Czy zasada in dubio pro tributario znajduje zastosowanie w podatku od towarów i usług?

• Autorzy: Beata Rogowska-Rajda

Warianty tytułu

Does the Principle of In Dubio Pro Tributario Apply in the Goods and Services Tax?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na zadane w jego tytule pytanie: "Czy w sytuacji wystąpienia wątpliwości w zakresie treści przepisów o podatku od towarów i usług możliwe jest zastosowanie zasady in dubio pro tributario?" Zasada ta daje bowiem pierwszeństwo wykładni językowej, a wykładnię unijną respektuje jedynie wtedy, kiedy jej zastosowanie prowadzi do wykładni korzystniejszej dla podatnika. Pozostaje to jednak w sprzeczności z obowiązkiem stosowania wykładni zgodnej w odniesieniu do zharmonizowanych przepisów o VAT. Zastosowana metoda badawcza polega na analizie przede wszystkim orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Herst, jak również wydanej w tej sprawie opinii Rzecznik Generalnej, uzupełnionej analizą innych - wybranych jako reprezentatywne w sprawie - wyroków Trybunału w zakresie wykładni prounijnej. Badanie wzbogacono również o poglądy doktryny krajowej i zagranicznej w badanych obszarach. Jak wykazano - na zadane w tytule pytanie należy odpowiedzieć twierdząco, aczkolwiek odpowiedź ta wymaga doprecyzowania, że zasada ta, postrzegana w sposób obiektywny, możliwa jest do zastosowania wyłącznie wtedy, jeśli nie jest możliwe zastosowanie wykładni unijnej, przy czym ten brak możliwości zastosowania musi mieć również charakter obiektywny. Zaprezentowany pogląd zostanie jednak zweryfikowany w toku stosowania prawa przez sądy administracyjne, gdyż to właśnie judykatura wyznaczy granice obowiązywania zasady in dubio pro tributario w podatku od towarów i usług.(abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this article is to answer the question posed in its title - whether, in a situation where doubts arise as to the content of VAT legislation, it is possible to apply the principle in dubio pro tributario. This principle gives precedence to the linguistic interpretation and respects the EU interpretation only when its application leads to an interpretation more favourable to the taxpayer. However, this is in conflict with the obligation to apply a consistent interpretation to harmonised VAT rules. The research method used consists of an analysis primarily of the CJ ruling in the Herst case, as well as of the Advocate General's opinion in that case, supplemented by an analysis of other - selected as representative in the case - judgments of the Court in terms of pro-EU interpretation. The study was also enriched by the views of domestic and foreign doctrine in the areas examined. As demonstrated - the question posed in the title should be answered in the affirmative, although this answer requires clarification that this principle, viewed in an objective manner, is only applicable if it is not possible to apply the EU interpretation, and this inapplicability must also be objective in nature. The view presented will, however, be verified in the course of application of the law by administrative courts, as it is the judicature that will determine the limits of application of the principle in dubio pro tributario in VAT.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatek od wartości dodanej (VAT); Prawo podatkowe; Regulacje prawne

EN

Value Added Tax (VAT); Tax regulations; Legal regulations

• Czasopismo: Kwartalnik Prawa Podatkowego
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 1
• Strony: 93--112

Twórcy

autor

Beata Rogowska-Rajda

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Antonów D., Wykładnia prawa podatkowego po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, Warszawa 2009.
• Bangoetxea J., The Legal Reasoning of the ECJ, Oxford 1993.
• Bartosiewicz A., Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT, Warszawa 2009.
• Bernat R., Stosowanie zasady in dubio pro tributario. Komentarz do Interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 29.12.2015 r. (PK4.8022.44.2015), "Przegląd Prawa Publicznego" 2016, nr 10.
• Bielska-Brodziak A., Suska M., Węzeł gordyjski, czyli o in dubio pro tributario na tle klasyfikacji dyrektyw wykładni oraz pojęcia momentu interpretacyjnego, "Państwo i Prawo" 2020, nr 8.
• Biernat S., Wykładnia prawa krajowego w zgodzie z prawem Wspólnoty Europejskiej, [w:] Implementacja prawa integracji europejskiej w krajowych porządkach prawnych, red. C. Mik, Toruń 1998.
• Błachut P., Mikuli P., Uwagi o stosowaniu ustaw przez sądy w przypadku ich kolizji z prawem wspólnotowym, [w:] Polska w Unii Europejskiej. XLVI Zjazd katedr i zakładów prawa konstytucyjnego. Wierzba, 3 czerwca 2004 r., red. M. Kruk, J. Wawrzyniak, Kraków 2005.
• Bogucki S., Zasada in dubio pro tributario po jej normatywizacji, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2021, nr 3-4.
• Brolik J., Wykładnia prawa podatkowego oraz jej determinanty, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2014, nr 3.
• Brzeziński B., O wątpliwościach wokół zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, "Przegląd Podatkowy" 2015, nr 4.
• Filipczyk H., Postulat pewności prawa w wykładni operatywnej prawa podatkowego, Warszawa 2013.
• Gräns M., Duty of Loyal Interpretation, [w:] Europeanization of Procedural Law and the New Challenges to Fair Trial, red. L. Ervo, M. Gräns, A. Jokel, Gröningen 2009.
• Łazowski A., Proeuropejska wykładnia prawa przez polskie sądy i organy administracji jako mechanizm dostosowania systemu prawnego do acquis communautaire, [w:] Prawo polskie a prawo Unii Europejskiej, red. E. Piontek, Warszawa 2003.
• Maniewska E., Prowspólnotowa wykładnia prawa polskiego w poakcesyjnym orzecznictwie Sądu Najwyższego, "Europejski Przegląd Sądowy" 2005, nr 1.
• Mariański A., Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika. Zasada prawa podatkowego, Warszawa 2011.
• Mik C., Wykładnia zgodna prawa krajowego z prawem Unii Europejskiej, [w:] Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Kraków 2005.
• Niewiadomska D., Zasada in dubio pro tributario, "Zeszyty Programu Top 15, Kozminski University Journals" 2017, t. 9(1).
• Nowak-Far A., Prawo Unii Europejskiej. Języki, struktury, działanie w praktyce, Warszawa 2021.
• Podstawy i źródła prawa Unii Europejskiej, t. 1: System prawa Unii Europejskiej, red. S. Biernat, Warszawa 2000.
• Prechnal S., Directives in EC Law, Oxford 2005.
• Presnarowicz S., Zasada in dubio pro tributario w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych, "Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 2021, nr 11, https://doi.org/10.33226/0137-5490.2021.11.4
• Sołtys A., Obowiązek wykładni zgodnej w kontekście wykładni prawa UE przez sądy polskie, [w:] Wykładnia prawa Unii Europejskiej. Tom 3: System prawa Unii Europejskiej, red. L. Leszczyński, Warszawa 2019.
• Szuniewicz M., Interpretacja prawa wspólnotowego - metody i moc wiążąca wykładni ETS, "Studia Prawnicze" 2006, nr 1.
• Tabor Z., Interpretacja "na korzyść podatnika", [w:] Doradca podatkowy obrońcą praw podatnika, red. J. Glumińska-Pawlic, Katowice 2007.
• Tałasiewicz A., Potykała M., Kilka uwag na temat zasadności wprowadzenia i treści zasady in dubio pro tributario, "Przegląd Podatkowy" 2015, nr 3.
• Wiatrowski R., Wykładnia prounijna Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, Warszawa 2021.
• Zirk-Sadowski M., Wykładnia i rozumienie prawa w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej, [w:] Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Kraków 2005.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/1509-877X.2023.01.05