Cross-Border Cooperation in Selected Carpathian Countries

• Autorzy: Agnieszka Pieniążek

Warianty tytułu

Współpraca transgraniczna w wybranych krajach karpackich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Cross-border cooperation helps to mitigate the negative effects of the border and overcome the consequences of the location of border areas. The article aims to identify the ways of using the cultural and natural poten- tial in EU Cross-border Cooperation Programmes implemented in the Polish, Slovak, and Ukrainian areas of the Carpathians. The analysis covers the existing data using the method of examining strategic documents of the Programmes: Poland-Slovakia, Poland-Belarus-Ukraine, Hungary-Slovakia-Ukraine, and Hun- gary-Slovakia-Romania-Ukraine, implemented in three programming periods (2004-2020). A quantitative analysis of the projects concerning the use of cul- tural and natural heritage, which was implemented under the presented Pro- grammes, was also carried out. The research was used to answer the follow- ing questions: (1) what kinds of projects with the use of cultural and natural heritage are carried out, (2) are there differences in the ways of using cul- tural and natural heritage, (3) are there differences between the Programmes implemented in internal and external border regions of the EU. The study made it possible to establish that in the case of all the Programmes, cultural and natural values are considered a strength of the regions and are associ- ated with significant expectations in terms of their use in the development of these areas. At the same time, it is noticed that they are used insufficiently. Activities related to the use of cultural and natural heritage were supported in all the Programmes; however, it was the method of financing that largely determined the taking of action. Traditional (typical) ways of using natural and cultural resources are still dominant.(original abstract)

Współpraca transgraniczna pomaga w łagodzeniu niekorzystnych skutków istnienia granic i w przezwyciężaniu następstw położenia terenów przygranicznych. Celem artykułu jest zidentyfikowanie sposobów wykorzystania potencjału kulturowego i przyrodniczego w unijnych programach współpracy transgranicznej wdrażanych w polskiej, słowackiej i ukraińskiej części Karpat. Analizie poddano dane zastane, wykorzystując metodę badania dokumentów strategicznych programów Polska-Słowacja, Polska-Białoruś-Ukraina, Węgry-Słowacja-Ukraina i Węgry-Słowacja-Rumunia- -Ukraina, realizowanych w trzech okresach programowania (2004-2020). Przeprowadzono także analizę ilościową projektów dotyczących wykorzystania dziedzictwa kulturowego oraz przyrodniczego, które realizowano w ramach przedstawionych programów. Badania posłużyły do uzyskania odpowiedzi na pytania: (1) jakiego rodzaju przedsięwzięcia z wykorzystaniem dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego są realizowane, (2) czy istnieją różnice w zakresie sposobów wykorzystania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, (3) czy istnieją różnice pomiędzy programami wdrażanymi w wewnętrznych oraz zewnętrznych regionach przygranicznych UE. Badanie pozwoliło na ustalenie, iż w przypadku wszystkich programów walory kulturowe i przyrodnicze uważane są za mocną stronę regionów. Związane są z nimi znaczne oczekiwania w zakresie ich wykorzystania w rozwoju tych terenów. Jednocześnie dostrzega się, iż są wykorzystywane w stopniu niedostatecznym. W przypadku wszystkich programów wspierano działania związane z wykorzystaniem dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. To sposób finansowania w dużej mierze determinował jednak podejmowanie działania. W dalszym ciągu dominują tradycyjne (typowe) sposoby wykorzystywania zasobów przyrodniczych i kulturowych. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Cultural heritage; Cooperation

PL

Dziedzictwo kulturowe; Współpraca

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2022
• Tom: 20
• Numer: z. 1 Facing New Challenges: the Security and Resilience of East-Central European States in the 21st Century
• Strony: 143--159

Twórcy

autor

Agnieszka Pieniążek

• Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu

Bibliografia

• Adamiec J., Polityka regionalna Unii Europejskiej, "Studia BAS" 2017, no. 1(49).
• Buczek-Kowalik M., Mitura T., Cross-border cooperation on the Polish-Slovak Borderland - examples of joint tourism initiatives, "Folia Geographica" 2018, no. 60(2).
• Celioska-Janowicz D. et al., Zmiany sytuacji społeczno-gospodarczej obszaru wsparcia Programu Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina Interreg IIIA/TACIS CBC 2004-2006 w latach 2004-2008/2009. Raport na zamówienie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warsaw 2010, https://www.euroreg.uw.edu.pl/dane/web_euroreg_publications_files/2447/celiska-janowicz2010-zmiany_sytuacji_spoeczno-gospodarczej_obszaru_wsparcia_programu_ssiedztwa_polska-biaoru-ukraina_int.pdf.
• Churski P., Podejście zorientowane terytorialnie (place-based policy) - teoria i praktyka polityki regionalnej, "Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna" 2018, no. 41.
• Council of Europe, European Outline Convention on Transfrontier Co-operation between Territorial Communities or Authorities, Madrid 1980.
• Document programming for UE support to ENI Cross-Border Cooperation (2014-2020).
• Dołzbłasz S., Raczyk A., Projekty współpracy transgranicznej na zewnętrznych i wewnętrznych granicach Unii Europejskiej - przykład Polski, "Studia Regionalne i Lokalne" 2011, vol. 45, no. 3.
• Dołzbłasz S., Raczyk A., Współpraca transgraniczna w Polsce po akcesji do UE, Warsaw 2010.
• Europe 2020: the European Union strategy for growth and employment.
• European Commission, Commission suspends cross-border cooperation and transnational cooperation with Russia and Belarus, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_1526.
• European Commission, European Neighbourhood Policy. What is it?, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/european-neighbourhood-policy_en.
• European Commission, INTERREG III Neighbourhood Programme Hungary-Slovak Republic-Ukraine, https://ec.europa.eu/regional_policy/en/atlas/programmes/2000-2006/european/interreg-iii-neighbourhood-programme-hungary-slovak-republic-ukraine.
• European Commission, The EU's main investment policy, https://ec.europa.eu/regional_policy/policy/what/investment-policy_en.
• European Committee of the Regions, Cross-border cooperation: after the biggest setbacks in decades, the time for recovery and improvement has come, https://cor.europa.eu/pl/news/Pages/cross-border-cooperation.aspx.
• Giełda M., Współpraca transgraniczna prowadzona w Unii Europejskiej na podstawie programów operacyjnych realizowanych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, [in:] Współpraca transgraniczna w administracji publicznej, R. Kusiak-Winter (ed.), Wrocław 2015, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/71621/PDF/Wspolpraca_transgraniczna_w_administracji_publicznej.pdf.
• Gross M., Debus M., Does M., EU regional policy increase parties' support for European integration?, "West European Politics" 2018, no. 41(3).
• Guzal-Dec D., Europejska Polityka Sąsiedztwa - ewolucja i współczesne wyzwania wobec rozwoju euroregionów na zewnętrznych granicach UE (w Polsce), "Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego" 2016, vol. 3, no. 16(31).
• Herodowicz T., Znaczenie polityki regionalnej Unii Europejskiej w kształtowaniu środowiskowego wymiaru rozwoju zrównoważonego w Polsce, Poznań 2020.
• Hungary-Slovakia-Romania-Ukraine Cross-border Cooperation Programme 2014-2020.
• Hungary-Slovakia-Romania-Ukraine Cross-border Cooperation Programme 2007-2013. Joint Operational Programme.
• Interreg III A Polska-Republika Słowacka 2004-2006. Uzupełnienie Programu.
• Interreg III A Polska-Republika Słowacka Program Inicjatywy Wspólnotowej na lata 2004-2006.
• Makowiecka M., Reichel M., Ocena współpracy terytorialnej Polski i Słowacji w kontekście realizowanych programów operacyjnych współpracy transgranicznej, "Studia Ekonomiczne. Gospodarka. Społeczeństwo. Środowisko" 2019, no. 1(3).
• Murzyn D., Innowacyjność w programach współpracy transgranicznej realizowanych przy udziale polityki spójności UE w Polsce, [in:] Wyzwania polityki regionalnej w aspekcie rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów transgranicznych, K. Świerczewska-Pietras, M. Pyra (eds.), Biała Podlaska 2015.
• Pietraś M., Podziały przestrzeni Europy Środkowo-Wschodniej, "Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej" 2019, vol. 17, no. 1.
• Europejska Polityka Sąsiedztwa Unii Europejskiej, M. Pietraś, K. Stachurska-Szczesiak, J. Misiągiewicz (eds.), Lublin 2012.
• Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska-Republika Słowacka 2007-2013.
• Program Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina Interreg III A/Tacis CBC 2004-2006.
• Program Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina Interreg III A/Tacis CBC 2004-2006. Uzupełnienie Programu.
• Program Współpracy Transgranicznej EIS Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020.
• Program Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.
• Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2007-2013.
• Raszkowski A., Program TACIS w państwach postsowieckich, "Ekonomia" 2011, no. 16.
• Rauhut D., Humer A., EU Cohesion Policy and spatial economic growth: Trajectories in economic thought, "European Planning Studies" 2022, no. 28(11).
• Regulation (EU) No 232/2014 of the European Parliament and of the Council of 11 March 2014 establishing a European Neighbourhood Instrument, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX-:32014R0232&from=PL.
• Szlachta J., Zaleski J., Wyzwania polskiej polityki regionalnej w kontekście polityki spójności UE po roku 2020, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu" 2017, no. 498.
• Świstak M., Polityka regionalna Unii Europejskiej jako polityka publiczna: wobec potrzeby optymalizacji działania publicznego, Cracow 2019.
• Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Euroregiony na granicach Polski 2007, Wrocław 2007, https://wroclaw.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/wroc/ASSETS_14-19.pdf.
• Żuk A., Europejskie programy współpracy transgranicznej Polski z państwami członkowskimi Unii Europejskiej w latach 2004-2013. Analiza finansowania i kierunków wydatkowania, [in:] Polska - 10 lat członkostwa Polski w UE, E. Małuszyńska, G. Mazur, I. Musiłakowska (eds.), Poznań 2015.

Identyfikatory

DOI

10.36874/RIESW.2022.1.8