und Vertrauensschutz, [in:] J. Isensee, P. Kirchhof (eds), Handbuch des Staatsrechts der Bundesrepublik Deutschland. Band III. Das Handeln des Staates, Heidelberg 1996.
• Mikołajewicz J., Prawo intertemporalne. Zagadnienia teoretycznoprawne, Poznań 2000.
• Mikołajewicz J., Prawo intertemporalne w państwie prawnym, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4, 2015.
• Mikołajewicz J., Zmiana prawa, [in:] J. Mikołajewicz (ed.), Problematyka intertemporalna w prawie. Zagadnienia podstawowe. Rozstrzygnięcia intertemporalne. Geneza i funkcje, Warszawa 2015.
• Muckel S., Kriterien des verfassungsrechtlichen Vertrauensschutzes bei Gesetzesänderungen, Berlin 1989.
• Oertel C., Der Zeitfaktor im öffentlichen Wirtschaftsrecht, Köln 1992.
• Pechstein M., Urteil des Gerichtshofes vom 14. Juni 2007, C-422/05 Kommissin v. Belgien, Deluxe aus Luxemburg - der aktuelle Fall im Europarecht 7, 2007.
• Prechal S., Direct Effect Reconsidered, Redefined and Rejected, [in:] J.M. Prinssen, A. Schrauwen (eds), Direct Effect. Rethinking a Classic of EC Legal Doctrine, Groningen 2002.
• Prus Ł., W kwestii ochrony uzasadnionych oczekiwań w prawie administracyjnym UE - glosa do wyroku TS z 19.05.1992 r. w sprawach połączonych: C-104/89 i C-37/90 J. Mulder i inni v. Rada i Komisja, Europejski Przegląd Sądowy 3, 2012.
• Rill H.P., Schäffer H., Art. 7 B-VG, [in:] B. Kneihs, G. Lienbacher (eds), Rill-Schäffer-Kommentar. Bundesverfassungsrecht, Wien 2018.
• Sarkowicz R., Stelmach J., Teoria prawa, Kraków 1996.
• Schonberg J.S., Legitimate Expectations in Administrative Law, Oxford 2000.
• Schwarze J., European Administrative Law, London 1992.
• Supernat J., Zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań w angielskim prawie administracyjnym, [in:] Z. Czarnik, Z. Niewiadomski, J. Posłuszny, J. Stelmasiak (eds), Studia z prawa administracyjnego i nauki o administracji. Księga jubileuszowa dedykowana prof. zw. dr. hab. Janowi Szreniawskiemu, Przemyśl-Rzeszów 2011.
• Szwarc-Kuczer M., Zasada bezpośredniej skuteczności, [in:] A. Wróbel (ed.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, Vol. 2: Zasady - orzecznictwo - piśmiennictwo, Warszawa 2007.
• Thomas R., Legitimate Expectations and Proportionality in Administrative Law, Oxford-Portland, Oregon 2000.
• Thommen M., Zur Problematik der Vorwirkung insbesondere im öffentlichen Recht, Basel 1979.
• Timmermans Ch., Application of Community Law by National Courts: (Limits to) Direct Effect and Supremacy, [in:] R.H.M. Jansen, D.A.C. Koster, R.F.B. von Zutphen (eds), European Ambitions of the National Judiciary, Hague-London-Boston 1997.
• Tridimas T., General Principles of EC Law, Oxford 2003.
• Tschannen P., Zimmerli U., Müller M., Allgemeines Verwaltungsrecht, Bern 2014.
• Vogel K., Rechtssicherheit und Rückwirkung zwischen Vernunftrecht und Verfassungsrecht, Juristenzeitung 18, 1988.
• Waldhoff Ch., Der Verwaltungszwang. Historische und dogmatische Studien zu Vollstreckung und Sanktion als Mittel der Rechtsdurchsetzung der Verwaltung, manuscript of habilitation dissertation, München 2002.
• Weiss L., Zeitlichkeit und Recht, Zürich 1968.
• Woleński J., Z zagadnień analitycznej filozofii prawa, Kraków 2012.
• Wójtowicz K., Bezpośredni skutek przepisów prawa wspólnotowego w porządku prawnym RP, Kwartalnik Prawa Publicznego 2, 2004.
• Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstawa, Poznań 2002.

Identyfikatory

DOI

10.26399/iusnovum.v14.2.2020.19/p.ostojski