Styl vintage - droga do zmiany paradygmatu myślenia o konkurencji jako skutek pandemii i konfliktu zbrojnego na Ukrainie

• Autorzy: Małgorzata Kryczka

Warianty tytułu

Vintage Style - the Way to Change the Paradigm of Thinking about Competition as a Result of the Pandemic and Armed Conflict in Ukraine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel. Określenie wpływu niespodziewanych i nieoczywistych zdarzeń, jakie pojawiły się w latach 2020-2022, czyli pandemii COVID-19 i konfliktu zbrojnego na Ukrainie, na relacje wyrażające się w konkurencji lub współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami turystycznymi. Podjęcie refleksji na temat obowiązującego paradygmatu myślenia o konkurencji. Zainicjowanie dyskusji w kwestii przewartościowania sposobów myślenia o konkurencji.
Metoda. Badania empiryczne dotyczyły relacji między krakowskimi przedsiębiorstwami turystycznymi. Próba (n=27) nie spełniała wymogów reprezentatywności. Badania przeprowadzono w okresie od czerwca do września 2022 roku techniką ustrukturyzowanego wywiadu bezpośredniego. Zastosowano celowy dobór próby badanej.
Wyniki. Negatywnie wpływające na funkcjonowanie branży turystycznej wydarzenia, spowodowały zmiany w relacjach pomiędzy firmami konkurencyjnymi. Początkowa rywalizacja, w większości przypadków przerodziła się we współpracę oraz inne postrzeganie konkurencji.
Ograniczenia badań i wnioskowania. Badania empiryczne dotyczą małej grupy wybranych przedsiębiorstw, zatem istnieje brak podstaw do uogólniania wyników na całą krakowską branżę turystyczną, a tym bardziej na zmiany w całej branży.
Implikacje praktyczne. Badania wskazują, że pojawia się nowe spojrzenie na relacje pomiędzy konkurencyjnymi przedsiębiorstwami turystycznymi i w związku z istniejącym kryzysem o charakterze strukturalnym, spodziewane są zmiany paradygmatu myślenia o konkurencji.
Oryginalność. Niespotykane dotąd w dyskusji ekonomicznej zastosowanie stylu vintage, obecnego w sztuce i kulturze. Dyskusja na temat zmiany obowiązującego paradygmatu myślenia o konkurencji.
Rodzaj pracy. Artykuł prezentujący wyniki badań empirycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose. The study was aimed at indicating the impact of unpredictable events in 2020-2022 of the COVID-19 pandemic and arms conflict in Ukraine on competition or cooperation between tourism enterprises. Also, reflections were considered on the current paradigm of thinking about competition. Initiating a discussion on re-evaluating ways of thinking about competition.
Method. Empirical research allowed to investigate the relations between Cracow's tourism enterprises. The sample (n = 27) is unrepresentative The research was conducted between June and September 2022 using a structured face-to-face interview technique. Purposive sampling was applied.
Findings. Negative impact on the tourism industry resulted in changes of relations between competing companies. The competitive rivalry, in most cases, turned into cooperation and a different perception of competition.
Research and conclusion limitations. The sample amount does not allow to generalise the results.
Practical implications. The research indicates a new perspective on the relations between competitive tourism enterprises. A paradigm shift in thinking about competition is to be expected. Originality. An unprecedented use of the vintage style, present in art and culture, can be found in the economic discussion. A discussion on the change of the current paradigm of thinking about competition is also noted.
Type of paper. Research paper. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konkurencja; Pandemia; Współpraca; Turystyka; Przedsiębiorstwo turystyczne

EN

Competition; Pandemic; Cooperation; Tourism; Tourist enterprises

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 59
• Strony: 59--86

Twórcy

autor

Małgorzata Kryczka

• Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Bibliografia

• 1. Adamczyk A. (2015), 7 przełamanych paradygmatów naukowych. Online: https://www.kwantowo.pl/2015/10/25/7-przelamanych-paradygmatow/(05.09.2022).
• 2. Altkorn J., Kramer T. (red.) (1998), Leksykon marketingu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• 3. Aluchna M., Cygler J., Marciszewska E., Materna G., Witek K., Hajduk M. (2013), Kooperencja przedsiębiorstw w dobie globalizacji, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• 4. Bednarz J. (2011), Klasyczne a nowe teorie przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw, [w:] H. Treder (red.), Problemy współczesnej gospodarki światowej, Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego UG, nr 30, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, ss. 112-122.
• 5. Bernard Y., Colli J.C. (1994), Słownik ekonomiczny i finansowy, Wydawnictwo Książnica, Katowice.
• 6. Blitzbovisa.com (2022). Online: https://www.blitzbovisa.com/noleggio/ (10.08.2022).
• 7. Borkowski K., Grabiński T., Seweryn R., Mazanek L. (2022), Ruch turystyczny w Krakowie w 2021 r., Małopolska Organizacja Turystyczna, Kraków.
• 8. Borrelli-Persson L. (2021), Nowe dziedzictwo domów mody. Online: https://www.vogue.pl/a/digitalsyndication-dziedzictwo-domow-mody-chanel-dior-givenchy (23.08.2022).
• 9. Brw.pl (2022). Online: https://www.brw.pl/blog/sila-prostoty-i-minimalizmu-salon-w-stylu-vintage/ (21.09.2022).
• 10. Caulkin S. (2005), That's the theory, and it matters... Online: https://www.theguardian.com/business/2005/oct/02/theobserver.observerbusiness4 (12.09.2022).
• 11. Chan Kim W., Mauborgne R. (2018), Strategia błękitnego oceanu. Jak stworzyć własną przestrzeń rynkową, by konkurencja stała się nieistotna, MT Biznes, Warszawa.
• 12. Czernek K., (2018), Procesy gospodarcze na poziomie branży i regionu. O branżowym i regionalnym wymiarze turystyki i rekreacji jako działalności gospodarczej, [w:] B. Szczechowicz (red.), Ekonomia z elementami opisu gospodarki turystycznej i rekreacyjnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, ss. 407-446.
• 13. Danielak W., Stankiewicz D. (2016), Konkurencyjność przedsiębiorstwa z perspektywy przeglądu podejść i koncepcji rozwoju strategii, Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych, Nr 9, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra.
• 14. Dubisz S. (red.) (2006), Uniwersalny słownik języka polskiego, Tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 15. Etymonline.com (2022), Online Etymology Dictionary. Online: https://www.etymonline.com/word/vintage (21.09.2022).
• 16. Faulkner D., Bosman C. (1996), Strategie konkurencji, Gebethner i S-ka, Warszawa.
• 17. Frank R.H., Gilovich T., Regan D.T. (1993), Does Studying Economics Inhibit Cooperation?, Journal of Economic Perspectives, Vol. 7(2), ss. 159-171. Online: https://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.7.2.159 (10.08.2022).
• 18. Gołembski G. (2020), Turystyka w czasach pandemii - analiza i prognoza skutków pandemii dla polskiej branży turystycznej w perspektywie półrocznej. Online: https://www.wot.org.pl/2020/06/turystyka-w-czasach-pandemii-analiza-i-prognoza-skutkow-pandemii-dla-polskiej-branzy-turystycznej-w-perspektywie-polrocznej/ (20.09.2022).
• 19. Gontijo C. (2000), On the criticism to the classical method, Revista Brasileira de Economia, Vol. 54(1).
• 20. GUS (2022), Bank Danych Makroekonomicznych, Główny Urząd Statystyczny. Online: https://bdm.stat.gov.pl/ (18.09.2022).
• 21. Homebook.pl (2017), Styl vintage czy nowoczesny? Już nie musisz wybierać. Online: https://www.homebook.pl/artykuly/2354/styl-vintage-czy-nowoczesny-juz-nie-musisz-wybierac (27.08.2022).
• 22. Jankowska B., Sulimowska-Formowicz M. (2009), Koncepcje konkurencji w ekonomii, [w:] M. Gorynia, E. Łaźniewska (red.), Kompendium wiedzy o konkurencyjności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, ss. 13-47.
• 23. Kachniewska M. (2009), Uwarunkowania konkurencyjności przedsiębiorstwa hotelowego, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• 24. Kamińska-Szmaj I. (red.) (2001), Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo EUROPA, Wrocław.
• 25. Kay J. (1996), Podstawy sukcesu firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 26. Keynes J.M. (2011), Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 27. Kon K. (2022), Paradygmat - znaczenie słowa i przykłady użycia. Online: https://polszczyzna.pl/paradygmat-znaczenie-slowa-i-przyklady-uzycia/ (10.08.2022).
• 28. Kopaliński W. (2000), Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa.
• 29. Kośmiński E. (1988), Teoria konkurencji ekonomicznej. Próba oceny stanu badań i koncepcji, Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, rok L(1), Wydział Prawa i Administracji UAM, Poznań.
• 30. Koźmiński A.K. (1999), Zarządzanie międzynarodowe. Konkurencja w klasie światowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• 31. Kożuch B. (2011), Skuteczne współdziałanie organizacji publicznych i pozarządowych, Monografie i Studia Spis, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
• 32. Kuhn T.S. (2009), Struktura rewolucji naukowych, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
• 33. Łukiewska K. (2019), Metodologiczne aspekty pomiaru międzynarodowej konkurencyjności na przykładzie branży przemysłu spożywczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• 34. Ma H. (1999), Constellation of Competitive Advantage: Components and Dynamics, Management Decision, 4.
• 35. Malewska K. (2006), Wykorzystanie podejścia zasobowego do zarządzania strategicznego w polskich przedsiębiorstwach, [w:] P. Płoszajski, G. Bełza (red.), Wybory strategiczne firm: nowe instrumenty analizy i wdrażania, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• 36. Newsweek.pl (2012), Ubrania z lat 90. są vintage. Online: https://www.newsweek.pl/styl-zycia/moda-2012-ubrania-z-lat-90-sa-vintage/0pvmnd0 (23.08.2022).
• 37. Nickels W.G. (2000), Zrozumieć biznes, Dom Wydawniczy Bellonna, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa.
• 38. Noga A. (1993), Dominacja a efektywna konkurencja, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• 39. Obłój K. (2001), Logika przewagi konkurencyjnej, Przegląd Organizacji. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Nr 9, Warszawa, ss. 10-12.
• 40. Poradnikprzedsiebiorcy.pl (2022), pobrane z: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-analiza-i-monitoring-konkurencji-zbadaj-dzialania-swoich-rywali (16.09.2022).
• 41. Porter M.E. (2006), Przewaga konkurencyjna. Osiąganie i utrzymywanie lepszych wyników, Helion, Gliwice.
• 42. Prahalad C.K., Hamel G. (1990), The Core Competence of the Corporation, Harvard Business Review, Vol. 68, no. 3, ss. 79-91.
• 43. Quotepark.com (2022). Online: https://quotepark.com/pl/autorzy/albert-einstein/?page=5 (10.09.2022).
• 44. Raworth K. (2021), Ekonomia Obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• 45. Rosa G. (2013), Konkurencja na rynku usług transportowych, C.H. Beck, Warszawa.
• 46. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. 2022, poz.1028). Online: https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2022.136.0001028,rozporzadzenie-ministra-zdrowia-w-sprawie-ogloszenia-na-obszarze-rzeczypospolitej-polskiej-stanu-zagrozenia-epidemicznego.html (16.09.2022).
• 47. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 491). Online: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000491 (20.09.2022).
• 48. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 1356).
• 49. Samuelson P. (1990), Foreword, [w:] Ph. Saunders, W.B. Walstad, M. Hill (red.), The principles of Economics Course. A Handbook for Instructors, New York, [za:] Raworth K. (2021), Ekonomia Obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• 50. Sawa M. (2022), Zagraniczni turyści boją się przyjeżdżać do Polski. "Ponad 90 proc. anulacji". Online: https://forsal.pl/lifestyle/turystyka/artykuly/8396879,turystyka-w-polsce-anulacje-zagraniczni-turysci-wojna-ukraina.html (15.09.2022).
• 51. Schumpeter J.A. (1962), Capitalism, Socialism and Democracy, Harper and Row, New York.
• 52. Seweryn R., Niemczyk A., Borodako K., Rudnicki K. (2021), Małopolska branża turystyczna w warunkach pandemii Covid-19 w 2021 roku, Małopolska Organizacja Turystyczna, Kraków.
• 53. Sobczak K. (2017), Niewolnicze naśladownictwo wprowadza klienta w błąd. Online: https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/niewolnicze-nasladownictwo-wprowadza-klienta-w-blad,70084.html (25.09.2022).
• 54. Stankiewicz M. (2002), Konkurencyjność przedsiębiorstwa. Budowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, TNOiK, Toruń.
• 55. Stelmach P. (2018), Wrażliwość popytu i podaży na zmianę ceny i wpływ czynników pozarynkowych. O elastyczności popytu i podaży usług turystycznych i rekreacyjnych, [w:] B. Szczechowicz (red.), Ekonomia z elementami opisu gospodarki turystycznej i rekreacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, ss. 131-171.
• 56. Strzelecka R. (2022), Perspektywa konkurencji, współpracy i koopetycji w sektorze firm deweloperskich w Polsce. Online: https://docplayer.pl/2641516-Perspektywa-konkurencji-wspolpracy-i-koopetycji-w-sektorze-firm-deweloperskich-w-polsce.html (29.09.2022).
• 57. Sukces.rp.pl (2021a), Moda vintage naprawdę ratuje planetę. Te liczby to pokazują, pobrane z: https://sukces.rp.pl/styl/art17725991-moda-vintage-naprawde-ratuje-planete-te-liczby-to-pokazuja (30.08.2022).
• 58. Sukces.rp.pl (2021b), Producenci ubrań rocznie palą tkaniny za pół biliona złotych. Online: https://sukces.rp.pl/styl/art17725411-producenci-ubran-rocznie-pala-tkaniny-za-pol-biliona-zlotych (30.08.2022).
• 59. Sun Tsu (2021), Sztuka wojny, Helion, Gliwice.
• 60. Targański B. (2010), Ochrona konkurencji w działalności platform handlu elektronicznego, Oficyna Wolters Kluwer SA, Warszawa.
• 61. Vintagefestival.co.uk (2022). Online: https://www.vintagefestival.co.uk (29.08.2022).
• 62. Vintagephotofestival.com (2022). Online: https://www.vintagephotofestival.com (27.08.2022).
• 63. de Witt B., Meyer R. (2007), Synteza strategii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• 64. Włodkowska-Bagan A. (2015), Kategoria rywalizacji, [w:] R. Zięba, S. Bieleń, J. Zając (red.), Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• 65. Wojdat M., Cywiński P. (2022), Miejska gościnność: wielki wzrost, wyzwania i szanse. Raport o uchodźcach z Ukrainy w największych polskich miastach, Centrum Analiz i Badań. Unia Metropolii Polskich im. P. Adamowicza, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0016.2789