Reforma psychiatrii środowiskowej w Polsce

• Autorzy: Bożena Zdebko

Warianty tytułu

Reform of Community Psychiatry in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ma na celu przybliżyć zmiany zachodzące w organizowaniu środowiskowej opieki psychiatrycznej w Polsce. Obecnie opieka psychiatryczna przechodzi znaczącą zmianę w kierunku rozwoju psychiatrii środowiskowej. Tworzona jest na określonym obszarze i dostępna dla każdej osoby, która znalazła się w sytuacji kryzysu zdrowia psychicznego. Istotne staje się wtedy przesłanie moralne psychiatrii środowiskowej, w którym uznaje się podmiotowość każdego pacjenta leczącego się psychiatrycznie, a samo leczenie poszerzone jest o wsparcie środowiskowe w miejscu życia osoby chorej psychicznie. W Polsce model psychiatrii środowiskowej wiąże się z wprowadzeniem zmian w trakcie trwania pilotażu Centrów Zdrowia Psychicznego od 2018 roku, przedłużonego obecnie do 2027 roku. Materiał i metody: Przegląd literatury przedmiotu, uczestniczenie w konferencjach. Wyniki: Zebrane informacje oraz obserwacja pozwalają na głęboką refleksję dotyczącą wprowadzanych zmian w reformie psychiatrii w Polsce. Wnioski: Obecne w podsumowaniu. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper provides an overview of the changes taking place in the organization of community mental care in Poland. Psychiatric care is now undergoing a significant shift towards community mental health services. Community psychiatry covers a specific area and is available to any local person who experiences a mental health crisis. It highlights the moral message of community mental care, which recognizes the subjectivity of each patient receiving psychiatric treatment, and the treatment itself is expanded to include community support at the place where the mentally ill person resides. In Poland, the community mental care model is introduced through changes deployed during the pilot stage of Mental Health Centers starting from 2018, now extended to 2027. Materials and Methods: Review of literature, attending conferences. Results: The changes introduced with the psychiatric care reform in Poland can be reflected on based on the information collected and the hands-on observations. Conclusions: Provided below. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zdrowie psychiczne; Psychologia człowieka; Opieka zdrowotna; Organizacja ochrony zdrowia

EN

Mental health; Human psychology; Health care; Organization of health care

• Czasopismo: Rozprawy Społeczne
• Rocznik: 2023
• Tom: 17
• Numer: nr 1
• Strony: 20--36

Twórcy

autor

Bożena Zdebko

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Bibliografia

• Bartoszewski-Niziołek, M., Olszewski, B. H. (2022), Rola i funkcjonowanie Asystentów Zdrowienia (Ex-In) w środowiskowym modelu opieki psychiatrycznej, Warszawa: Konferencja UKSW.
• Biechowska, D., Cechnicki, A., Godyń, J., Balicki, M., Wciórka, J., Ciuńczyk, I., Galińska-Skok, B. (2021), Centra Zdrowia Psychicznego. Wstępna ocena procesu wdrażania modelu pilotażowego. Psychiatria Polska 56(2), 205-216.
• Brinkerhoff, J.M. (2006), Ramy definicyjne partnerstwa pomiędzy sektorem rządowym a organizacjami non-profit, w: Trzeci sektor dla zaawansowanych. Współczesne teorie trzeciego sektora - wybór tekstów, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa, 89-90.
• Depukat, A. (2020), Optymalizacja modelu organizacji świadczeń psychiatrycznych dla województwa, praca doktorska, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław, s.54-55.
• Europejska Grupa Ekspertów ds. Przejścia od Opieki Instytucjonalnej do Opieki świadczonej na poziomie Lokalnych Społeczności, (2012), Ogólnoeuropejskie wytyczne dotyczące przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności, Bruksela, 28-29.
• Kaszyński, H.,(2004), Socjologiczna praca socjalna w trosce o zdrowie psychiczne, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 20-21.
• Mapa potrzeb zdrowotnych na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r., Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, Warszawa 2021, s. 276.
• Meder, J. (2004), Psychiatria środowiskowa, Psychiatria w Praktyce Ogólnopolskiej, Warszawa 4(3), 119-124.
• Pietrzykowska, B., (2011), Psychiatria środowiskowa i organizacja psychiatrycznej opieki zdrowotnej, w: Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 605-617.
• Psychiatria Środowiskowa, (2021), Biuletyn edukacyjny Nr 1, Kielce: Fundacja PEStka, 15-17.
• Report on the Royal Commission on Mental Illness and Mental Deficiency. London: Ministry of Health, (1957).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2017 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017-2022 (Dz. U. 2017 poz. 458).
• Shahrokh, N.C., Hales, R.E. (2009), Amerykański Słownik Psychiatryczny, Wrocław, 144.
• Skiba, W., Siwicki, D. (2021), Deinstytucjonalizacja psychiatrii w Polsce - dwie ścieżki, jeden cel. Wrocław, 57-58.
• Stowarzyszenie na Tak, (2021), Moja Sprawa! Model wsparcia usamodzielniania młodych z zaburzeniami psychicznymi. Poznań, 59-60.
• Szymczak, W., (2013), Partycypacja osób zaangażowanych społecznie. Struktura, funkcje, modele. Lublin: Wydawnictwo KUL, 89, 135.
• Thornicroft, G., Tansella, M. (2010), W stronę lepszej psychiatrycznej opieki zdrowotnej, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa, 19-22.
• Wciórka, J. (2000), Psychiatria środowiskowa: idea, system, metoda i tło, Postępy Psychiatrii i Neurologii (9), s. 319-337.
• WHO. The Word Health Report 2001, 110-111.
• Załuska, M., (2000), Funkcjonowanie społeczne i zapotrzebowanie na opiekę środowiskową w schizofrenii, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii, 24.
• Załuska, M., Prot, K., Bronowski, P. (2007), Psychiatria Środowiskowa, Instytut Psychiatrii i Neurologii, s. 11.
• Zestawienie zasad funkcjonowania CZP w ramach pilotażu NPOZP, (2017) Warszawa.
• www.power.gov.pl.
• www.basiw.mz.gov.
• www.gov.pl/zdrowie/informacja o aktualnym stanie prac nad reformą w systemie ochrony zdrowia psychicznego dzieci-i-młodzieży.
• gateway.euro.who.int/en/indicators/cahb_survey_39-rate-of-practicing-child-psychiatrist-per-100000-population-aged-0-14-years.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.29316/rs/162553