Wpływ portów lotniczych na rozwój lokalny i regionalny oraz ich funkcjonowanie w stanach kryzysowych

• Autorzy: Ewa Dąbrowska

Warianty tytułu

The Impact of the Airports on Local and Regional Development and Their Functioning in Crisis Situations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zagadnienie rozwoju infrastruktury lotniczej w danej jednostce przestrzennej i wpływu na tę jednostkę jest zjawiskiem złożonym, wymagającym podjęcia odpowiednich studiów i analiz. Głównym celem artykułu jest analiza funkcjonowania portów lotniczych w perspektywie ostatnich stanów kryzysowych. Lotniska stanowią ogromny i jak dotąd niewykorzystany potencjał, mogą bowiem pełnić nie tylko funkcje transportowo-komunikacyjne, lecz także stanowić istotny katalizator koniunktury, przez co dają szansę rozwoju dla wielu obszarów i jednostek administracyjnych. Przyjęto założenie, iż następujące po sobie i nakładające się stany kryzysowe w znacznym stopniu spowalniają rozwój i negatywnie wpływają na funkcjonowanie portów lotniczych, co z kolei przekłada się na rozwój lokalny i regionalny jednostki przestrzennej, na której terenie jest zlokalizowane lotnisko. W niniejszym opracowaniu podjęto się odpowiedzi na następujące pytania: (1) jakie funkcje pełnią współczesne lotniska oraz jaki jest ich wpływ na różne sektory gospodarki na danym obszarze; (2) w jakim stopniu lotniska przyczyniają się do tworzenia i generowania nowych miejsc pracy; (3) jakie są efekty oddziaływania lotniska na rozwój gospodarczo-społeczny danej jednostki przestrzennej, z uwzględnieniem uwarunkowań stanów kryzysowych, jakim były stan pandemii COVID-19, konflikt wojenny w Ukrainie, rozpoczęty w 2022 r., a także pogłębiający się kryzys gospodarczy; (4) jakie jest strategiczne znaczenie lotnisk - w związku z pełnieniem przez nie istotnych funkcji dla danego obszaru - szczególnie w stanach zagrożenia kryzysowego. W wyniku przeprowadzonych analiz zaprezentowano możliwości oraz zagrożenia rozwoju portów lotniczych z perspektywy rozwoju gospodarczo-społecznego na tle ogólnoświatowych i europejskich trendów, jak również ze względu na uwarunkowania polskiego rynku oraz w perspektywie dokonujących się zmian geopolitycznych i wzrostu znaczenia zapewnienia bezpieczeństwa.(abstrakt oryginalny)

EN

The issue of the development of airport infrastructure in a given territorial unit, particularly its effect on that unit, is a complex phenomenon that requires study and analysis. Therefore, the main aim of this article is to analyse the functioning of airports in crisis states that have taken place recently. The airport embodies an enormous and yet untapped potential. Airports can perform not only the functions of transportation and communication, but they can also be important catalysts for economic prosperity, and thus create development opportunities for many regions and administrative units. Assumption made that the following and overlapping crisis states strongly slow down the development and negatively affect the functioning of airports, and this translates into local and regional increase of a given spatial unit in which a given airport is located. Therefore, this study is devoted to answer the following questions: (1) what are the function of modern airports and what is their impact on various industries of the economy in the given area; (2) what is airports' contribution to creating new jobs; (3) what are the effects of the airport on the socio-economic development of the spatial unit, taking into account the current impacts a result of the crisis, which was the state of the COVID-19 pandemic and the military conflict in Ukraine which was started in 2022; (4) what is the strategic importance of airports in connection with the performance of important functions for a given area, especially in periods and states of crisis threat. As a result of the conducted analyses presented were the potential opportunities and threats for the development of airports, from the perspective of economic and social growth, and against the background of global and European trends, as well as the Polish market conditions and the growing importance of ensuring safety.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój lokalny; Rozwój regionalny; Porty lotnicze; COVID-19

EN

Local development; Regional development; Airports; COVID-19

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2022
• Tom: 36
• Numer: nr 4 Wpływ zmiany otoczenia na funkcjonowanie układów przestrzennych = The Impact of Changing the Environment on the Functioning of Spatial Systems
• Strony: 55--74

Twórcy

autor

Ewa Dąbrowska

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Bibliografia

• Augustyniak, W., Olipra Ł. (2014). The potential catchment area of Polish regional airports. Journal of International Studies, 7, 3, 144-154.
• ATAG. (2022). Aviation Benefits Beyond Borders. Pozyskano z: https://aviationbenefits.org/media/26786/ATAG__AviationBenefits2014_FULL_LowRes.pdf (10 listopada 2022).
• Bronk, H. (2001). Problemy rozwoju infrastruktury transportowej jako warunek integracji Polski z UE. Europa Regionów, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
• Czecharowski, S. (2011). Szacunek wpływu portu lotniczego Zielona Góra-Babimost na gospodarkę woj. lubuskiego - pryzmat zarządzania strategicznego. Warszawa - Zielona Góra, http://www.bip.lubuskie.pl/system/obj/167_szacunek_wplywu_Portu_Lotniczego_Zielona_Gora-Babimost_na_gospodarke_Wojewodztwa_Lubuskiego.pdf (dostęp: 10 listopada 2022).
• Dominiak, J. (2022), Wpływ pandemii COVID-19 na zmiany w sektorze usług w Polsce. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36(2), 126-136. doi: https://doi.org/10.24917/20801653.362.8
• Ekspertyza 13. Raport. Sektor lotniczy wobec pandemii Covid-19. Raport przygotowany przez międzyśrodowiskowy zespół "Sieć kompetencji TSL", pod kierunkiem W. Paprockiego. (2020). Warszawa: Open Eyes.
• Eurostat. (2022). Air Transport Statistics. Pozyskano z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Air_transport_statistics (dostęp: 10 listopada 2022).
• Gołembska, E. (1998). Transport lotniczy w rozwoju infrastruktury regionu. Poznań.
• Gospodarka i miejsca pracy podczas pandemii koronawirusa. (2022). Pozyskano z: https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/coronavirus-response/jobs-and-economy-during-coronavirus-pandemic_pl (dostęp: 10 listopada 2022).
• Huderek-Glapska, S. (2010). Economic benefits of market liberalization. Evidence from air transport in Poland. Journal of International Studies, 3, 49-58.
• Kaliński, D., Marciszewska, E. (2004). Regionalny wymiar działalności portów lotniczych, Transport jako czynnik integracji regionów. Szczecin: Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Kasarda, J.D. (1977). The Airport City and Future Intermodal Transportation System, Atlanta: Conway Publications.
• Kinnunen J., Georgescu I., Hosseini Z., Androniceanu A.-M. (2021). Dynamic indexing and clustering of government strategies to mitigate Covid-19. Entrepreneurial Business and Economics Review, 9(2), 7-20. doi: https://doi.org/10.15678/EBER.2021.090201
• Kurek, S., Rachwał T., Wójtowicz M. (2014). Industrial and commercial suburbanization in post -socialist city: the Kraków Metropolitan Area (Poland). Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia Geograpica, V, 155, 55-76.
• Liberadzki, B., Mindur L. (2007). Uwarunkowania rozwoju systemu transportowego Polski. Warszawa-Radom: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB.
• Lotnisko Luftwaffe Udetfeld (Pyrzowice) w meldunkach wywiadu ZWZ-AK. Okres historyczny 1939-1945 (II Wojna Światowa). Pozyskano z: https://przystanekhistoria.pl/pa2/teksty/95006,Lotnisko-Luftwaffe-Udetfeld-Pyrzowice-w-meldunkach-wywiadu-ZWZ-AK.html (dostęp: 10 listopada 2022).
• Marciszewska, E., Kaliński, D. (2009). Port lotniczy jako czynnik rozwoju regionalnego. W: A. Barski A., W. Fabirkiewicz, C. Jarosz (red.), Rozwój Lotnictwa w regionach Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Opracowanie: Jakościowa analiza rynku lotniczego w Polsce w okresie pandemii. (2022). Pozyskano z: http://rada-przemyslu-lot-kos.pl/resources/2021/11/2021-11-18-raport-jakosciowa-analiza-rynku-lotniczego-w-polsce-w-okresie-pandemii.pdf (dostęp: 10 listopada 2022).
• Pancer-Cybulska, E., Cybulski L., Olipra Ł. (2011). Bezpośredni wpływ portów lotniczych na regionalne rynki pracy w Polsce. Ekonomia XXI wieku, 1, 2014, 74-94.
• Pijet-Migoń, M. (2020). Empty sky over the world - passenger air transport in the first weeks of the 2020 pandemic. Transport Geography Papers of Polish Geographical Society, 23(2), 20-27.
• Rekowski, M. (2011). Regionalne porty lotnicze. Charakterystyka i tendencje rozwojowe. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• Ruciński, A. (2008). Porty lotnicze wobec polityki otwartego nieba. Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.
• Sprawozdanie specjalne 15/2021. Prawa pasażerów lotniczych w czasie pandemii COVID-19. (2022). Pozyskano z: https://www.eca.europa.eu/pl/Pages/DocItem.aspx?did=58696 (dostęp: 10 listopada 2022).
• Statystyki i analizy rynku transportu lotniczego, ULC. (2022). Pozyskano z: https://www.ulc.gov.pl/pl/statystyki-analizy/statystyki-i-analizy-rynku-transportu-lotniczego (dostęp: 10 listopada 2022).
• Tarkhov, S. (2021). Geographic differences in passenger turnover decline at airports around the world in 2020 caused by the Covid-19 pandemic. Transport Geography Papers of Polish Geographical Society, 24(2), 18-39.
• The impact of COVID-19 on the airport business and the path to recovery. (2022). Pozyskano z: https://aci.aero/2022/10/06/the-impact-of-covid-19-on-airports-and-the-path-to (dostęp: 10 listopada 2022).
• The social and economic impact of airports (2004), ACI. (2022). Pozyskano z: http://www.airports.org (dostęp: 10 listopada 2022).
• Tłoczyński, D. (2010). Rola władz samorządowych w funkcjonowaniu i rozwoju regionalnych portów lotniczych jako multimodalnych węzłów transportowych. Kielce.
• Traffic data shows how pandemic upset traditional hub dominance in 2020. (2022). Pozyskano z: https://www.flightglobal.com/networks/traffic-data-shows-how-pandemic-upset-traditional-hub-dominance-in-2020/142153.article (dostęp: 10 listopada 2022).
• Trzepacz, P. (2014). Polish airports in transition: 2004-2013. Kraków: Institute of urban development.
• Turystyka biznesowa w Polsce. Raport MICE Poland. (2008). Pozyskano z: www.pot.gov.pl/component/rubberdoc/doc/576/raw (dostęp: 10 listopada 2022).
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, Dz.U.2007 nr 89, poz. 590.
• World Air Transport Statistics, IATA. (2022). Pozyskano z: https://www.iata.org/en/publications/store/world-air-transport-statistics/ (dostęp: 10 listopada 2022).
• Żak M., Garncarz, J. (2020). Economic policy towards the challenges of the COVID-19 pandemic in selected European Union countries. International Entrepreneurship Review, 6(4), 21-34. doi: https://doi.org/10.15678/IER.2020.0604.02
• Zdon-Korzeniowska, M., Rachwał T. (2011). Turystyka w warunkach światowego kryzysu gospodarczego. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 18, 116-128 doi: https://doi.org/10.24917/20801653.18.10
• Zioło, Z. (2022). Wpływ pandemii na zmiany zachowań podmiotów gospodarczych. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36(2), 7-26. doi: https://doi.org/10.24917/20801653.362.1
• Zmyślony, P., Piechota, N. (2016). Metropolie turystyczne świata w świetle rankingów międzynarodowych - statystyczna analiza rangowania wielokryterialnego. Folia Turistica, 38, 57-81.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.24917/20801653.364.4