Dyskusja nad pojęciem ambidexterity w zarządzaniu procesami

• Autorzy: Piotr Sliż , Marek Szelągowski

Warianty tytułu

Discussion of the concept of ambidexterity in process management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule poruszono problematykę różnic w tłumaczeniu pojęcia ambidexterity, które utożsamiane jest w polskiej literaturze przedmiotu z takimi terminami jak: oburęczność, dwuzręczność, dwuręczność, ambiwalentność i dualność. Wybór polskojęzycznego terminu ma duże znaczenie dla intuicyjnego zrozumienia zjawiska zarówno przez badaczy, jak i niespecjalistów, w tym praktyków. Celem głównym artykułu jest uporządkowanie kwestii terminologicznych, a w rezultacie zaproponowanie polskojęzycznego tłumaczenia terminu ambidexterity w dyscyplinie nauk o zarządzaniu i jakości w subdyscyplinie zarządzania procesami. W realizacji celu głównego wykorzystano takie metody jak analiza bibliometryczna i przegląd polskiej literatury przedmiotu z wykorzystaniem bazy Publish or Perish. Wyniki badania oraz sformułowane wnioski stanowią wkład w aktualny stan wiedzy dotyczącej dyskusji nad polskim odpowiednikiem terminu ambidexterity. W opinii autorów na płaszczyźnie omawianej problematyki BPM pojęcie, które najpełniej i najdokładniej odzwierciedla kontekst sprzeczności między aktywnościami eksploatacyjnymi i eksploracyjnym w zarządzaniu procesami to dwoistość. Oryginalność artykułu związana jest z choćby częściowym wypełnieniem luki poznawczej dotyczącej niewielkiej liczby publikacji poruszających problematykę integratywnego spojrzenia na ambidexterity i BPM.(abstrakt oryginalny)

EN

The article addresses the issue of differences in the translation of the term ambidexterity, which is equated in the Polish literature with such terms as ambidextrousness, two-handedness, double-agility, ambivalence, or duality. The choice of the Polish term is of significance for intuitive understanding of this phenomenon by both researchers and non-specialists, including practitioners. The main objective is to systematize the terminological issues and thus propose a Polish translation of the term ambidexterity, in the discipline of management and quality sciences, in the sub-discipline of process management. Methods such as bibliometric analysis and a review of the Polish literature on the subject, using the Publish or Perish database, were used to achieve the main objective. The results of the study and the conclusions formulated contribute to the current knowledge regarding the discussion on the Polish equivalent of the term ambidexterity. In the Authors' opinion, the concept most fully and accurately reflecting the context of the contradiction between exploitative and exploratory activities in process management, within the sphere of the discussed BPM issues, is duality. The article is original in nature because, even if partially, it fills the cognitive gap concerning the sparsity of publications addressing the integrative view of ambidexterity and BPM. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie procesami; Terminologia specjalistyczna; Zasada dualizmu w ekonomii

EN

Process management; Terminology; Principle of duality in economics

• Czasopismo: e-mentor
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 1
• Strony: 4--12

Twórcy

autor

Piotr Sliż

autor

Marek Szelągowski

Bibliografia

• Adler, P. S., Goldoftas, B. Levine, D. I. (1999). Flexibility versus efficiency? A case study of model changeovers in the Toyota production system. "Organization Science", 10(1), 43-68. https://doi.org/10.1287/orsc.10.1.43
• Ahmad, T. Van Looy, A. (2020). Business process management and digital innovations: A systematic literature review. "Sustainability", 12(17), 6827. https://doi.org/10.3390/su12176827
• Andriopoulos, C. Lewis, M. W. (2009). Exploitation-exploration tensions and organizational ambidexterity: Managing paradoxes of innovation. "Organization Science", 20(4), 696-717. https://doi.org/10.1287/orsc.1080.0406
• Argyris, C. Schon, D. (1978). Organizational learning: A theory of action perspective. Addison Wesley Publishing Company.
• Bitkowska, A. (2019). Od klasycznego do zintegrowanego zarządzania procesowego w organizacjach. Wydawnictwo C.H.Beck.
• Bukłaha, E. Juchniewicz, M. (2019). Kluczowe wyzwania i bariery oraz trendy w zarządzaniu projektami z punktu widzenia projektów realizowanych w Polsce. "Przegląd Organizacji", 3(950), 14-20. https://doi.org/10.33141/po.2019.03.03
• Czarnecki, M. (2013). Eksploracja i eksploatacja jako dylemat organizacyjnego uczenia się." Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 310, 32-42.
• Davenport, T. H. Short, J. H. (1990). The New Industrial Engineering: Information Technology and Business Process Redesign. "Sloan Management Review", 31, 11-27.
• Dąbrówka, A., Geller, E. Turczyn, R. (1993). Słownik synonimów. MCR.
• Gadomska-Lila, K. (2015). Kultura i przywództwo w organizacji jako potencjał procesów odnowy organizacyjnej. "Management Forum", 3(1), 70-76. https://doi.org/10.15611/mf.2015.1.11
• Gajewska, B. Pawlus, M. (2009). Słownik synonimów i antonimów (wyd. 6). Wydawnictwo ParkEdukacja.
• Gupta, A. K., Smith, K. G. Shalley, C. E. (2006). The interplay between exploration and exploitation." Academy of Management Journal", 49(4), 693-706. https://doi.org/10.5465/amj.2006.22083026
• Hammer, M. (1990). Reengineering work: Don't automate, obliterate. "Harvard Business Review", 68, 104-112.
• Helbin, T. Van Looy, A. (2021). Is Business Process Management (BPM) ready for ambidexterity? Conceptualization, implementation guidelines and research agenda. "Sustainability", 13(4), 1906. https://doi.org/10.3390/su13041906
• Jarosz, M. (2001). Dualizm. W Słownik wyrazów obcych (s. 163). Wydawnictwo Europa.
• Kohlborn, T., Mueller, O., Poeppelbuss, J. Roeglinger, M. (2014). Interview with Michael Rosemann on ambidextrous business process management. "Business Process Management Journal", 20(4), 634-638. https://doi.org/10.1108/BPMJ-02-2014-0012
• Kopaliński, W. (2007). Dualizm. " Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej", 93, 207-220.
• Krzewska, R. (2022). Ambidexterity w polskiej terminologii z zakresu zarządzania." e-mentor", 3(95), 32-42. https://doi.org/10.15219/em95.1571
• Lavie, D., Stettner, U. Tushman, M. (2010). Exploration and exploitation within and across organizations. "Academy of Management Annals", 4(1), 109-155. https://doi.org/10.5465/19416521003691287
• Lavikka, R., Smeds, R. Jaatinen, M. (2015). A process for building inter-organizational contextual ambidexterity. "Business Process Management Journal", 21(5), 1140-1161. http://dx.doi.org/10.1108/BPMJ-12-2013-0153
• Leja, K. (2013). Kilka uwag o doskonaleniu zarządzania uczelnią publiczną (artykuł dyskusyjny). "Studia Ekonomiczne", 169, 102-111.
• Leja, K. Nagucka, E. (2013). Kreatywna destrukcja uniwersytetu. "Culture Management", 6(3), 148-158.
• March, J. G. (1991). Exploration and exploitation in organizational learning. "Organization Science", 2(1), 71-87. https://doi.org/10.1287/orsc.2.1.71
• Mielcarek, P. (2020). Kształtowanie spójności strategicznej i dojrzałości procesowej a oburęczność przedsiębiorstwa. Wydawnictwo C.H.Beck.
• Osbert-Pociecha, G. (2009). Ambiwalencja zarządzania organizacją - zagrożenie czy szansa. "Przegląd Organizacji", 6(833), 10-15. https://doi.org/10.33141/po.2009.06.03
• Polowczyk, J. (2014). Zarządzanie strategiczne jako wielowymiarowa przestrzeń paradoksów. "Studia Oeconomica Posnaniensia", 2(2), 107-125.
• Polskie Wydawnictwo Naukowe. (b.d.). Oburęczność. W: Słownik Języka Polskiego. Pobrano 5 grudnia 2022 z https://sjp.pwn.pl/szukaj/oburęczność.html
• Sońta-Drączkowska, E. (2018). Zarządzanie portfelem projektów w kontekście teorii zarządzania strategicznego." Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów", 159, 127-144. https://ssl-kolegia.sgh.waw.pl/.../117_II_08_Sonta_zarzadzanie.pdf
• Stelzl, K., Röglinger, M. Wyrtki, K. (2020). Building an ambidextrous organization: A maturity model for organizational ambidexterity. "Business Research", 13(3), 1203-1230. https://doi.org/10.1007/s40685-020-00117-x
• Trocki, M., Bukłaha, E., Juchniewicz, M. Metelski, W. (2020). Zastosowanie podejścia matrycy logicznej w zarządzaniu strategicznym. W: S. Gregorczyk G. Urbanek (red.), Zarządzanie strategiczne w dobie cyfrowej gospodarki sieciowej (s. 385-403). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8220-335-6.23
• Tushman, M. L. O'Reilly, C. A. (1996). Ambidextrous organizations: Managing evolutionary and revolutionary change. "California Management Review", 38(4), 8-29. https://doi.org/10.2307/41165852
• Van den Bergh, J., Thijs, S. Viaene, S. (2014). Ambidextrous BPM: Making BPM exciting again-an interview with Prof. Michael Rosemann. W: J. Van den Bergh, S. Thijs S. Viaene, Transforming through processes (s. 53-55). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-03937-4_14
• Witalisz, A. (2016). Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim. Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego. https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/9370/Przewodnik-po-anglicyzmach--Witalisz.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Vrontis, D., Thrassou, A., Santoro, G. Papa, A. (2017). Ambidexterity, external knowledge and performance in knowledge-intensive firms. "The Journal of Technology Transfer", 42(2), 374-388. https://doi.org/10.1007/s10961-016-9502-7
• Zakrzewska-Bielawska, A. (2015). Struktury organizacyjne sprzyjające odnowie organizacyjnej przedsiębiorstw: ambidextrous approach. "Management Forum", 3(1), 105-111. https://doi.org/10.15611/mf.2015.1.16
• Zakrzewska-Bielawska, A. (2016a). Ambidexterity - światowe trendy w eksploracji w naukach o zarządzaniu. "Przegląd Organizacji", 1(912), 16-23. https://doi.org/10.33141/po.2016.01.03
• Zakrzewska-Bielawska, A. (2016b). Paradoks eksploracji i eksploatacji - ambidexterity w zarządzaniu strategicznym." Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 420, 435-449. https://doi.org/10.15611/pn.2016.420.37
• Zakrzewska-Bielawska, A. (2018). Strategie rozwoju przedsiębiorstw: Nowe spojrzenie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Zakrzewska-Bielawska, A. Flaszewska, S. (2022). Hybrydowa struktura organizacyjna z perspektywy paradoksu eksploracji i eksploatacji. "Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów", 183, 99-111. https://econjournals.sgh.waw.pl/SiP/article/view/2940/2606

Identyfikatory

DOI

DOI: https://doi.org/10.15219/em98.1595