Zmiany w produkcji i handlu zagranicznym miodem w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej i świata

• Autorzy: Agnieszka Borowska

Warianty tytułu

Changes in the Production and Foreign Trade of Honey in Poland vis-à-vis the European Union and the World Market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ukazanie kształtowania się wolumenu i wartości produkcji miodu naturalnego, jego importu i eksportu oraz cen w Polsce na tle sytuacji w pozostałych krajach w Unii Europejskiej w latach 2000-2020 oraz w porównaniu do zmian zachodzących na świecie. W opracowaniu wykorzystano wtórne źródła informacji pochodzące głownie z bazy danych FAOSTAT 2022. Produkcja miodu zarówno w Polsce, jak i w krajach UE i na świecie charakteryzowała się w analizowanym okresie tendencją wzrostową. Największym producentem miodu są Chiny, które dostarczają na rynek co czwarty kilogram produktu, podczas gdy UE około 13%. W pierwszej trzydziestce największych producentów miodu naturalnego jest 11 państw z Europy, w tym 9 z UE - na czwartej pozycji jest Polska. Samowystarczalność wspólnoty w zakresie miodu wynosi jedynie 60%, dlatego Ilościowo i wartościowo dynamicznie zwiększały się obroty handlu zagranicznego miodem. Ogółem w UE saldo handlowe miodem było ujemne. Zmieniła się struktura eksportu i importu miodu z i do UE, co jest wynikiem z jednej strony czynników losowych tj. pandemia Covid-19, agresja Rosji na Ukrainę a także ekonomicznych, demograficznych, społecznych i środowiskowych. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to show the development of the volume and value of natural honey production, its import and export, and prices in Poland against the background of the situation in other countries in the European Union in the years 2000-2020 and as part of market changes globally. The study used the source of information from the FAOSTAT 2022 database. The production of honey in Poland, in other EU countries and around the world was characterized by an upward trend in the analyzed period. The biggest problem is China, which supplies the market with every fourth kilogram of honey product, while the EU accounts for about 13%. In the top thirty producers of natural honey, there are 11 European countries, including 9 from the EU - Poland is in fourth position. Self- sufficiency in terms of honey is 60%, which is why the turnover in foreign trade of honey is dynamically increasing in terms of quantity and value. Overall, the honey trade balance in the EU was negative. The structure of honey exports and imports from and to the EU has changed, which is the result of random factors, i.e. the Covid-19 pandemic, Russia's aggression in Ukraine, and various economic, demographic, social and environmental factors. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miód; Produkcja rolna; Pszczelarstwo

EN

Honey; Agricultural production; Beekeeping

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego
• Rocznik: 2022
• Tom: 22(37)
• Numer: nr 4
• Strony: 5--25

Twórcy

autor

Agnieszka Borowska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Ajao, A.M., Oladimeji, Y.U., (2013). Assessment of contribution of apicultural practices to household income and poverty alleviation in Kwara State, Nigeria. International Journal of Science and Nature, 4(4), 687-698.
• Bradbear, N. (2009). Bees and their role in forest livelihoods: A guide to the services provided by bees and the sustainable harvesting, processing and marketing of their products. Non-Wood Forests Products, Series, Vol. 19, FAO, Rome.
• Breeze, T.D., Bailey A.P., Baelcombe K.G., Potts S.G. (2011). Pollination services in the UK: How important are honeybees? Agric. Ecosyst. Environ. 142, 137-143.
• Bogdanov, S. (2009). Beeswax: Uses and Trade. In The Beeswax. Bee Product Science. Muhlethurnen, Switzerland.
• Borowska, A. (2011). Kształtowanie się światowego rynku miodu w latach 1961-2010. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 98(3), 160-175.
• Borowska, A. (2019). Zmiany w pszczelarstwie w Polsce w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej w latach 2004-2018. W: Zmiany na wybranych rynkach rolno-żywnościowych w krajach Unii Europejskiej (red. nauk. Kacperska E.), Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 35-58.
• Bornus, L. (1982). ABC mistrza ogrodnika - pszczelarstwo. Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa.
• Crane, E. (1999). The World History of Beekeeping and Honey Hunting. Routledge, New York.
• Cichoń, J., Wilde, J. (1996). Competitiveness of the Polish beekeeping industry in the European market. Pszczelnicze Zeszyty Naukowe, 40 (2), 7-15.
• Christen, V., Bachofer, S., Fent, K. (2017). Binary mixtures of neonicotinoids show different transcriptional changes than single neonicotinoids in honeybees (Apis mellifera). Environmental Pollution, 220, Part B, 1264-1270.
• Čavlin, M., Prdić, N., Ignjatijević, S., Tankosić, J.V., Lekić, N., Kostić, S. (2023). Research on the Determination of the Factors Affecting Business Performance in Beekeeping Production. Agriculture, 13(3), 686, https://doi.org/10.3390/agriculture13030686.
• Dams, M., Dams, L. (1977). Spanish rock art depicting honey gathering during the Mesolithic. Nature, 268, 228-230.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/63/UE z dnia 15 maja 2014 r. zmieniająca dyrektywę Rady 2001/110/WE odnoszącą się do miodu.
• EU Beekeeping Sector. National Apiculture Programmes 2020-2022, European Commission. https://agriculture. ec.europa.eu/system/files/2020-06/honey-apiculture-programmes-overview-2020-2022_0.pdf (dostęp 20.12.2022).
• EFSA panel on plant protection products and their residues (PPR), Scientific opinion on the science behind the development of a risk assessment of plant protection products on bees (Apis mellifera, Bombus spp. and solitary bees). EFSA J 10:2668 (2012). https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/ 10.2903/j.efsa.2012.2668
• European Food Safety Authority (EFSA) (2014). Towards an integrated environmental risk assessment of multiple stressors on bees: review of research projects in Europe, knowledge gaps and recommendations. EFSA J 12:3594 [Google Scholar].
• FAOSTAT-Food and Agriculture Data. Available online: http://www.fao.org/faostat/en (dostęp 24.12.2022).
• Famuyide, O.O., Adebayo, O., Owese, T., Azeez, F.A., Arabomen, O., Olugbire, O.O., Ojo, D. (2014). Economic contributions of honey production as a means of livelihood strategy in Oyo State. International Journal of Science and Technology, 3(1), 7-11.
• Gallai, N., Salles, J.-M., Settele, J., Vaissière, B.E. (2009). Economic valuation of the vulnerability of world agriculture confronted with pollinator decline. Ecological Economics. 68, 810-821.
• Gałuszka, H. (1998). Miód pszczeli: powstanie - wartość odżywcza - zastosowanie. Wyd. Sądecki Bartnik, Nowy Sącz.
• Garibaldi, L.A., Steffan-Dewenter, I., Winfree, R., Aizen, M.A., Bommarco, R., Cunningham, S.A., Kremen, C., Carvalheiro, L.G., Harder, L.D., Afik, O., et al. (2013). Wild Pollinators Enhance Fruit Set of Crops Regardless of Honey Bee Abundance. Science, 339, 1608-1611.
• Havard, T., Laurent, M., Chauzat, M.-P. (2020). Impact of stressors on honey bees (Apis mellifera; Hymenoptera: Apidae): Some guidance for research emerge from a meta-analysis. Diversity, 12, 7.
• Honey Market Presentation. Expert Group for Agricultural Markets 20.10.2022, European Commission. https://agriculture.ec.europa.eu/system/files/2022-10/market-presentation-honey_autumn2022_en.pdf (dostęp 23.12.2022).
• Kritsky, G. (2017). Beekeeping from Antiquity Through the Middle Ages. Annual Review of Entomology, 62,249-264; [https://doi.org/10.1146/annurev-ento-031616-035115].
• Klein, A.-M., Vaissière, B.E., Cane, J.H., Steffan-Dewenter, I., Cunningham, S.A., Kremen, C., Tscharntke, T. (2007). Importance of Pollinators in Changing Landscapes for world crops. Proceedings of The Royal Society B Biological Sciences, 274, 303-313.
• Kowalczuk, I., Jeżewska-Zychowicz, M., Trafiałek, J. (2017). Conditions of honey consumption in selected regions of Poland. Acta Scientiarum Polonorum Technol. Aliment., 16(1), 101-112. [http://dx.doi.org/10.17306/J.AFS.2017.0446]
• Kumar, R., Prakash Agrawal, O., Hajam, Y.A. (2022). Honey A Miraculous Product of Nature. Taylor & Francis Group, Boca Raton, New York, London. [DOI: 10.1201/9781003175964].
• Madras-Majewska, B., Majewski, J. (2016). Importance of bees in pollination of crops in the European Union countries. Economic Science for Rural Development, 42, 114-119.
• Madras-Majewska, B., Majewski, J. (2004). Opłacalność produkcji pszczelarskiej w Polsce. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 53, 175-185.
• Majewski, J. (2009). Znaczenie pszczelarstwa dla rolnictwa na przykładzie województwa warmińsko- mazurskiego. Roczniki Naukowe Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 11(2), 147-152.
• Majewski J. (2011). Wartość zapylania upraw w województwie mazowieckim; próba szacunku. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego, 11(26), 1, 112-120.
• Majewski, J. (2013). Zróżnicowanie wydajności miodowej rodzin pszczelich w Polsce. Roczniki Naukowe Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 15(4), 254-260.
• Majewski, J. (2018). Determinanty opłacalności produkcji pszczelarskiej w Polsce. Roczniki Naukowe Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 20(5), 105-111.
• Nayik, G.A., Shah, T.R., Muzaffar, K., Wani, S.A., Gull, A., Majid, I.et al. (2014). Honey: Its history and religious significance: A review. Universal Journal of Pharmacy, 3, 5-8.
• Oberreiter, H., Brodschneider, R. (2020). Austrian COLOSS survey of honey bee colony winter losses 2018/19 and analysis of hive management practices. Diversity, 12, 99.
• Popescu, A., Dinu, T.A., Stoian, E., Serban, V. (2020). Bee honey production concentration in Romania in the EU- 28 AND global context in the period 2009-2018. Scientific Papers Series Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 20(3), 413-440.
• Pocol, C.B., Marghita, S.L.A., Popa, A.A. (2012). Evaluation of sustainability of the beekeeping sector in the North West Region of Romania. Journal of Food Agriculture and Environment, 10, 384, 132-138.
• Prabucki, J. (red.), (1998). Pszczelnictwo. Wydawnictwo Promocyjne Albatros, Szczecin.
• Report from the Commission to the European Parliament and the Council on the implementation of apiculture programmes, European Commission, Brussels, 13.1.2023, COM(2023) 11 final [https://eur- lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52023DC0011].
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie perspektyw i wyzwań dla unijnego sektora pszczelarskiego (2017/2115(INI) (2019/C 129/05).
• Ritten, C.J., Thunstrom, L., Ehmke, M., Beiermann, J., McLeod, D. (2019). International honey laundering and consumerwillingness to pay a premium for local honey: anexperimental study. Australian Journal of Agricultural and Resource Economics, 63, 726-741; doi: 10.1111/1467-8489.12325.
• Roman, A., Popiela-Pleban, E., Roman, K. (2014). Ocena cech użytkowych wybranych linii hodowlanych pszczoły rasy kraińskiej (Apis mellifera carnica). Roczniki Nauk Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, 10(4), 35-47.
• Sain, V., Nain, J. (2017). Economics and Importance of Beekeeping, Department of Agricultural Economics, Haryana Agricultural University, India, [https://biomedres.us/pdfs/BJSTR.MS.ID.000561.pdf], (18.12.2022).
• Semkiw, P. (2020). Sektor pszczelarski w Polsce w 2020 roku. Instytut Ogrodnictwa, Oddział Pszczelnictwa w Puławach, Puławy, 1-12.
• Semkiw, P. (2021): Sektor pszczelarski w Polsce w 2021 roku. Instytut Ogrodnictwa, Oddział Pszczelnictwa w Puławach, Puławy, 1-15.
• Szczęsny, T., Kusyk, K., Semkiw, P. (2022). Sprawozdanie z realizacji Projektu pt. "Ocena sytuacji ekonomicznej gospodarstw pasiecznych i stanu sektora pszczelarskiego w Polsce oraz analiza jakości wosku wykorzystywanego w obrocie pszczelarskim" wykonanego w zakresie wsparcia naukowo-badawczego w ramach mechanizmu WPR "Wsparcie rynku produktów pszczelich" realizowanego w sezonie 2021/2022 Umowa z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa w Warszawie nr 4/B/704/2021/22 z dnia 11.03.2022 Puławy, 27 lipca 2022 r.
• Qaiser, T., Ali, M., Taj, S. (2013). Impact Assessment of Beekeeping in Sustainable Rural Livelihood. Journal of Social Sciences, 2 (2), 82-90.
• The Importance of Bees & Beekeeping: Why The World Needs Bees, 2016, [https://www.chainbridgehoney.com/2016/12/05/beekeeping-world-needs-bees/], (23.12.2022).
• Żółty, G. (2009). Pszczelarstwo na ziemiach polskich - wczoraj i dziś. EPISTEME, 8/2009, I, 37-42.
• Turlejska, H., Muszyc, M. (2020) Poradnik. Pracownia do pozyskiwania miodu w krótkim łańcuchu dystrybucji. Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku, Białystok.
• Williams, I.H. (1994). The dependence of crop production within the European Union on pollination by honey bees. Agricultural Zoology Reviews, 6, 229-257.
• Wojciechowska-Solis, J.; Barska, A. (2021). Exploring the preferences of consumers' organic products in aspects of sustainable consumption: The case of the Polish consumer. Agriculture, 11, 138. [CrossRef]
• Yeow, S.H.C., Chin, S.T.S., Yeow, J.A., Tan, K.S., (2013). Consumer purchase intentions and honey related products. Journal of Marketing Research and Case Studies, DOI:10.5171/2013.197440.
• Zeng, M., Yan, W.Y., Zeng, Z.J. (2023). Analysis of Consumers' Willingness to Pay for Honey in China. Sustainability, 15, 1500; https://doi.org/10.3390/su15021500.

Identyfikatory

DOI

10.22630/PRS.2022.22.4.13