Ubezpieczenie chorobowe w systemie ubezpieczeń społecznych w Polsce

• Autorzy: Anna Nowacka

Warianty tytułu

Sickness Insurance in the Social Insurance System in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - Celem opracowania jest wskazanie roli i znaczenia ubezpieczenia chorobowego w systemie ubezpieczeń społecznych, szczególnie w kontekście przychodów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Metoda badań - W opracowaniu dokonano przeglądu literatury przedmiotu, analizy i syntezy omawianych zagadnień oraz analizy danych z raportów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Analiza danych finansowych obejmowała lata 2017-2021 i została przeprowadzona z wykorzystaniem wskaźników struktury i dynamiki. Wnioski - Główne zadanie ubezpieczenia chorobowego, jakim jest zabezpieczenie społeczne w zakresie ryzyka związanego z niezdolnością do pracy, jest realizowane w formie świadczeń t.j. zasiłek chorobowy, zasiłek wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne oraz zasiłek macierzyński i opiekuńczy. Wydatki związane z wypłatą wskazanych świadczeń stanowią tylko około 10% ogółu wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W analizowanym okresie największe wahania wystąpiły w przypadku zasiłku opiekuńczego, co było spowodowane ograniczeniami związanymi z pandemią Covid-19. Przychody FUS, bez wyodrębniania poszczególnych jego funduszy, pochodziły głównie ze składek i w 2021 roku osiągnęły poziom wskaźnika pokrycia wydatków wpływami - 81%. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The main objective of the work is to present the role and importance of the sickness insurance in the system of social insurance, particularly in the context of revenues and expenses of the Social Insurance Fund in 2017-2021. This main objective was achieved based on the following research questions: what was the number covered by sickness insurance and in relation to the total number of insured in the analysed period?, what were the revenues and expenses from the Social Insurance Fund?, what was the share of sickness insurance benefits in total expenses? Research method - The study includes a review of the literature on the subject, mainly domestic (due to the specificity of the discussed issue) an analysis and synthesis of the discussed issues as well as an analysis of data reported by the Social Insurance Institution. An analysis of financial data covers the years 2017-2021 and was performed with the use of structure and dynamics indexes. Results - In the analyzed period, the number of people insured in the field of sickness insurance decreased in 2020, but in 2021 there was an increase. A similar tendency was observed in the case of old-age and disability pension insurance. The main purpose of sickness insurance, understood as social security against the risk of incapacity for work, is realised in a form of benefits, i.e. sickness allowance, compensatory allowance, rehabilitation benefit, maternity allowance and care allowance. Expenses related to payment of the enlisted benefits constitute only about 10 per cent of the total expenditure of the Social Insurance Fund. In the analysed period, the greatest fluctuations occurred within care allowance, caused by limitations related to the Covid-19 pandemic. Revenues of the Social Insurance Fund, without separating its particular funds, were sourced from contributions and in 2021 reached the level of the revenue expenditure coverage ratio. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia społeczne; Ubezpieczenie chorobowe; System ubezpieczeń społecznych; Składki ubezpieczeniowe; Świadczenia zdrowotne

EN

Social insurance; Sickness insurance; Social insurance system; Insurance premium; Health care benefits

• Czasopismo: Nauki Ekonomiczne
• Rocznik: 2022
• Tom: 36
• Strony: 195--208

Twórcy

autor

Anna Nowacka

• Akademia Mazowiecka w Płocku

Bibliografia

• Bielawska, K. (2016). Rola pozaskładkowych źródeł w finansowaniu świadczeń z ubezpieczenia społecznego wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka, nr 2 (129), dostęp: http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.ele-ment.ekon-element-000171444266.
• Biernat, P., Gronek, E. (2018). Zasiłek macierzyński oraz zasiłek opiekuńczy jako świadczenia pieniężne wypłacane z ubezpieczeń społecznych w ramach ubezpieczenia chorobowego, Rynek-Społeczeństwo-Kultura, nr 2(28), s. 39-43, dostęp: https://kwartalnikrsk.pl/Artykuły/RSK2-2018/RSK2-2018-Biernat_Gronek-Zasilek-macierzynski-oraz-zasilek-opiekunczy-jako-swiadczenia-pieniezne.pdf.
• Kłosowska, B. (2016). Challenges for the Social Insurance System in Poland, (w:) Structural Changes in Public Sector Units, red. M. Dylewski, seria: The WSB University in Poznan Research Journal, nr 5, vol. 70, s. 97-110.
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r., poz. 1009, z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2022 r., poz. 655).
• Peto, Z., Katro, K. (2010). Schemes of social insurance system, Academicus - International Scientific Journal, s. 48-62, dostep: Schemes_of_social_insurance_system.pdf
• Ryś, K. (2017). Wybrane problemy ubezpieczenia społecznego z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby, Ubezpieczenia społeczne, nr 3, s. 1-17, dostęp: file:///D:/Artyku%C5%82%20 do%20NE%202022/5%20-%20Krystian%20Ry%20.pdf
• Scruggs, L. (2006) The generosity of social insurance, 1971-2002. Oxford Review of Economic Policy, vol 22, nr 3, DOI: 10.1093/oxrep/grj021
• Sułkowska, W. (red.). (2014). System ubezpieczeń społecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Vaughan, E. J., Vaughan, T. M. (1996). Fundamentals of Risk and Insurance. John Willey and Sons
• Wypych-Żywicka, A. (2009). Funkcje prawa ubezpieczeń społecznych, (w:) Leksykon prawa ubezpieczeń społecznych A. Wypych-Żywicka (red.), C.H. Beck, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.19251/ne/2022.36(9)