Oszacowanie liczby i struktury ludności polski w dniu 6 xXII 1988 r. Z uwzględnieniem migracji lat 1980

• Autorzy: Barbara Sakson

Warianty tytułu

The estimation of the size and structure of the population of Poland as on 6 XII 1988 taking into account outmigration in the 19980s

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest zbadanie wpływu niezarejestrowanej emigracji zagranicznej Polaków w latach 1980. na stan i strukturę ludności Polski w momencie ostatniego Narodowego Spisu Powszechnego (NSP), tj. w dniu 6 grudnia 1988 r. Analizę przeprowadzono w ujęciu ogólnopolskim, jak również w przekroju województw. Z uwagi na dostępne źródło danych, badanie ograniczono do wpływu emigracji, jaka miała miejsce po 31 marca 1981 r. lecz przed końcem 1989 r. W tym okresie, w Rządowym Centrum Informatycznym Systemu Ewidencji Ruchu Paszportowego, rejestrowano fakty przekroczenia granicy przez osoby wyjeżdżające bądź powracające do kraju oraz czas pobytu za granicą1. Wielkość emigracji została więc niedoszacowana, co spowodowało zaniżenie rzeczywistego wpływu emigracji (w badanym okresie) na określenie stanu i struktury ludności Polski w momencie NSP 1988. Rejestracja wyjazdów w okresie od 1 kwietnia 1981 r. do 31 grudnia 1989 r. odbywała się przy wykorzystaniu tzw. kart przekroczenia granicy, których pierwszą część oddawano podczas wyjazdu z kraju, drugą podczas powrotu. Uwzględniając odpowiedni okres nieobecności wyodrębniono osoby, zaliczane do kategorii migrantów długoterminowych, tj. przebywających poza granicami kraju dłużej niż 1 rok. Powyższa kwalifikacja zgodna jest z międzynarodowymi zaleceniami wyodrębniania migracji długoterminowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper aims at the assessment of the overestimation of the Polish population at the 1988 Census of population. The author used the data from the SERP - a registration system of all border crossing which was in operation until late 1989. She was able to calculated the number of migrants who were absent from their places of enumeration at the 1988 Census due to their long term stay abroad. Those people were classified as de jure resident population despite their de facto absence. It was shown that due to large number of unregistered international emigrants the Census population exceeded the present population by 591 thousand. An analysis of underestimation by age groups, sex, rural and urban type of residence and voivodships was estimated, showing, as expected, strong underestimation of population in 25-34 age groups and in Opole, Gdańsk, Katowice and Wroclaw voivodships. The paper reveals severe deficiency of the Polish population statistics(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludność; Migracja ludności; Osadnictwo; Demografia

EN

Population; Population migration; Colonization; Demography

• Czasopismo: Studia Demograficzne
• Rocznik: 2000
• Numer: nr 1(137)
• Strony: 53--95

Twórcy

autor

Barbara Sakson

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Brencz A., 1986, Mozaika ludnościowa i kulturowa, [w:] S. Sierpowski (red.), Polska nad Odrą i Bałtykiem, Instytut Zachodni, Poznań.
• Frelek R., 1975, Karta pokoju w Europie, "Nowe Drogi", nr 7.
• Heffner K., 1991, Śląsk Opolski. Proces przekształceń ludnościowych i przestrzennych systemu osadnictwa wiejskiego. Instytut Śląski w Opolu, Opole.
• Jaźwińska E., Okólski M. (red.), 1996. Causes and Consequences of Migration in Central and Eastern Europe. Podlasie and Śląsk Opolski: Basic Trends in 1975-1994, ISS and Friedrich Elbert Shifting, Warszawa.
• Korbel J., 1986, Polska ludność rodzima. Migracje w przeszłości i perspektywie - analiza uwarunkowań, Instytut Śląski w Opolu, Opole.
• Kosiński L., 1963. Procesy ludnościowe na ziemiach odzyskanych w latach 1945-1960, PWE, Warszawa.
• Kurcz Z., Podkański W., 1991, Emigracja z Polski po 1980 roku, [w:] W. Misiak (red.), Nowa emigracja i wyjazdy zarobkowe za granice, PTS, Wrocław.
• Latuch M., 1994, Repatriacja ludności polskiej w latach 1955-1960 na tle ruchów wędrówkowych, SGPiS, Warszawa.
• Łempińśki Z., 1987, RFN wobec problemów ludnościowych w stosunkach ludnościowych z Polską (1970-1985), Śląski Instytut Naukowy, Katowice.
• Misiak W., 1990, Integracja społeczności ziem zachodnich i północnych, [w:] W. Misiak (red.), Zachodnie i północne ziemie Polski z perspektywy badań socjologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Okólski M., 1994, Migracje zagraniczne w Polsce w latach 1980-1989. Zarys problematyki badawczej, "Studia Demograficzne", nr 3(117).
• Ossowski S., 1967, Zagadnienia więzi regionalnej i więzi narodowej na Śląsku Opolskim, Dzieła, t. 3, Warszawa.
• Rauziński R., 1982a, Zbadań nad migracjami zewnętrznymi ludności Śląska Opolskiego w latach 1950-1980, "Studia Śląskie" Seria Nowa, t. 40.
• Rauziński R., 1989b, Emigracja zagraniczna w województwie opolskim w świetle badań nad problemami pracy. Opole.
• Rauziński R., 1982b, Wpływ emigracji do RFN na sytuację demograficzną społeczeństwa Śląska Opolskiego w latach 1975-1980, "Kwartalnik Opolski", nr 1.
• Rauziński R., 1989a, Demograficzne aspekty emigracji ludności ze Śląska Opolskiego do Republiki Federalnej Niemiec w latach 1975-88, "Biuletyn Informacyjny Wojewódzkiego Ośrodka Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej Opole", z. 10.
• Sakson B., 1998a, Szacunek rzeczywistej liczby Polaków, którzy opuścili kraj w latach 1981-1989 na podstawie danych Systemu Ewidencji Ruchu Paszportowego, "Studia Demograficzne", nr 1(131).
• Sakson B., 1998b, Ludność obecna Polski w dniu 6 XII 1988 roku. Wpływ "niewidzialnych" migracji zagranicznych lat osiemdziesiątych na strukturę demograficzną, SGH, maszynopis rozprawy doktorskiej.
• Szczygielski K., 1988, Migracje zewnętrzne z obszaru Śląska w latach 1979-1986, [w:] M, Lis (red.), Polska ludność rodzima na Śląsku w okresie Polski Ludowej, Opole