Determinanty (nie)przejrzystości finansów samorządowych

• Autorzy: Maria Jastrzębska

Warianty tytułu

Determinants of (in)Transparency of Local Government Finance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - Celem artykułu jest identyfikacja determinant przejrzystości finansów samorządowych oraz wskazanie, które z nich pozytywnie i negatywnie oddziałują na jej poziom, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w Polsce. Metoda badań - Artykuł ma charakter teoretyczny, jest oparty na przeglądzie literatury przedmiotu z zakresu ekonomii i finansów, organizacji i zarządzania oraz socjologii. Wykorzystano metodę analizy deskryptywnej oraz komparatywnej. Wnioski - Rola sprawozdawczości jednostki samorządu terytorialnego jako źródła użytecznej informacji oraz przepływ informacji o stanie finansów samorządowych i stanie majątku komunalnego między władzą samorządową a mieszkańcami są ograniczone. Częste zmiany regulacji prawa finansów samorządowych zwiększają ich nieprzejrzystość. Centralizacja finansów publicznych zmniejsza samodzielność finansową samorządu terytorialnego i negatywnie wpływa na przejrzystość jego finansów. Oryginalność/wartość/implikacje/rekomendacje - Badania w zakresie oceny przejrzystości finansów samorządowych w Polsce są podejmowane rzadko. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na podejście podażowe i popytowe do przejrzystości finansów samorządowych. Zidentyfikowano determinanty przejrzystości finansów jednostek samorządu terytorialnego w ich otoczeniu dalszym (makrootoczeniu): społeczno-kulturowe, polityczno-prawne, ekonomiczne oraz w otoczeniu bliższym (mikrootoczeniu): instytucjonalne. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The aim of the article is to identify the determinants of transparency of local government finance and to indicate which of them positively and negatively affect its level, with particular emphasis on the situation in Poland. Research method - The article is theoretical in nature, based on a review of the literature on the subject in economics and finance, organisation and management, and sociology. The method of descriptive analysis and comparative analysis was used. Results - The role of local government reporting as a source of useful information is restricted. The flow of information about the condition of self-government finance and communal assets between the self-government authorities and the inhabitants is limited. Frequent changes in the legal regulations of self-government finance increase its opacity. Centralisation of public finance limits the financial independence of the local government and negatively affects the transparency of its finance. Originality/value/implications/recommendations - Studies on the evaluation of transparency of local government finance in Poland are rarely undertaken. Attention was paid to the supply-side and demand-side approaches to transparency in local government finance. Determinants of financial transparency of local government units were identified in their further environment (macro-environment) in the socio-cultural, political-legal, economic dimension, and in their closer environment (micro-environment) in the institutional dimension. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przejrzystość fiskalna; Finanse samorządu terytorialnego; Jednostki samorządu terytorialnego (JST)

EN

Fiscal transparency; Local government finance; Local government units

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 3 (109)
• Strony: 15--26

Twórcy

autor

Maria Jastrzębska

• Politechnika Gdańska

Bibliografia

• Alt J.E., Lassen D.D., 2006, Fiscal transparency, political parties, and debt in OECD countries, "European Economic Review", vol. 5, no. 6, s. 1403-1439.
• Araujo J.F.F.E., Tejedo-Romero F., 2016, Local government transparency index: determinants of municipalities' rankings, "International Journal of Public Sector Management", vol. 29, no. 4, s. 327-347, DOI: 10.1108/IJPSM-11-2015-0199.
• Caamano-Alegre J., Lago-Penas S., Reyes-Santias F., Santiago-Boubeta A., 2013, Budget Transparency in Local Governments: An Empirical Analysis, "Local Government Studies", vol. 39, no. 2, s. 182-207, DOI: 10.1080/03003930.2012.693075.
• Cârcaba Garda A., Garda-Garda J., Determinants of Online Reporting of Accounting Information by Spanish Local Government Authorities, "Local Government Studies", vol. 36, no. 5, s. 679-695, DOI:10.1080/03003930.2010.506980.
• Cruz N.F., Tavares A.F., Marques R.C., Jorge S., de Sousa L., 2016, Measuring Local Government Transparency, "Public Management Review", vol. 18, no. 6, s. 866-893, DOI: 10.1080/14719037.2015.1051572.
• Esteller-Moré A., Polo Otero J., 2012, Fiscal Transparency, (Why) does your local government respond?, 'Tublic Management Review", vol. 14, s. 1153-1173, DOI: 10.1080 /14719037.2012.657839.
• Gendźwił A., Wiszejko-Wierzbicka D., 2022, Polki i Polacy o samorządności. W poszukiwaniu obywatelskiej opowieści o samorządzie lokalnym. Raport z badań, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Gorzałczyńska-Koczkodaj M., 2015, Dysfunkcje systemu sprawozdawczości w jednostkach sektora finansów publicznych, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 395, s. 100-102.
• Hood C., 2006, Transparency in historical perspective, [in:] Transparency: The Key to Better Governance?, Hood C., Heald. D. (eds), Oxford University Press, Oxford.
• Jastrzębska M., 2018, Jawność i przejrzystość sprawozdawczości jednostek samorządu terytorialnego - ocena i rekomendacje, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 56, s. 63-64, DOI: 10.15584/nsawg.2018.4.5 ISSN 1898-5084.
• Kopits G., Craig J., 1998, Transparency in government operations, "Occasional Paper", vol. 158, IMF, Washington, DC.
• Krah R.D.Y., Mertens G., 2020, Transparency in Local Governments: Patterns and Practices of Twenty-first Century, "State and Local Government Review", vol. 52(3), s. 2002013, DOI: 10.1177/0160323X20970245.
• Malinowska-Misiąg E., 2022, Finanse jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w pierwszym roku pandemii, "Optimum. Economic Studies", vol. 1(107), s. 48-63, DOI: 10.15290/oes.2022.01.107.04.
• Niewęgłowski A., 2009, Sprawozdawczość budżetowa i jej przydatność w ocenie gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Ekonomiczne Problemy Usług", nr 37, s. 87-88.
• OECD, 2021, Lepsze zarządzanie, planowanie i dostarczanie usług w jednostkach samorządu lokalnego w Polsce, OECD Publishing, Paris, s. 308-309, DOI:10.1787/b1c061dd-pl.
• Osowski Sz., 2021, Jawność i jej dylematy. Miniporadnik, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Ott K., Bronić M., Stanić B., Klun M., Benćina J., 2019, Determinants of Online Local Budget Transparency in Croatia and Slovenia, "Central European Public Administration Review", vol. 17(2), s. 167-197, DOI:10.17573/cepar.2019.2.08.
• Pina V., Torres L., Royo S., 2010, Is E-Government Promoting Convergence Towards More Accountable Local Governments?, "International Public Management Journal", vol. 13(4), s. 350-380, DOI: 10.1080/10967494.2010.524834.
• Polska samorządów. Silna demokracja, skuteczne państwo, 2019, Sześciło D. (red.), Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Rios A.M., Guillamón M.D., Benito B., Bastida F., 2018, The influence of transparency on budget forecast deviations in municipal governments, "Journal of Forecasting", no. 37, s. 457-474, D0I:10.1002/for.2513.
• Sol D.A., 2013, The institutional, economic and social determinants of local government transparency, "Journal of Economic Policy Reform", vol. 13, no. 1, s. 90-107, DOI: 10.1080/17487870.2012.759422.
• Stanić B., 2018, Determinants of subnational budget/fiscal transparency: a review of empirical evidence, "Public Sector Economic", vol. 42(4), s. 450-486, DOI: 10.3326.pse.42. 4.4.
• Sześciło D., Wilk B., 2020, Czego dowiedzieliśmy się z raportów o stanie gminy?, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Sześciło D., Wilk B., 2022, Czego (nie)dowiedzieliśmy się z raportów o stanie gminy?, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Valle-Cruz D., Sandoval-Almazan R., Gil-Garciab R.J., 2016, Citizens' perceptions of the impact of information technology use on transparency, efficiency and corruption in local governments, "Information Polity", vol. 21(3), s. 321-334, DOI 10.3233/IP-160393.
• Wakuła M., 2013, Koszty w procesie zarządzaniajednostką samorządu terytorialnego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 765 Finanse Rynki Finansowe Ubezpieczenia", nr 61, s. 355-363.
• Walczak M., 2010, Rachunkowość i budżetowanie w zarządzaniu finansami gminy, Difin, Warszawa 2010.
• Wang R.F., Irwin T.C., Murara L.K., 2015, Trends in Fiscal Transparency: Evidence from a New Database of the Coverage of Fiscal Reporting, "International Monetary Fund Working Paper", no. 15(188).
• www 1, https://rio.gov.pl/54/24/roczne-sprawozdania.html [data dostępu: 15.05. 2022].

Identyfikatory

DOI

10.15290/oes.2022.03.109.02