Wielokulturowość społeczeństwa polskiego - wyzwania edukacyjne i badawcze

• Autorzy: Hanna Arciszewska

Warianty tytułu

Multiculturalism of Polish Society - Educational and Research Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ma charakter przeglądowy. Przedstawia wielokulturowy charakter społeczeństwa polskiego. W tekście uwzględniono rys historyczny, charakterystykę obecnie występujących w Polsce mniejszości z podziałem na mniejszości narodowe i etniczne oraz wyzwania edukacyjne i badawcze wynikające z omawianego zagadnienia. Celem artykułu jest ukazanie różnorodności społeczeństwa polskiego oraz wskazanie wyzwań edukacyjnych i badawczych wynikających z omawianego zagadnienia. Materiał i metody: W artykule zastosowano przegląd literatury zgodnie z przyjęciem następujących kryteriów (pytań): a) w jaką dyscyplinę wpisuje się omawiane zagadnienie? b) w jaki sposób dookreślić temat? Na jakich aspektach się skupić? c) co już wiadomo w wybranym temacie? d) kto poruszał podobne zagadnienie? e) które z omawianych wątków warto poszerzyć w odniesieniu do nauk społecznych. Wyniki: W wyniku analizy literatury dokonano opisu zagadnienia wielokulturowości na przestrzeni lat oraz przedstawiono charakterystykę występujących mniejszości narodowych i etnicznych. Wnioski: Występująca wielokulturowość wymaga zmierzenia się z nowymi wyzwaniami o charakterze edukacyjnym i badawczym. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the multiculturalism of Polish society, taking into account the historical background and the existing national and ethnic minorities. Analyzing the diversity and complexity of the concept resulting from the coexistence of different cultures and religions, the author analyzes the educational and research challenges. Material and methods: The article uses a literature review in accordance with the following criteria (questions): a) what discipline does the discussed issue belong to? b) how to specify the topic? What aspects to focus on? c) what is already known about the selected topic? d) who raised a similar issue? e) which of the discussed threads are worth expanding in relation to social sciences. Results: As a result of the analysis of the literature, the issue of multiculturalism over the years was described and the characteristics of the existing national and ethnic minorities were presented. Conclusions: The existing multiculturalism requires facing new educational and research challenges. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Mniejszości narodowe; Wielokulturowość; Różnice kulturowe; Różnice etniczno-narodowościowe ludności

EN

Ethnic minority; Multicultural; Cultural differences; Ethno-nationalist differences in population

• Czasopismo: Rozprawy Społeczne
• Rocznik: 2023
• Tom: 17
• Numer: nr 1
• Strony: 1--19

Twórcy

autor

Hanna Arciszewska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Barwiński, M. (2016). Wielokulturowość we współczesnych polskich badaniach geograficznych i edukacji geograficznej - zarys problematyki. Przegląd Geograficzny, t. 88, 137-157.
• Cianciara, D. (2012). Aspekty wielokulturowości w dzisiejszej Polsce. Pobrane z: https://scholar.google.pl/scholar?hl=pl&as_sdt=0%2C5&as_vis=1&q=aspekty+wielokulturowo%C5%9Bci+w+dzisiejszej+polsce&btnG=.
• Grzybowski, P.P. (2011). Edukacja międzykulturowa - konteksty. Od tożsamości po język międzynarodowy. Kraków: Impuls.
• Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Jadwiszczak, J. (2008). Różnorodność religijna, etniczna i kulturowa Zelowa. Warszawa: Wydawca Narodowe Centrum Kultury.
• Krajewska-Kułak, E., Łukaszuk, C. E. (2010). Wielokulturowość społeczeństwa polskiego. W: E. Krajewska-Kułak, I. Wrońska, K. Kędziora-Kornatowska (red.), Problemy wielokulturowości w medycynie (s. 79-91). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Król-Mazur, R. (2016). Przemiany społeczności ormiańskiej w Polsce pod wpływem unii ze Stolicą Apostolską. Krakowskie Pismo Kresowe, nr 8, 15-64.
• Kubiszyn, M. (2007). Edukacja wielokulturowa w środowisku lokalnym. Studium teoretyczno-empiryczne na przykładzie ośrodka "Brama Grodzka - teatr NN" w Lublinie. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kwiatkowska, A. (2019). Wielokulturowość w ujęciu interdyscyplinarnym. Warszawa: PWN.
• Kwieciński, Z. (2000). Tropy - ślady - próby. Studia i szkice z pedagogiki pogranicza. Poznań - Olsztyn: Edytor.
• Lewowicki, T. (2011). O doświadczeniach edukacji wielokulturowej oraz perspektywie edukacji i pedagogiki międzykulturowej. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (red.), Edukacja międzykulturowa. Dokonania, problemy, perspektywy (s. 479-503). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Lewowicki, T. (2012). Edukacja międzykulturowa - bilans otwarcia 2012. Edukacja międzykulturowa, nr 1, 15-16.
• Madejczyk, P. (1998). Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społeczeństwo Polskie a mniejszości narodowe w okresach przełomów politycznych (1944-1948). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
• Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Trans Humana.
• Nikitorowicz, J. (2007). Edukacja międzykulturowa kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
• Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Nikitorowicz, J. (2010). Grupy etniczne w wielokulturowym świecie. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Nikitorowicz, J. (2012). Fenomen wielokulturowości i prognozy rozwoju ku międzykulturowości. Edukacja międzykulturowa nr 1, 47-66.
• Nikitorowicz, J. (2018). Etnopedagogika. W kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Impuls.
• Ogrodzka-Mazur, E. (2014). Cieszyńska szkoła badań pogranicza Profesora Tadeusza Lewowickiego, Pobrane z: http://www.czasopismoippis.up.krakow.pl/wp-content/uploads/2015/01/Ewa-OGRODZKA-MAZUR.pdf
• Orłowska, B.A. (2011). Polak-Łemek dwa bratanki (o życiu w wielokulturowym społeczeństwie - dawniej i dziś). Pogranicze. Studia Społeczne, t. XVII, 115-127.
• Pasieka, A. (2013). Wielokulturowość po polsku o polityce wielokulturowości jako mechanizmie umacniania polskości. Kultura i społeczeństwo, Polska Akademia Nauk, nr 3, 129-155.
• Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodnictwem Jacques'a Delorsa (1998). Edukacja: jest w niej ukryty skarb. Pobrane z: https://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/4_Filary_Raport_Delorsa.pdf.
• Sadowski, A. (2016). Wielokulturowość jako czynnik zróżnicowanego i inteligentnego rozwoju Polski. Optimum. Studia ekonomiczne, nr 4 (82), 69-82.
• Sobczak, J. (2003). Wokół problemu definicji mniejszości narodowych. Pobrane z: https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_14746_ssp_2003_1_02.
• Szuchta, R. (2015). 1000 lat historii Żydów polskich Podróż przez wieki. Pobrane z: https://www.polin.pl/sites/default/files/podrecznik_1000_lat_historii_zydow_polskich_podroz_przez_wieki_web.pdf.
• Śliz, A. (2017). Wielokulturowość: stygmat współczesnego świata? Próba analizy socjologicznej. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Tobijański, Z. (1994). Czesi w Polsce. Kraków: Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Czechów i Słowaków w Polsce.
• Vasyuta, O. (2005). Wielokulturowość współczesnego społeczeństwa. Forum Politologiczne, t. 2, 125-136.
• Wolff, S. (2009). Ethnic minorities in Europe: The basic facts. Pobrane z: http://www.stefanwolff.com/files/min-eu.pdf.
• Zamojska, E. (2013). Inny jako obcy. Imigranci w polskim dyskursie publicznym i edukacyjnym. Studia Edukacyjne, nr 28, 191-207.
• Zięba, A.A. (2016). Agnus Dei cum labaro, czyli znak i herb Ormian polskich - dzieło Katarzyny Agopsowicz. Krakowskie Pismo Kresowe, nr 8, 9-14.
• Zybura, M. (2001). Niemcy w Polsce, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Żebrowski, J. (2011). Wychowanie wielokulturowe w społeczeństwie obywatelskim. Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, t. VIII, 221-232.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.29316/rs/162406