Współczesne implikacje mesjanizmu politycznego w Polsce.

• Autorzy: Krzysztof Małysa

Warianty tytułu

Contemporary Implications of Political Messianism in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie "mesjanizm" jest obecnie często traktowane wyłącznie jako narzędzie do opisania desygnatów z dziedziny rzeczywistości społecznej i kulturowej. Mesjaszami określa się polityków przekonanych o swojej wyjątkowej misji czy gwiazdy muzyki rockowej. Komponentów mesjanizmu doszukuje się we wszelkich ruchach, które usiłują zbudować "ziemski raj". Terminologia mesjanistyczna towarzyszy także wielu dyskusjom o sens "polskości", służąc historycznym uzasadnieniom stanów emocjonalnych społeczeństwa. Jej rolą jest wywoływanie określonych emocji u odbiorcy bądź sprowokowanie określonych skojarzeń, jak w wierszu Krzysztofa Siwczyka Megamesjasz, gdzie Chrystus 2.0, odarty ze swego bóstwa, został potraktowany jako pewien wytwór kultury, który potrzebuje jedynie dobrego opakowania i chwytliwej nazwy (Siwczyk 2012: 31). Konsekwencją tego jest nie tylko zamęt terminologiczny, ale również odebranie mesjanizmowi konkretnych treści. Należałoby zatem wrócić do rozważań nad sensem mesjanizmu, by następnie móc podjąć zagadnienie jego współczesnych implikacji i określić, czy i z jakim mesjanizmem mamy do czynienia współcześnie w polskiej przestrzeni politycznej.(fragment tekstu)

EN

Messianism is generally a belief in Messiah, who will come and change the relations in the world. Messianism has taken many different forms, depending on the political and environmental conditions. Polish researcher, Andrzej Walicki, claimes that literature on the issue has a tendency to use this term in a broad sense, including a conviction about the specific role of the nation. From this viewpoint, the idea of Poland as "bulwark of Christianity" and then the nineteenth century beliefs in the mission of our nation should be considered as a kind of Messianism. Yet Walicki is a follower of a narrow definition, but many researchers, such as Jacob Talmon, use the term as a general descriptive concept. The term of Messianism is a simplification which makes the extension of the research possible and it enables to find a general plane of understanding this term. Polish romantic Messianism wasn't a school, but rather a spontaneous expression after the treaty of third partition and then the collapse of the November Uprising. A growing popularity of messianism marked of the 20th century. Messianism claimed that the Polish nation should initiate the new organising of international relations, propagating moral values in politics. Polish messianism was composed of catholicism, specifically polish myths, exacerbated nationalism. Now, messianic ideology merges description and prescription according to a common sense of entrenched myths and specific social demands. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia myśli politycznej; Religia; Historia; Religie chrześcijańskie

EN

History of political thought; Religion; History; Christian religions

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.
• Rocznik: 2017
• Tom: 18
• Numer: nr 247
• Strony: 91--102

Twórcy

autor

Krzysztof Małysa

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu

Bibliografia

• Bartyzel Jacek. 1979. "Kryzys" czy "przesilenie". Mesjanizm jako próba przezwyciężenia świadomości katastroficznej. Łódź: Wydawnictwo Młodej Polski.
• Braun Jerzy. 2006. Zarys filozofii Hoene Wrońskiego. Warszawa: Ogólnopolski Klub Miłośników Litwy.
• Braun Jerzy. 1939. "Przyszłość należy do nas". Zet. 4-5 : 138-139.
• Braun Jerzy. 1999. Unionizm. Warszawa: Ogólnopolski Klub Miłośników Litwy.
• Braun Jerzy. 1938. Zagadka dziejowa Polski. Próba historiozofii. Warszawa: Biblioteka "Zet".
• Cieszkowski August. 1922. Ojcze nasz, t. I. Poznań: Fiszer i Majewski.
• Gawin Dariusz. 2000. Od romantycznego narodu do liberalnego społeczeństwa. W poszukiwaniu nowej tożsamości kulturowej w polityce polskiej po roku 1989. W Kultura narodowa i polityka. Joanna Kurczewska (red.). Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Hoene-Wroński Józef Maria. 1934. Cele absolutne ludzkości. Zofia Kozłowska (przeł.). Warszawa: Biblioteka "Zet".
• Jan Paweł II. 1996. Redemptoris missio. W Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. I. Stanisław Małysiak (red.). Kraków: Wydaw. Świętego Stanisława Biskupa Męczennika Archidiecezji Krakowskiej.
• Janion Maria. 2000. Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi. Warszawa: Sic!
• Janion Maria. 1968. "A. Sikora, «Posłannicy słowa. Hoene-Wroński, Towiański, Mickiewicz», Warszawa 1967 (recenzja)". Pamiętnik Literacki 4 : 370-377.
• Krzemiński Adam, Władyka Wiesław. 1991. "Koktajl Mołotowa". Polityka 9(1765).
• Lutosławski Wincenty. 1925. Wojna wszechświatowa jej odległe przyczyny i skutki. Zarys filozofji historji. Wiekowe walki ludów. Warszawa: Bibljoteka Domu Polskiego.
• Łobodowski Józef. 1976. "Ostatni mesjanista". Wiadomości [Londyn]. 41-42(1593-1594).
• Mannheim Karl. 1992. Ideologia i utopia. Lublin: Wydawnictwo Test.
• Miłosz Czesław. 1990. Rodzinna Europa. Warszawa: Czytelnik.
• Piątkowski Wiesław (red.). 1999. Myśl społeczna Jana Pawła II. Studia i szkice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Rzeczpospolita Ludów. 1942. [b.m.w.].
• Siwczyk Krzysztof. 2012. Gody. Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury.
• Skarżyńska Krystyna. 2000. "Zbiorowe wyobrażenia, wspólna wina". Gazeta Wyborcza, 25.11.200.
• Stomma Ludwik. 2000. "Kopać i kłaść po gębie". Polityka. 20(2245).
• Surdykowski Jerzy. 2000. "Inteligencja ma kolosalną przyszłość...". Rzeczpospolita, 16-17.09.2000.
• Święcicki Bolesław Ignacy. 1938. Unia krajów chrześcijańskich. Wilno: Wydawnictwo. "Dobra Prasa".
• Tischner Józef. 1997. Dziedzictwo chrześcijańskiej Europy i jego przyszłość. Droga do europejskiej nowożytności. W Europa i Kościół. Helmut Juros (red.). Warszawa: Fundacja Akademii Teologii Katolickiej.
• Trochimczuk Stepan. 1998. Geopolityczna rola i miejsce Ukrainy w Europie w kontekście partnerstwa polsko-ukraińskiego. W Polska i jej sąsiedzi wobec przemian cywilizacyjnych i geopolitycznych. Maciej Jakubowski (red.). Warszawa: PAS. IGSO.
• Ujejski Józef. 1931. Dzieje polskiego mesjanizmu do powstania listopadowego włącznie. Lwów: Ossolineum.
• Walicki Andrzej. 1959. Osobowość a historia. Studia z dziejów literatury i myśli rosyjskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Walicki Andrzej. 1990. Uniwersalizm i narodowość w polskiej myśli filozoficznej i koncepcjach mesjanistycznych epoki Romantyzmu (po roku 1831). W Uniwersalizm i swoistość kultury polskiej, cz. 2. Jerzy Kłoczowski (red.). Lublin: Redakcja Wydaw-nictw KUL.
• Walicki Andrzej. 1967. "Mickiewicz a Cieszkowski". Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 13 : 179-180.
• Walicki Andrzej. 1970. Filozofia a mesjanizm (Studia z dziejów filozofii i myśli społeczno--religijnej romantyzmu polskiego). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20813333.18.7