Principles of Financing the Education of Foreign Pupils in the Polish Educational System

• Autorzy: Ewa Pogorzała

Warianty tytułu

Zasady finansowania kształcenia uczniów-cudzoziemców w polskim systemie oświaty

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article deals with the issue of fi nancing the education of foreign pupils in the Polish educational system. The aim of the study is to diagnose the principles and scale of the fi nancing of non-Polish cit-izens' education. The study uses both institutional and legal approaches and is based on the following source: legal acts, public authorities' documentation, data from the Educational Information System, and journalistic sources, mainly from portals and the trade press. The analysis carried out allows one to conclude that after 1989 the principle of payment for education undertaken by foreigners in the Pol-ish educational system was gradually abandoned at successive levels of education and for an increasing range of groups as defi ned in the Act on Foreigners. In addition to the possibility of receiving education free of charge, the possibility of organizing additional Polish language learning or remedial classes was introduced, which also involved the need for local self-government units to allocate additional fi nancial resources. The possibility of employing the socalled intercultural assistants or creating preparatory divisions was also introduced. Summarizing the considerations contained in the study, it should be stated that the Polish model of fi nancing education is based on the educational component of the general subvention, and the same principle applies to the education of non-Polish citizens, while funds for the organization of additional Polish language learning or remedial classes are increased through a system of the socalled weights, as specifi ed in annual ordinances on the manner of distribution of the educational component of the general subvention for local government units for the following budget year. Unfortunately, a system constructed in this way does not take into account emergency situations, such as an infl ux of pupils during the fi nancial year and compensation for the subsequent expenses incurred by local government units. Therefore, the infl ux of war refugee children from Ukraine required additional solutions. The Assistance Fund was established to fi nance school costs. (original abstract)

Artykuł dotyczy problematyki finansowania kształcenia uczniów-cudzoziemców w polskim systemie oświaty. Celem opracowania jest diagnoza zasad finansowania nauki podejmowanej przez osoby niebędące obywatelami polskimi, jak i skali tego finansowania. W pracy zastosowano podejście instytucjonalno-prawne. Podstawę źródłową stanowiły dane zastane: akty prawne, dokumentacja władz publicznych, dane z Systemu Informacji Oświatowej oraz źródła publicystyczne, przede wszystkim z portali i prasy branżowej. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, iż po 1989 roku stopniowo odchodzono od zasady odpłatności za naukę podejmowaną przez cudzoziemców w polskim systemie oświaty na kolejnych szczeblach kształcenia i dla coraz większego zakresu grup, określonych w ustawie o cudzoziemcach. Oprócz możliwości pobierania nauki nieodpłatnie wprowadzono również możliwość organizowania dodatkowej nauki języka polskiego czy zajęć wyrównawczych, które również wiązały się z koniecznością wydatkowania dodatkowych środków finansowych przez jednostki samorządu terytorialnego. Wprowadzono także możliwość zatrudnia tzw. asystentów międzykulturowych czy tworzenia oddziałów przygotowawczych. Podsumowując rozważania zawarte w opracowaniu, należy stwierdzić, iż w Polsce obowiązuje model finansowania oświaty w oparciu o część oświatową subwencji ogólnej i na tych samych zasadach finansowana jest nauka osób niebędących obywatelami polskimi, zaś środki z tytułu organizowania dodatkowej nauki języka polskiego czy zajęć wyrównawczych zwiększane są poprzez system tzw. wag na mocy wydawanego corocznie rozporządzenia w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na kolejny rok budżetowy. Niestety tak skonstruowany system nie uwzględnia sytuacji nagłych, jak napływ uczniów w trakcie roku budżetowego i rekompensaty za poniesione nakłady dla jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu. Dlatego też napływ dzieci-uchodźców wojennych z Ukrainy wymagał wprowadzenia dodatkowych rozwiązań. Utworzony został Fundusz Pomocy, z którego finansowane są koszty nauki w szkołach. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Public finance; Financing of education system; Subsidies

PL

Finanse publiczne; Finansowanie oświaty; Subwencje

• Czasopismo: Barometr Regionalny
• Rocznik: 2022
• Tom: 18
• Numer: nr 2
• Strony: 49--56

Twórcy

autor

Ewa Pogorzała

• Academy of Zamość, Poland

Bibliografia

• Budzińska, K., T. Miszke, M. Raciniewska, K. Rybicka, M. Wiktor, J. Wyzina, and A. Żochowska. 2022. Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2021/2022, Informacje Statystyczne. Warszawa-Gdańsk: Główny Urząd Statystyczny; Urząd Statystyczny w Gdańsku.
• Cyrankiewicz-Gortyński, M. 2022. "Standardy, podwyżki i finansowanie edukacji uczniów z Ukrainy." Unia Metropolii Polskich, Last Modified 2022-07-28, accessed 2022-12-28. https://metropolie.pl/artykul/standardy-podwyzki-i-finansowanie-edukacji-uczniow-z-ukrainy.
• Fihel, A. 2014. "Koszt edukacji cudzoziemskich dzieci." Biuletyn Migracyjny (49):8.
• Pogorzała, E. 2012a. "Czy nowy System Informacji Oświatowej poprawi sytuację uczniów cudzoziemskich?" Biuletyn Migracyjny (35).
• Pogorzała, E. 2012b. Zasady finansowania kształcenia uczniów i uczennic cudzoziemskich w polskim systemie oświaty. Z teorią w praktykę (1): 1-29. Accessed 2022-12-28.
• Pogorzała, E. 2020. "Wyzwania związane z finansowaniem nauczania języka ukraińskiego dzieci migrantów z Ukrainy w polskim systemie oświaty." In Imigranci z Ukrainy w Polsce. Uwarunkowania społeczno-kulturowe i wyzwania dla bezpieczeństwa, edited by M. Lubicz-Miszewski, 109-125. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki.
• Sewastianowicz, M. 2022. "Senatorowie chcą ułatwień w tworzeniu ukraińskich klas - MEiN przeciwne." Prawo.pl, Last Modified 2022-04-28, accessed 2022-12-28. https://www.prawo.pl /oswiata/oddzialy-miedzynarodowe-w-szkole-projekt-senacki,514872.html.
• Sobczak, K. 2022. "MEiN: 980 mln zł dla samorządów na pokrycie kosztów edukacji dzieci ukraińskich." Prawo.pl, Last Modified 2022-09-21, accessed 2022-12-28. https://www.prawo.pl /oswiata/edukacja-dzieci-ukrainskich-980-mln-dla-samorzadow,517425.html?utm_source=Eloqua&utm_content=WKPL_MSG_NSL_NS-22-09-22_EML&utm_campaign=WKPL_MSG_NSL_NS-22-09-22_OTH%2FWKC0120011_IEM010&utm_econtactid=CWOLT000001745427&utm_medium=email_newsletter&utm_crmid=.
• Wiewióra, P. 2022a. "Będziemy uczyć uchodźców języka ukraińskiego? Jasne stanowisko ministra." Portalsamorządowy.pl, Last Modified 2022-09-22, accessed 2022-12-28. https://www .portalsamorzadowy.pl/edukacja/bedziemy-uczyc-uchodzcow-jezyka-ukrainskiego-jasne-stanowisko-ministra,405944.html.
• Wiewióra, P. 2022b. "Opieka i edukacja dla Ukraińców za długo leżały w sejmowej zamrażarce." Portalsamorządoway.pl, Last Modified 2022-08-06, accessed 2022-12-28. https://www .portalsamorzadowy.pl/edukacja/opieka-i-edukacja-dla-ukraincow-za-dlugo-lezaly-w-sejmowej-zamrazarce,395727.html.
• Wiewióra, P. 2022c. "Uczniów z Ukrainy jest mniej, ale koszty nadal rosną." Portalsamorządowy.pl, Last Modified 2022-09-26, accessed 2022-12-28. https://www.portalsamorzadowy.pl /edukacja/uczniow-z-ukrainy-jest-mniej-ale-koszty-nadal-rosna,406758.html.

Identyfikatory

DOI

10.56583/br.2052