Transmisja cen w łańcuchu marketingowym pieczywa i jej wybrane determinanty w krajach Unii Europejskiej

• Autorzy: Marta Skrzypczyk

Warianty tytułu

Price Transmission along the Bread Supply Chain and its Selected Determinants in the European Union Countries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Sektor zbożowy należy do jednych z ważniejszych w gospodarce żywnościowej krajów Unii Europejskiej (UE). Ceny ziarna oraz produktów jego przetwórstwa, ich zmiany w czasie i wzajemne powiązania, przekładają się bezpośrednio na sytuację dochodową producentów rolnych oraz konsumentów, stąd często stawały się przedmiotem analiz. W niniejszym opracowaniu skoncentrowano się na procesie pionowej transmisji cen, tj. przepływie impulsów od cen surowców rolnych do cen detalicznych w krajach UE oraz wpływie wybranych czynników rynkowych na ten proces. Badania empiryczne przeprowadzono na podstawie miesięcznych cen skupu pszenicy konsumpcyjnej oraz miesięcznych indeksów cen detalicznych pieczywa w krajach UE w latach 2015-2021, wykorzystując modele ARDL. Analiza wykazała, że szybkość i skala reakcji cen pieczywa na szok spowodowany zmianą cen pszenicy była zróżnicowana w poszczególnych krajach. Badania przyczyn odmiennego zachowania cen, bazujące na podejściu ilościowym i jakościowym, wskazały na występowanie i) negatywnej zależności między udziałem piekarni przemysłowych w produkcji pieczywa ogółem a natychmiastową reakcją cen konsumenta na zmiany cen pszenicy oraz ii) negatywnej zależności między stopniem koncentracji handlu detalicznego oraz PKB per capita a długookresowym przełożeniem cen skupu na ceny pieczywa. (abstrakt oryginalny)

EN

The cereal sector is one of the most important in the food economy of the European Union (EU) countries. Prices of grain and grain processing products, their changes in time and mutual interrelations influence directly the income situation of agricultural producers and consumers, hence they have often become the subject of analysis. This paper focuses on the process of vertical price transmission, i.e. the flow of impulses from the prices of agricultural raw materials to the retail prices in the EU countries and the impact of selected market factors on this process. The empirical research was carried out on the basis of monthly procurement prices of milling wheat and monthly indices of retail prices of bread in the EU countries in 2015 - 2021, using ARDL models. The analysis showed that the speed and magnitude of the response of bread prices to a shock caused by a change in wheat prices varied across countries. Research into the reasons for the different price behavior, based on quantitative and qualitative approaches, indicated the existence of i) a negative relationship between the share of industrial bakeries in total bread production and the immediate response of consumer prices to changes in wheat prices, and ii) a negative relationship between the degree of retail concentration and GDP per capita and the long-term transmission of wheat prices to bread prices. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka żywnościowa; Produkcja zboża; Cena produktu; Ceny żywności; Marketing rolny

EN

Food economy; Corn productions; Product price; Food prices; Agricultural marketing

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego
• Rocznik: 2022
• Tom: 22(37)
• Numer: nr 1
• Strony: 28--42

Twórcy

autor

Marta Skrzypczyk

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• AIBI Market Reports (2013). AIBI Bread Market Report 2013. Pobrano listopad 2021 z: draft-AIBI-Bread-Market- report-2013.pdf/.
• Acosta, A., Ihle, R., von Cramon-Taubadel, S. (2019). Combining market structure and econometric methods for price transmission analysis. Food Security, 11, 941-951, DOI: 10.1007/s12571-019-00951-w.
• Bakucs, Z., Fałkowski, J., Ferto, I. (2013). Does Market Structure Influence Price Transmission in the Agro-food Sector? A Meta-analysis Perspective. Journal of Agricultural Economics, 65, 1-25, DOI: 10.1111/1477- 9552.12042.
• Bukeviciute, L., Dierx, A., Ilzkovitz, F., Roty, G., (2009). Price transmission along the food supply chain in the European Union. Selected paper prepared for presentation at the 113th Seminar of the European Association of Agricultural Economists, Chania, Crete, 3-6 September 2009, 1-17, DOI: 10.22004/ag.econ.57987.
• Conforti, P. (2004). Price transmission in selected agricultural markets. Rome. FAO.
• McCorriston, S., Morgan, C., W. Rayner, A. J. (2001). Price transmission: the interaction between market power and returns to scale. European Review of Agricultural Economics, 28, 143-159.
• Euromonitor International. (2013).
• Eurostat (2021a). Eurostat database. Pobrano grudzień 2021 z: https://ec.europa.eu/eurostat/data/database/.
• Eurostat (2021b). Eurostat database. Pobrano grudzień 2021 z: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/NAMA_10_PC__custom_2350988/default/table?lang=en.
• Food price monitoring tool (2021). Eurostat. Pobrano grudzień 2021 z: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=prc_fsc_idx&lang=en.
• Frey, G., Manera, M. (2007). Econometric models of asymmetric price transmission. Journal of Economic Survey, 21(2), 349-415, DOI: 10.1111/j.1467-6419.2007.00507.x.
• Gardner, B.L. (1975). The Farm-Retail Price Spread in a Competitive Food Industry. American Journal of Agricultural Economics, 57, 383-406.
• Gianluigi, F., Jiménez-Rodríguez R., Onorante, L. (2010). Food price pass-through in the euro area. The role of asymmetries and non-linearities. European Central Bank. Working Paper Series 1168.
• GIRA (2019). A European Bakery Markets Overview. Pobrano grudzień 2021 z: https://www.nedverbak.nl/uploads/2020/02/3_Gira_Bake_Off_2018_Europe_NL.pdf.
• Hamulczuk, M. (2018). Przestrzenna integracja towarowych rynków rolnych. Warszawa. Wydawnictwo SGGW.
• Hassouneh, I., Holst, C., Serra, T., von Cramon-Taubadel, S., Gil, J. M. (2015) Overview of price transmission and reasons for different adjustment patterns across EU member states. W: McCorriston, S. (red.) Food Price dynamics and Price Adjustment in the EU (ss. 51-64). Oxford: Oxford University Press, 2015, DOI:10.1093/acprof:oso/9780198732396.003.0003.
• International Monetary Fund. (2008). Is Inflation Back? Commodity Prices and Inflation. W: World Economic Outlook, October (ss. 93-128). Pobrano grudzień 2021 z: https://www.elibrary.imf.org/view/books/081/09337-9781589067585-en/ch003.xml.
• Investigation of the determinants of farm-retail price spreads. Final report to DEFRA. (2004). London Economics. Pobrano grudzień 2021 z: https://londoneconomics.co.uk/wp-content/uploads/2011/09/92-Investigation-of- the-determinants-of-farm-retail-price-spreads.pdf.
• Jerzak, M., Florek, J. (2013). Zmienność cenowa zbóż i jej wpływ na stabilność cen produktów w podmiotach sektora zbożowego w Polsce. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 336(3), 67-82.
• Komisja Europejska, DG AGRI - Monthly Market Prices. (2021). Pobrano grudzień 2021 z: https://agridata.ec.europa.eu/extensions/DashboardPrice/DashboardMarketPrices.html.
• Kufel-Gajda, J., Figiel, S., Krawczak M. (2017). Struktury rynkowe a transmisja cen w łańcuchach rolno- żywnościowych. Warszawa. IERiGŻ-PIB, Program Wieloletni 2015-2019, 141.
• Listorti, G., Esposti, R. (2012). Horizontal price transmission in agricultural markets: fundamental concepts and open empirical issues. Bio-Based and Applied Economics, 1(1), 81-108, DOI: 10.22004/ag.econ.125721.
• Lloyd, T.A. (2017). Forty years of price transmission research in the food industry: Insights, challenges and prospects. Journal of Agricultural Economics, 68, 3-21, DOI: 10.1111/1477-9552.12205.
• Meyer, J., von Cramon-Taubadel, S. (2004). Asymmetric price transmission: a survey. Journal of Agricultural Economics, 50, 581-611, DOI: 10.22004/ag.econ.24822.
• Rembeza, J. (2010). Transmisja cen w gospodarce polskiej. Koszalin. Politechnika Koszalińska.
• Rembeza, J. (2006). Transmisja cen na rynku zbóż w Polsce. W: Seremak-Bulge, J. (red.) Ewolucja rynku zbożowego i jej wpływ na proces transmisji cen (ss. 117-153). Warszawa. IERiGŻ-PIB, Program Wieloletni 2005-2009, 143.
• Santeramo, F. G., von Cramon-Taubadel, S. (2016). On perishability and Vertical Price Transmission: empirical evidences from Italy. Bio-based and Applied Economics Journal, 5(2), 199-214, DOI: 10.22004/ag.econ.276277.
• Szajner, P. (2017). Transmisja cen na rynku mleka w Polsce w latach 2004-2017. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 353(4), 3-23, DOI: 10.5604/01.3001.0010.6739.
• Vavra, P., Goodwin, B. (2005). Analysis of Price Transmission Along the Food Chain. OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, 3, OECD, DOI: 10.1787/752335872456.
• ---

Identyfikatory

DOI

10.22630/PRS.2022.22.1.3