Samorządna Rzeczpospolita - samorządna wyspa na niedemokratycznym oceanie... Koncepcje samoorganizacji społecznej w czasach pierwszej "Solidarności".

• Autorzy: Ryszard Kozioł

Warianty tytułu

Self-governing Republic - a Self-governing Island on a Non-democratic Ocean. Concepts of Social Self-organization in the Times of the First Solidarity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W latach 1980-1981 idea samorządności stanowiła jeden z kluczowych składników koncepcji zmiany systemu społeczno-politycznego. W okresie tym nastąpiło szczególne nasilenie spontanicznej aktywności ruchu samorządowego, a także dyskusji, sporów i prac legislacyjnych. Efektem swoistego sprzężenia oddolnej aktywności pracowniczej z działalnością elit politycznych i intelektualnych było pojawienie się w tym okresie licznych, zróżnicowanych modeli i rozwiązań, których zwieńczenie stanowiła koncepcja "Samorządnej Rzeczypospolitej". (fragment tekstu)

EN

In the times of the "First Solidarity" (1980-1981), the idea of self-government was one of the key fragments of the socio-political system change concept. The specific connection of the bottom-up activity of the working class with the activity of the political and intellectual elites resulted in the appearance of numerous, different models and solutions, the culmination of which was the concept of "Self-governing Republic". The central category and basic way of its realization was in the mechanism of self-organization of the society, and its purpose was to democratize the political system. The change of the political situation, started by introducing the martial law caused the slow abandonment of the earlier suggested solutions. Among the criticism directed towards the "Self-governing Republic" there were the accusations of its utopianism and uselessness. The concept that seemed revelatory in its time, turned out to be useless in the new reality, but its creator ideas survived. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorządność; Działalność społeczna; Państwo; Społeczeństwo

EN

Self-government; Social activity; State; Society

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.
• Rocznik: 2017
• Tom: 18
• Numer: nr 247
• Strony: 72--90

Twórcy

autor

Ryszard Kozioł

• Samorządna Rzeczpospolita - samorządna wyspa na niedemokratycznym oceanie... Koncepcje samoorganizacji społecznej w czasach pierwszej "Solidarności"

Bibliografia

• Adamski Władysław i in. 1982. Polacy 81. Postrzeganie kryzysu i konfliktu. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
• Biernat Tadeusz. 1989. Mit polityczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Bratkowski Stefan. 1982. "Czy problem polski jest rozwiązywalny?". Kultura, 5 : 10-26.
• Deklaracja I Zjazdu Delegatów. 1981. Tygodnik Solidarność 25 : 25-26.
• Długołęcki Jacek. 1981. "Równoprawność podstawą przyjaźni". Samorządność 1.
• Dzielski Mirosław. 1981. "Zawieszenie broni". Goniec Małopolski 18.
• Ernest S. [pseud.]. 1985. "Misja «Solidarności»". Aneks 34.
• Garton Ash Timothy. 1987. Polska rewolucja. Solidarność. Warszawa: Most.
• Holzer Jerzy. 1995. Polska 1980-1981. Czasy pierwszej Solidarności. Warszawa: Wydaw-nictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Kamieniecka Stefania. 1981. "W sprzeczności siła". Solidarność Jastrzębie 25.
• Karpiński Jakub. 1985. Ustrój komunistyczny w Polsce. London: Aneks.
• Kołakowski Leszek. 1981. "Próba porozumienia". Aneks 26.
• Kossecki Józef. 1983. Geografia opozycji politycznej w Polsce w latach 1976-1981. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Kowalski Sergiusz. 1990. Krytyka solidarnościowego rozumu. Studium z socjologii myślenia potocznego. Warszawa: PEN.
• Kozanecki Stanisław. 1984. Polska 1980-1982. Światła i cienie. Overijse: Kozanecki.
• Kuczyński Waldemar. 1981. "Oczami gospodarzy i obywateli". Tygodnik Solidarność 22.
• Kulesza Michał. 1990. "Niektóre zagadnienia prawne definicji samorządu terytorialne-go". Państwo i Prawo 1 : 16-28.
• Kuroń Jacek. 1981. "Dyskusja o programie". Niezależność 121 : 3.
• Lewandowski Janusz, Szomburg Jan. 1985. Samorząd w dobie "Solidarności". Londyn: Odnowa.
• Łabędź Krzysztof. 1989. Koncepcje polityczne w prasie NSZZ "Solidarność" w latach 1980-1981, cz. II. Warszawa: Zrzeszenie Studentów Polskich. Rada Naczelna. Wydział Propagandy.
• Malinowski Antoni. 1983. Mit wolności. Szkice o anarchizmie. Warszawa: Książka i Wie-dza.
• Małachowski Aleksander. 1981. "Wyrośliśmy z europejskiej tradycji. Wystąpienie na WZD Regionu Mazowsze". Kwadrat, 8.
• Mannheim Karl. 1986. "Ideologia i utopia". Colloquia Communia 25(2-3) : 171-216.
• Mażewski Lech, Turek Wojciech (red.). (1995). Solidarność a wychodzenie Polski z komunizmu. Studia i artykuły z okazji XV rocznicy powstania NSZZ Solidarność.Gdańsk: Instytut Konserwatywny im. E. Burke'a.
• Mażewski Lech. 1995. Ewolucja pomorskiego modelu obrony czynnej: 1980-1989. W Solidarność i opozycja antykomunistyczna w Gdańsku (1980-1989). Lech Mażewski, Wojciech Turek (red.). Gdańsk: Instytut Konserwatywny im. E. Burke'a.
• Michnik Adam. 1987. Polskie pytania. Paryż: Zeszyty Literackie.
• Mink Georges. (1992). Siła czy rozsądek. Historia społeczna i polityczna Polski (1980-1989), Warszawa: Spacja.
• Modzelewski Edward. 1982. Import kontrrewolucji. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Najgroźniejsza jest apatia. Wywiad z B. Geremkiem. (1981). Solidarność Jastrzębie 27.
• Ogrodziński Piotr. 1991. Pięć tekstów o społeczeństwie obywatelskim. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
• Paczkowski Andrzej. 1995. Pół wieków dziejów Polski, 1939-1989. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pańków Włodzimierz. 1990. "Teraz «Solidarność»". Tygodnik Solidarność 15.
• Program NSZZ "Solidarność". 1981. Tygodnik Solidarność 29 : wkładka.
• Przeobrażenia postaw społeczno-politycznych Polaków w latach 1981-1984. 1984. Maszynopis OBP, Kraków.
• Rapacki Marek. 1981. "Na marginesie programu". Niezależność 162.
• "Samorządna Rzeczpospolita". 1981. Tygodnik Solidarność 31.
• Sartori Giovanni. 1994. Teoria demokracji. Piotr Amsterdamski, Daniel Grinberg (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sorel Georges. 1912. Złudzenie postępu. Emil Breiter (przeł.). Kraków-Warszawa: Gebethner i Wolff.
• Spiski Piotr. 1983. Od trzynastego do trzynastego. Dokumenty relacje. Londyn: Polonia.
• Staniszkis Jadwiga. 1995. "Co się dzieje". Tygodnik Solidarność 12.
• Stelmach Waldemar. 1985. Drugie oblicze "Solidarności". Warszawa: Instytut Wydawni-czy Związków Zawodowych.
• Szacki Jerzy. 1968. Utopie. Warszawa: Iskry.
• Szacki Jerzy. 1980. Spotkania z utopią. Warszawa: Iskry.
• Szacki Jerzy. 1994. Liberalizm po komunizmie. Kraków: Znak.
• Szczepański Marek Stanisław. 1995. Rozwój alternatywny i alternatywa rozwoju. W Solidarność a wychodzenie Polski z komunizmu. Studia i artykuły z okazji XV rocznicy powstania NSZZ Solidarność. Lech Mażewski, Wojciech Turek (red.). Gdańsk: Instytut Konserwatywny im. E. Burke'a.
• W rok po sierpniu - co dalej? Wywiad z B. Geremkiem. 1981. Robotnik 78.
• Wiatr Jerzy. 1968. Czy zmierzch ery ideologii? Warszawa: Agencja Autorska.
• Wielka Encyklopedia Powszechna. 1969. t. XII. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wojtasik Lesław. 1982. Elementy socjotechniki "Solidarności". Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Wypowiedzi z dyskusji "O sytuacji w kraju i związku". 1981. Tygodnik Solidarność 19 [wkładka].
• Zespoły programowe. 1981. Biuletyn Informacyjny AS 38.
• Zieliński Michał. 1993. "Co nam zostało z tych lat? O ekonomicznej ideologii «Solidarno-ści»". Nowa Res Publica 7/8.
• Zimowski T. 1981. "Dokąd idziemy?" Jedność 41/42.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20813333.18.6