Indywidualny i wspólnotowy wymiar modlitwy jako praktyki religijnej na przykładzie badań mieszkańców Górnego Śląska

• Autorzy: Wojciech Patoń
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł podejmuje tematykę modlitwy - kluczowego aktu religijnego wyznawców katolicyzmu - jako praktyki indywidualnej i wspólnotowej. W analizie tego zjawiska przyjęto perspektywę socjologii religii. Zaprezentowano socjologiczne rozumienie modlitwy wraz z wybranymi typologiami ujętymi w szerszym kontekście tendencji panujących we współczesnych rytuałach religijnych. Podstawę analizy empirycznej stanowiły 24 wywiady pogłębione przeprowadzone z katolikami z Górnego Śląska oraz 3 wywiady eksperckie. Badano znaczenie praktyk modlitewnych ze szczególnym uwzględnieniem preferencji co do ich wymiaru indywidualnego lub grupowego. Udowodniono, że dziś ich indywidualizacja zaczyna być dominująca, jednak ich wspólnotowy charakter w opinii badanych Górnoślązaków nadal jest ważny.(abstrakt oryginalny)

EN

In this article, Wojciech Marek Patoń is concerned with prayer understood as a key religious practice among Catholics, an individual and communal religious practice. In the analysis of this phenomenon, Patoń adopts the perspective of the sociology of religion. He presents the sociological understanding of prayer along with selected typologies used in the context of broader trends present in contemporary religious practices. Patoń's empirical analysis is based on twenty-four in-depth interviews with Catholics in Upper Silesia and three expert interviews. He has examined the importance of prayer practices, with particular emphasis on preferences as to their individual or group dimension. The research shows that today the individualization of religious practices is beginning to dominate; however, in the opinion of the respondents from Upper Silesia, the communal character of prayer remains important.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Religia; Obrzędy religijne; Kościół katolicki

EN

Religion; Religious ceremonies; Roman Catholic Church

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2022
• Tom: 13
• Strony: 1--22

Twórcy

autor

Wojciech Patoń

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Ałaszewski S., 2014: Modlitwa małżeńska w ujęciu teologicznym i na podstawie badań empirycznych. "Roczniki Teologiczne", nr 6, s. 125-138.
• Babbie E., 2007: Badania społeczne w praktyce. Przeł. W. Betkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Baker J.O., 2008: An Investigation of the Sociological Patterns of Prayer Frequency and Content. "Sociology of Religion", Vol. 69, No. 2, s. 169-185.
• Barbera F. et al., 2019: The Family That Prays Together Stays Together: Toward a Process Model of Religious Value Transmission in Family Firms. "Journal of Business Ethics", Vol. 163, s. 661-673.
• Bellah R.N., 2003: Ewolucja religijna. W: Socjologia religii. Antologia tekstów. Red. W. Piwowarski. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 207-228.
• Berger P.L., 2003: La religion dans la conscience modern. Essai d'analysa culturelle. W: Socjologia religii. Antologia tekstów. Red. W. Piwowarski. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 160-165.
• Borowik I., 2016: Przemiany religijne w Polsce na tle transformacji w Europie Środkowowschodniej i globalizacji. W: Globalny i lokalny wymiar religii. Red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 7-16.
• Bujak P., 2016: Tożsamość śląska. Rzeczywistość czy XX-wieczna kreacja? Pogranicze. "Polish Borderlands Studies", t. 4, nr 1, s. 61-74.
• Choczyński M., 2016: Selektywność dominantą religijności w społeczeństwie ponowoczesnym. W: Globalny i lokalny wymiar religii. Red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 162-175.
• Davie G., 2010: Socjologia religii. Przeł. R. Babińska. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Gibbs G., 2011: Analiza danych jakościowych. Przeł. M. Brzozowska-Brywczyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jakość życia w Polsce w 2015 r. Wyniki badania spójności społecznej, 2017, Warszawa: GUS. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5486/4/2/1/ jakosc_zycia_w_polsce_w_2015_roku.pdf [dostęp: 3.12.2022].
• Juszczyk S., 2013: Badania jakościowe w naukach społecznych. Szkice metodologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kijonka J., 2017: Górnoślązacy. Tożsamość regionalna i etniczna ponad granicami. "Człowiek i Społeczeństwo", t. 44, s. 111-131.
• Libiszowska-Żółtkowska M., Grotowska S., red., 2010: Religijność i duchowość - dawne i nowe formy. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Mariański J., 2010: Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Mariański J., 2016: Modernizacja społeczna. W: Globalny i lokalny wymiar religii. Red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 17-30.
• Masełko J., Gilman S.E., Buka S., 2009: Religious Service Attendance and Spiritual Wellbeing are Differentially Associated with Risk of Major Depression. "Psychological Medicine", Vol. 39, No. 6, s. 1009-1017.
• Mielicka-Pawłowska H., 2016: Parametry współczesnej wiary religijnej. W: Globalny i lokalny wymiar religii. Red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 189-202.
• Piwowarski W., 1996: Od kościoła ludu do kościoła wyboru. W: Od kościoła ludu do kościoła wyboru. Religia a przemiany społeczne w Polsce. Red. I. Borowik, W. Zdaniewicz. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 9-16.
• Putnam R., 2008: Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych. Przeł. P. Sadura, S. Szymański. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Robertson R., 2003: Główne zagadnienia analizy religii. W: Socjologia religii. Antologia tekstów. Red. W. Piwowarski. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 154-181.
• Swadźba U., 2012: Wartości - pracy, rodziny i religii - ciągłość i zmiana. Socjologiczne studium społeczności śląskich. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Świątkiewicz W., 1996: Religijność współczesna w środowisku zurbanizowanym i uprzemysłowionym. Studium socjologiczne. W: Kościół Katolicki na Górnym Śląsku.
• Szkice o historii i współczesności. Red. Idem. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 107-128.
• Świątkiewicz W., 2010: Między sekularyzacją i deprywatyzacją. Socjologiczne refleksje wokół polskiej religijności w kontekście europejskim. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Świątkiewicz W., 2016: Dziedzictwo tożsamości religijnej w kulturze Górnego Śląska. W: Globalny i lokalny wymiar religii. Red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 75-88.
• Weber M., 2003: Główne cechy religii światowych. W: Socjologia religii. Antologia tekstów. Red. W. Piwowarski. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 25-39.
• Yinger J.M., 1984: Religion, societe, personne. W: Socjologia religii. Antologia tekstów. Red. W. Piwowarski. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 160-165.
• Zulehner P.M., 2003: Religia z wyboru jako dominująca forma społeczna. W: Socjologia religii. Antologia tekstów. Red. W. Piwowarski. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 383-408.

Identyfikatory

DOI

10.31261/GSS_SN.2022.13.09