Wydajność pracy w spółdzielniach mleczarskich i jej zróżnicowanie w latach 2017-2021

• Autorzy: Michał Pietrzak , Aleksandra Chlebicka , Joanna Domagała

Warianty tytułu

Labour Productivity in Dairy Cooperatives and Its Variability in 2017-2021

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania była ocena produktywności cząstkowej spółdzielni mleczarskich w Polsce w zakresie wydajności pracy w latach 2017-2020. Spółdzielnie są ważnym graczem na rynku mleka i jego przetworów zarówno w Polsce, jak i w Unii Europejskiej. Tendencje obserwowane w otoczeniu powodują coraz większą presję na podnoszenie efektywności przez te podmioty. Próbę badawczą stanowiło 78 spółdzielni reprezentujących pod względem zatrudnienia i przychodów około 90% krajowego spółdzielczego sektora mleczarskiego. Wykorzystane w badaniu dane finansowe spółdzielni pochodziły z bazy STATISTA. W analizie zastosowano metody statystyki opisowej, średnioroczną stopę wzrostu (CAGR) oraz analizę skupień. Badania wykazały znaczące zróżnicowanie spółdzielni pod względem wielkości zatrudnienia, przychodów i ekonomicznej wydajności pracy. Zidentyfikowano również tendencje wzrostowe w zakresie tych trzech zmiennych w pięcioleciu 2017-2021, z tym jednak zastrzeżeniem, że okres pandemii COVID-19 cechował się spadkiem dynamiki zatrudnienia, przychodów i wydajności pracy poniżej zera. Na podstawie przeprowadzonych badań z wykorzystaniem analizy skupień, zaproponowano autorską klasyfikację spółdzielni z uwzględnieniem wydajności pracy oraz wielkości spółdzielni.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study was to assess the partial productivity of dairy cooperatives in Poland in terms of labour productivity in 2017-2020. Cooperatives are important players in the dairy sector, both in Poland and in the European Union. Trends observed in the environment are creating increasing pressure to improve the efficiency of these entities. The research sample consisted of 78 cooperatives representing, in terms of employment and revenue, around 90% of the domestic cooperative dairy sector. The financial data of the cooperatives used in the study came from the STATISTA database. Descriptive statistics methods, the average annual growth rate (CAGR) and cluster analysis were applied in the analysis. The study showed significant differences among cooperatives in terms of employment size, revenue and economic labour productivity. Upward trends in these three variables were also identified for 2017-2021, with the caveat that the COVID-19 pandemic period was characterised by employment, revenue as well as labour productivity dynamics falling below zero. On the basis of the research conducted using cluster analysis, the original classification of cooperatives was proposed, taking into account labour productivity and the size of the cooperative.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przegląd literatury; Wydajność pracy; Zatrudnienie; Spółdzielczość mleczarska; Mleczarstwo

EN

Literature review; Labour efficiency; Employment; Cooperative creameries; Dairy

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2023
• Tom: 25
• Numer: z. 1
• Strony: 206--220

Twórcy

autor

Michał Pietrzak

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Aleksandra Chlebicka

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Joanna Domagała

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• 1. Adrian John L., Thomas Wade Green. 2001. Agricultural cooperative managers and the business environment. Journal of Agribusiness 19 (1): 17-33. DOI: 10.22004/ag.econ.14685.
• 2. Ajates Raquel. 2020. Agricultural cooperatives remaining competitive in a globalised food system: at what cost to members, the cooperative movement and food sustainability? Organization 27 (2): 337-355. DOI: 10.1177/1350508419888.
• 3. Baran Joanna, Michał Pietrzak. 2009. Skala a efektywność spółdzielni mleczarskich w latach 2002-2006 (Scale of cooperatives versus their efficiency in the years 2002-2006). Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G 96 (1): 101-108.
• 4. Barton David G. 1989. What is a cooperative? [In] Cooperatives in agriculture, ed. David Cobia, 1-20. New Jersey, USA: Pren-tice-Hall, Inc.
• 5. Beber Caetano L., Sebastian Lakner, Ioanis Skevas. 2021. Organizational forms and technical efficiency of the dairy processing industry in Southern Brazil. Agricultural and Food Economics 9 (23): 1-22. DOI: 10.1186/s40100-021-00195-3.
• 6. Bijman Jos, Constantine Iliopoulos. 2014. Farmers' cooperatives in the EU: policies, strategies, and organization. Annals of Public and Cooperative Economics 85 (4): 497-508.
• 7. Bijman Jos, Marcus Hanisch. 2019. Living apart together: How are member-cooperative relationships changing within European dairy cooperatives? Berlin Cooperative Papers 71.
• 8. Birchall Johnston. 2005. Cooperative principles ten years on. International Cooperative Alliance 98 (2): 45-63. http://www.ica.coop/, access: 12.12.2022.
• 9. Coelli Timothy J., D.S. Prasada Rao, Christopher J. O'Donnell, George E. Battese. 2005. An introduction to efficiency and productivity analysis. New York, United States: Springer. https://link.springer.com/book/10.1007/b136381.
• 10. Dudycz Tadeusz (ed.). 2008. Efektywność funkcjonowania szkół wyższych (Efficiency of functioning of higher education institutions). Wrocław: Politechnika Wrocławska.
• 11. EUROSTAT. 2021. Milk and milk product statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Milk_and_milk_product_statistics, access: 10.12.2022.
• 12. Góral Justyna, Włodzimierz Rembisz. 2017a. Wydajność pracy i czynniki ją kształtujące w polskim rolnictwie w latach 2000-2015 (Labour productivity and factors affecting it in polish agriculture in 2000-2015). Wieś i Rolnictwo 4 (177): 17-37.
• 13. Góral Justyna, Włodzimierz Rembisz. 2017b. Wynagrodzenia i wydajność pracy w rolnictwie polskim na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej (Remunerations and labour productivity in agriculture against a background of other European Union countries). Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 119: 119-139.
• 14. Kamerschen David R., Richard B. McKenzie, Clark Nardinelli. 1991. Ekonomia (Economy). Gdańsk: Fundacja Gospodarcza NSZZ "Solidarność".
• 15. KOWR (Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, National Support Center for Agriculture). 2021. Rynek mleka w Polsce (Milk market in Poland). Warszawa: KOWR.
• 16. Latruffe Laure. 2010. Competitiveness. Productivity and efficiency in the agricultural and agri-food sectors. OECD Food. Agriculture and Fisheries Papers 30. Paris: OECD Publishing. DOI: 10.1787/5km91nkdt6d6-en.
• 17. Lubińska Teresa (ed.). 2009. Nowe zarządzanie publiczne - skuteczność i efektywność (New public management - effectiveness and efficiency). Warszawa: Difin.
• 18. Menard Claude. 2004. The economics of hybryd organization. Journal of Institutional and Theoretical Economics 160 (3): 345-376.
• 19. Ortmann Gerald F., Robert P. King. 2007. Agricultural cooperatives I: history, theory and problems. Agrekon. Agricultural Economics Research, Policy and Practice in Southern Africa 46 (1): 18-46. DOI: 10.1080/03031853.2007.9523760.
• 20. Pietrzak Michał. 2010. Klasyczne i dedykowane wskaźniki oceny efektywności spółdzielni mleczarskich na przykładzie uczestników IV rankingu forum spółdzielczości mleczarskiej (Classical and dedicated efficiency indicators of dairy co-ops on the example of participants of iv ranking organised by dairy cooperatives forum). Roczniki Nauk Rolniczych Seria G 97 (4): 172-182.
• 21. Pietrzak Michał. 2022. Fenomen spółdzielni rolników. Pomiędzy rynkiem, hierarchią i klanem (The phenomenon of farmers' cooperatives. Between the market, hierarchy and clan). Warszawa: CeDeWu.
• 22. Soboh Rafat, Alfons Oude Lansink, Gert Van Dijk. 2012. Efficiency of cooperatives and investor owned firms revisited. Journal of Agricultural Economics 63 (1): 142-157. DOI: 10.1111/j.1477-9552.2011.00324.x.
• 23. Sokołowski Kazimierz. 1959 Wydajność pracy w rolnictwie (Labor productivity in agriculture). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 34 (4): 22-35.
• 24. Ziętek-Kwaśniewska Katarzyna, Maria Zuba-Ciszewska, Joanna Nucińska. 2022. Technical efficiency of cooperative and non-cooperative dairies in Poland: Toward the first link of the supply chain. Agriculture 12 (52): 1-22. DOI: 10.3390/agriculture12010052.
• 25. Zwanenberg Adrie. 2001. Will Global Dairy Company be a true co-operative? [In] Special report commissioned by Global Dairy Company. Rabobank International. Food & Agribusiness Research: 1-47.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0016.2244