Edukacja dla demokratyzacji. Inspiracje pedagogiką krytyczną.

• Autorzy: Ewa Groszewska

Warianty tytułu

Education for Democratisation. Inspirations of Critical Pedagogy.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie perspektywy pedagogiki krytycznej i zwrócenie uwagi czytelników na przewodnią ideę zawartą w koncepcji współczesnych północnoamerykańskich pedagogów krytycznych. Stanowi ją dążenie do demokratyzacji związane z przekonaniem, że świadomi i zorientowani emancypacyjnie obywatele mogą zmieniać rzeczywistość społeczną. Idea ta wydaje się być interesującą inspiracją dla nauczycieli w polskiej rzeczywistości, w której młodzi ludzie nie wykazują aktywności obywatelskiej ani zainteresowania sprawami publicznymi. Pedagodzy krytyczni bowiem proponują edukację, której celem będzie wykształcenie myślących, krytycznych i aktywnych społecznie i politycznie ludzi. W tekście omówione są też rezultaty mini-badania autorki na temat świadomości społecznej nauczycieli i jej adekwatności wobec kształtowania zaangażowanych i świadomych wyzwań współczesności obywateli. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Pedagogika; Społeczeństwo obywatelskie; Edukacja

EN

Pedagogy; Civic society; Education

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Collegium Witelona
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 44
• Strony: 97--115

Twórcy

autor

Ewa Groszewska

• Collegium Witelona

Bibliografia

• Amin S., Wirus liberalizmu, tłum. A. Łukomska, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2007.
• Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2002.
• Bauman Z., Globalizacja, tłum. E. Klekot, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000.
• Bauman Z., Życie na przemiał, tłum. T. Kunz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.
• CBOS, Komunikat z badań: "Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich" nr 37/2020 www.cbos.pl, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_037_20.PDF, dostęp: 31.10.2022 r.
• Czerpaniak-Walczak M., Szanse i zagrożenia emancypacji poprzez edukację w szkole wyższej, "Pedagogika Szkoły Wyższej" 2016, nr 2.
• Freire P., Pedagogy of Oppressed, tłum. Myra Bergman Ramos, Penguin Books, London 1972.
• Giroux H. A., Critical Pedagogy and Postmodern/Modern Divide: Towards a Pedagogy forDemocratization, "Teacher Education Quarterly" Winter 2004, Caddo. Gap Press, 2004.
• Giroux H. A., Naga pedagogia i przekleństwo neoliberalizmu [w:] H. A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2010.
• Giroux H. A., Pedagogia pogranicza w wieku postmodernizmu [w:] H. A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2010.
• Giroux H. A. Odzyskiwanie uniwersytetu jako sfery publicznej (by to co pedagogiczne było bardziej polityczne) [w:] H. A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2010.
• Giroux H. A., Czy jest miejsce dla pedagogiki krytycznej na uniwersytecie, (rozmowa Manueli Guilherme [w:] H. A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2010.
• Griese H. M, Koniec pedagogiki [w:] Pedagogika alternatywna, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Łódź - Kraków 1995.
• Maciejewicz P., Bogatsi są coraz bogatsi, a nierówności pogłębiają się. Oxfam mówi do Davos: opamiętajcie się, wyborcza.biz, https://wyborcza.biz/biznes/7,177151,19493935,bogaci -sa-jeszcze-bogatsi-a-nierownosci-sie-poglebiaja-oxfam.html?disableRedirects=true, dostęp: 31.10.2022 r.
• McLaren P., Życie w szkołach. Wstęp do pedagogiki krytycznej, tłum. A. Dziemianowicz- -Bąk, J. Dzierzgowski, M. Starnawski, Wydawnictwo Naukowe DSW Wrocław 2015.
• Melosik Z., Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2013.
• Śliwerski B., Edukacja - wybrane kontrowersje i dylematy [w:] Pedagogika alternatywna, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Łódź - Kraków 1995.
• Wallerstein I., Koniec świata jaki znamy, tłum. M. Bilewicz, A. Jelonek, K. Tyszka, Wydawnictwo SCHOLAR, Warszawa 2004.
• Witkowski L., Szkoła i walka o sferę publiczną [w:] H. A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Wydawnictwo IMPULS, Kraków 2010.
• Witkowski L., Wokół pedagogiki krytycznej (retrospekcja i projekcja na tle doświadczeń w pedagogice polskiej [w:] "Ars Educandi" 2012, nr 9, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0016.1815