Niespójność treściowa prawa podatkowego i bilansowego a wyodrębnienie źródła przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych

• Autorzy: Agata Lipińska

Warianty tytułu

The Content Inconsistency of Tax and Balance Sheet Law and the Separation of the Source of Income in the Corporate Income Tax

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wyróżnienie kategorii przychodów z zysków kapitałowych na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadziło istotne zmiany w zakresie obliczania dochodu i straty podatkowej. Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, która weszła w życie 1.01.2018 r., oddzieliła bowiem przychody z zysków kapitałowych od pozostałych przychodów osiąganych przez podatnika. Definicja przychodów z zysków kapitałowych przyjmuje przy tym konstrukcję podobną do tej wysłowionej w przepisach ustawy o rachunkowości. Prawo podatkowe i bilansowe wykazują zatem w tym przypadku podobieństwo nie tylko przez związki treściowe konstruowane przez ustawodawcę, lecz także przez stosowanie przepisów odsyłających. Mimo tych powiązań, w prawie podatkowym i bilansowym występują także niespójności treściowe, polegające na odmiennym definiowaniu terminów przyjętych na gruncie różnych dziedzin prawa. Ustawa o podatku do- chodowym od osób prawnych zawiera przy tym wyraźne odesłania do przepisów odniesienia ujętych w ustawie o rachunkowości. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie różnic oraz skutków prawnych przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań legislacyjnych. Wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych kategorii przychodów z zysków kapitałowych wskazuje, że normy prawa bilansowego mogą kształtować podatkowy stan faktyczny.(abstrakt oryginalny)

EN

This contribution concerns the issue of the distinction of the category of revenues from capital gains on the basis of the Corporate Income Tax Act, which introduced significant changes to the calculation of income and tax loss. The amendment to the Corporate Income Tax Act separated revenues from capital gains from other revenues generated by the taxpayer. The definition of income from capital gains adopts a structure similar to that stated in the provisions of the Accounting Act. Therefore, tax and balance sheet law are similar in this case not only through the content relations constructed by the legislator, but also through the application of the reference provisions. Despite these connections, there are also content inconsistencies in the tax and balance sheet law, consisting in different definitions of terms adopted in various areas of law. The Corporate Income Tax Act explicitly refers to the provisions included in the Accounting Act. The subject of this article is to show the differences and legal effects of the legislative solutions adopted by the legislator. The separation of the revenue from capital gains in the Corporate Income Tax Act indicates that the norms of the balance sheet law may be recognized as forming a tax factual state.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zyski kapitałowe; Podatek dochodowy; Prawo bilansowe

EN

Capital gains; Income tax; Balance law

• Czasopismo: Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 10
• Strony: 51--58

Twórcy

autor

Agata Lipińska

• Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Babiarz, S., Błystak, L., Dauter, B., Gomułowicz, A., Pęk R., Winiarski, R., Wrzesińska-Nowacka, A. (2013). Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz. Wrocław: Oficyna Wydawnicza UNIMEX.
• Błachut, M., Gromski, W., Kaczor, J. (2008). Technika prawodawcza. Warszawa: C.H.Beck.
• Czubakowska, K. (2016). W: T. Kiziukiewicz (red.), Ustawa o rachunkowości. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
• Danecka, D. (2014). O odesłaniach pozatekstowych, ocenach i uznaniu administracyjnym. Państwo i Prawo, (7), 32-47.
• Dębska, M. (2013). Zasady techniki prawodawczej. Komentarz. LEX
• Drwiłło, A. (red.) (2011). Podstawy finansów i prawa finansowego. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Franczak, I. (2018). Problem rozbieżności prawa bilansowego i podatkowego w zakresie kategorii kosztów. Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (524), 35-43.
• Gierusz, J. (2010). Koszty i przychody w świetle nadrzędnych zasad rachunkowości. Pojęcie, klasyfikacja, zakres ujawnień. Gdańsk: ODDK.
• Grzybowski, T. (2018). Granice wykładni systemowej prawa podatkowego. Przegląd Prawa Publicznego, (1), 65-76.
• Hanusz, A. (2000). W kwestii autonomii prawa podatkowego. W: A. Kostecki (red.), Prawo finansowe i nauka prawa finansowego na przełomie wieków. Kraków: Zakamycze.
• Hanusz, A. (2020a). Miejsce prawa finansowego w systemie prawa polskiego. Państwo i Prawo, (7), 3-24.
• Hanusz, A. (2020b). Ochrona interesu publicznego w procesie stanowienia prawa finansowego. Przegląd Sejmowy, (1), 65-96.
• Hejnar, J. (2011). Zarys teorii wyceny bilansowej W: B. Micherda (red.), Prawo bilansowe a prawo podatkowe. Warszawa: Difin.
• Hennrichs, J. (2015). W: K. Tipke, J. Lang (red.), Steuerrecht. Köln: Dr Otto Schmidt.
• Iwin-Garzyńska, J. (2014). Finansowe i rachunkowe oblicze podatku. Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia, (71), 87-95.
• Jarugowa, A. (1997). Współczesne problemy rachunkowości. Warszawa: PWE.
• Kaczmarek, P. (2009). Spór wokół rozumienia obejścia prawa w kontekście dyskusji nad autonomia prawa podatkowego względem prawa cywilnego. Acta Universitatis Wratislaviensis, Przegląd Prawa i Administracji, (3109), 63-72.
• Kanka, K. (2017). Zastosowanie reguł kolizyjnych norm prawa podatkowego. Praktyczne aspekty niespójności w prawie. Przegląd Podatkowy, (10), 29-36.
• Kant, I. (2010). Krytyka czystego rozumu. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kondratowicz, I. (2006). Rachunek zysków i strat. Warszawa: Wydawnictwo WSPiZ.
• Kosikowski, C. (2006). Autonomia prawa podatkowego - głos krytyczny. Przegląd Podatkowy, (7), 5-10.
• Koszowski, M. (2013). Autonomia prawa podatkowego - argumenty za i przeciw. Przegląd Prawa Publicznego, (11), 42-56.
• Kurowski, L. (1976). Wstęp do nauki prawa finansowego. Warszawa: PWN.
• Litwińczuk, H. (1995). Prawo bilansowe. Warszawa: KiK.
• Malinowski, A. (2021). Błędy formalne w tekstach prawnych. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Małecki, P., Mazurkiewicz, M. (2018). CIT. Podatki i rachunkowość. Legalis.
• Messner, Z., Pfaff, J. (2013). Teoria i zasady rachunkowości. Warszawa: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.
• Michalak, M. (2018). Komentarz do art. 42 ustawy o rachunkowości. W: E. Walińska (red.), Ustawa o rachunkowości. Komentarz. LEX.
• Nowacki, J. (1964). "Odpowiednie" stosowanie przepisów prawa. Państwo i Prawo, (3), 368-376.
• Olchowicz, I. (2011). Rachunkowość podatkowa. Warszawa: Difin.
• Opoka, M., Thedy, M. (2018). Rozdzielenie źródeł przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych. Przegląd Podatkowy, (2), 19-26.
• Ostrowski, K. (1970). Prawo finansowe. Zarys ogólny. Warszawa: PWN.
• Polanowski, S. (2000). Problemy spójności prawa podatkowego i bilansowego. Glosa, (8), 12-14.
• Sawicki, K. (2000). Polityka rachunkowości i polityka bilansowa. Zakres terminologiczny i zastosowanie. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, (57), 90-108.
• Scheffler, W. (2011). Das Maßgeblichkeitsprinzip nach dem Bilanzrechtsmodernisierungsgesetz - Bestandsaufnahme nach Auffassung der Finanzverwaltung und Alternativen zum Maßgeblichkeitsprinzip. Berlin: IFSt.
• Seredyński, R., Szaruga, K. (2015). Komentarz do ustawy o rachunkowości. Gdańsk: ODDK.
• Starościak, J. (1977). Problemy interpretacji prawa administracyjnego. W: J. Starościak (red.), System prawa administracyjnego. Tom I. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Ossolineum.
• Stępień, K. (2013). Polityka rachunkowości w teorii i w prawnych regulacjach rachunkowości. W: B. Micherda (red.), Teoria rachunkowości a jej współczesne regulacje. Warszawa: Difin.
• Szczęśniak, P. (2018). Wykładnia pojęć prawa cywilnego w rekonstrukcji norm prawa podatkowego a postulat spójności i pewności porządku prawnego. W: A. Kaźmierczyk, A. Franczak (red.), Zasada pewności w prawie podatkowym. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Walińska, E. (2010). Rachunkowość finansowa. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Walińska, E. (2019). Meritum rachunkowość. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Waślicki, T. (2007a). Współmierność przychodów i kosztów w prawie bilansowym i podatkowym. Przegląd Podatkowy, (9), 35-41.
• Waślicki, T. (2007b). Współmierność przychodów i kosztów w prawie bilansowym i podatkowym (2). Przegląd Podatkowy, (10), 29-35.
• Wencel, A. (2018). Rzetelność ksiąg rachunkowych w orzecznictwie sądów administracyjnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (503), 473-482.
• Weralski, M. (1984). Finanse publiczne i prawo finansowe. Warszawa: PWN.
• Wojciechowski, B. (2015). Reguły kolizyjne i inferencyjne w interpretacji prawa administracyjnego W: R. Hauser (red.), System Prawa Administracyjnego. Tom 4, Legalis.
• Wojciechowski, M. (2016). Stwierdzenie niezgodności norm wyższego i niższego rzędu a pojęcia niezgodności norm. Acta Universitatis Wratislaviensis, Przegląd Prawa i Administracji, (3718), 139-152.
• Wronkowska, S., Ziembiński, Z. (2001). Zarys teorii prawa. Poznań: Ars boni et aequi.
• Wróblewski, J. (1964). Przepisy odsyłające. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, (35), 3-22.
• Ziembiński, Z. (1980). Problemy podstawowe prawoznawstwa. Warszawa: PWN.
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie "Zasad Techniki Prawodawczej" z 20.06.2002 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 283 ze zm.)
• Ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.).
• Ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r. poz. 217 ze zm.)
• Ustawa z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.).
• Ustawa z 27.10.2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. 2017 poz. 2175).
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19.03.2010 r., sygn. akt II FSK 1731/08.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28.05.2015 r., sygn. akt II FSK 487/13.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.03.2016 r., sygn. akt II FSK 182/14.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6.12.2016 r., sygn. akt II FSK 3359/14.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6.07.2017 r., sygn. akt II FSK 1170/17.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6.12.2017 r., sygn. akt II FSK 3266/15.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5.11.2019 r., sygn. akt II FSK 1122/19.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 29.06.2016 r., sygn. akt I SA/Kr 498/16.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 8.03.2018 r., sygn. akt I SA/Łd 95/18.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 18.10.2018 r., sygn. akt I Sa/Ol 461/18.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 9.10.2018 r., sygn. akt I Sa/Rz 740/18.
• Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 26.06.2019 r., sygn. akt I SA/Wr 379/19

Identyfikatory

DOI

DOI 10.33226/0137-5490.2021.10.7