Krzywa Gaussa a opozycja binarna. Zmiany rozkładu przekonań i postaw politycznych we współczesnym społeczeństwie.

• Autorzy: Janusz Majcherek

Warianty tytułu

Bell Curve and Bipolar Opposition. Changes of Political Attitudes in Contemporary Ssocieties

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zróżnicowanie i rozmaitość postaw, przekonań i poglądów występujących w społeczeństwie przez dziesięciolecia opisywano i analizowano przy bezpośrednim lub domyślnym użyciu krzywej Gaussa, zwanej także dzwonową. Jeszcze inna jej nazwa to krzywa rozkładu normalnego, sugerująca że w taki sposób społeczeństwo się różnicuje w warunkach normalności i że tak ujęte zróżnicowanie jest normalne. W zastosowaniu do zjawisk i procesów politycznych oznaczało to, że dominują poglądy umiarkowane, centrowe lub ambiwalentne, zatem w kampaniach wyborczych należy się zwracać do owego centrum, a w decyzjach politycznych przyjmować rozwiązania umiarkowane, kompromisowe, zbalansowane. (fragment tekstu)

EN

For many decades after II World War the differentiation of political standpoints and attitudes in modern societies could be described according to a normal curve (bell curve). But for several years this interpretation has become inadequate because of the increasing polarization of political preferences in contemporary societies, leading to bipolar opposition inside them. The explanation of this change by economical agents is not satisfying, because similar processes have been noticed in many societies quite different from the economic standpoint. The reason of social polarization and bipolar opposition is cultural one and reflecting tension between tradition and innovation, especially in the age of globalization, escalating this process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo; Postawy społeczne; Polityka; Prognostyczne modele binarne

EN

Society; Social attitudes; Politics; Predictive binary models

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.
• Rocznik: 2019
• Tom: 23
• Numer: nr 301
• Strony: 53--71

Twórcy

autor

Janusz Majcherek

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Bibliografia

• Barber Benjamin. 1997. Dżihad kontra McŚwiat, Hanna Jankowska (przeł.). Warszawa: Muza.
• Berger Peter, Zijderveld Anton. 2015. Pochwała wątpliwości. Jak mieć przekonania i nie stać się fanatykiem, Stefan Baranowski (przeł.). Kraków: Vis-a-Vis/Etiuda.
• Blair Tony, Schröder Gerhard. 1999. "Manifest socjaldemokratyczny", Gazeta Wyborcza 10-11.07.
• Bokszański Zbigniew. 2005. Tożsamości zbiorowe. Warszawa: PWN.
• Burszta Wojciech J. 2013. Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle. Warszawa: Iskry.
• Congleton Roger D. 2004. Median Voter Model. W Encyclopedia of Public Choice. 707-712. Charles K. Rowley & Friedrich Schneider (eds.).
• Collins Randall. 2005. Sociology and Philosophy. W The Sage Handbook of Sociology. Craig Calhoun, Chris Rojek, Bryan Turner (eds.). 61-78. London: Sage.
• Cowen Tyler. 2010. "Why Politics is Stuck in the Middle". The New York Times. Feb. 6.
• Czyżewski Krzysztof. 2018. Obywatele RP - swoi i obcy. W Polska! Polska! - ale jaka? W stulecie niepodległości. Gdańskie Debaty Obywatelskie. Wojciech P. Duda (red.). 137-154. Gdańsk: Muzeum Gdańska.
• Edensor Tim. 2004. Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, Agata Sadza (przeł.). Kraków: Wyd. UJ.
• Enyedi Zsolt. 2016. "Populist Polarizaton and Party System Institutionalization". Problems of Post-Communism vol. 63 issue 4: 210-220.
• Euractiv. 2019. Facing rising division in European societies. How can we overcome polarisation in Europe?. Dostęp 24 grudnia 2019 https://www.euractiv.pl/wydarze-nie/ polaryzacja-polityczna-i-spoleczna-w-europie/.
• Florida Richard. 2011. Narodziny klasy kreatywnej, T. Krzyżanowski, M. Penkala (przeł.). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Friedman George. 2019. "The Posh Versus the Blokes in the UK". Geopolitical Futures. Do-stęp 28 grudnia 2019. https://geopoliticalfutures.com/ the-posh-versus-the-blokes-in-the-uk/.
• Geertz Clifford. 2005. Interpretacja kultur. Wybrane eseje, M. Piechaczek (przeł.). Kraków: Wyd. UJ.
• Giddens Anthony. 1999. Trzecia droga. Odnowa socjaldemokracji, Hanna Jankowska (przeł.). Warszawa: Książka i Wiedza.
• Gilens Martin. 2012. Affluence and Influence. Economic Inequality and Political Power in America. Princeton Univ. Press.
• Goodman John C. 2014. "Is There really Much Difference Between The Two Political Parties?" Forbes Nov. 19.
• Haidt Jonathan. 2014. Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka, A. Nowak-Młynikowska (przeł.). Sopot: Smak słowa.
• Harari Yuval Noah. 2019. Sapiens. Od zwierząt do bogów. Justyn Hunia (przeł.). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Himmelfarb Gertrude. 2007. Jeden naród, dwie kultury, Piotr Skurowski (przeł.). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Hong Soondong, Han Heejoon, Kim Chang Sik. 2019. "World distribution of income for 1970-2010: dramatic reduction in world income inequality during the 2000s". Empirical Economics
• Hunter James. 1992. Culture Wars. The Struggle To Define America. New York: Basic Books
• Inglehart Ronald. 2007. "Postmaterialist Values and the Shift from Survival to Sel-f-Expression Values". W The Oxford Handbook of political behavior. Russell J. Dalton and Hans-Dieter Klingemann (eds.). 223-239. Oxford: Oxford Univ. Press.
• Inglehart Ronald. 2008. "Changing values among western publics from 1970 to 2006". West European Politics. 1-2 (31): 130-146.
• Inglehart Ronald. 2018. Culture Shift in Advanced Industrial Society. New Jersey: Prince-ton University Press
• Kilian Crawford. 2019. "How Left-Wing Parties Abandoned Working Class Voters, and What Happened Next". The Tyee. Dostęp 28 grudnia 2019. https://thetyee.ca/Cul-ture/2019/10/11/Piketty-Argument-Voter-Cleavages/.
• Kołakowski Leszek. 1979. "Jak być liberalno-konserwatywnym socjalistą". Aneks 20: 3-6.
• Kossowska Małgorzata, Ewa Szumowska, Paulina Szwed. 2018. Tolerancja w czasach niepewności. Sopot: Smak słowa.
• Kucharczyk Jacek. 2017. Exploiting Political Polarization in Poland. W Sharp Power. Ri-sing Authoritarian influence. International Forum for Democratic Studies. December 2017: 94-123.
• Lipset Seymour Martin. 1964. "The Changing Class Structure and Contemporary Europe-an politics" Daedalus no. 1.
• Lipset Seymour Martin. 1968. Revolution and Counterrevolution. Change and Persistence in Social Structures. New York: Basic Books.
• Luiten van Zanden Jan, Baten Joerg, Földvari Peter, van Leeuwen Bas. 2011. "The Chan-ging Shape of Global Inequality 1820-2000: Exploring a new data set". Center for Global Economic History Working Paper Series. Universiteit Utrecht. No.1 p. 3-47. Dostęp 24 grudnia 2019. http://www.cgeh.nl/sites/default/files/ WorkingPapers/CGEH.WP_.No1_. Vanzandenetal.jan2011_0.pdf.
• Mathews Gordon. 2005. Supermarket kultury. Globalna kultura - jednostkowa tożsamość, Ewa Klekot (przeł.). Warszawa: PIW.
• Milanović Branko. 2011. "Global Inequality: From Class to Location, from Proletarians to Migrants". World Bank Policy Research Working Paper. No. 5820.
• Milanović Branko. 2015. "Global inequality of opportunity: how much of our income is determined by where we live?". The Review of Economics and Statisitcs. Vol. 97 issue 2: 452-460.
• Nowak Andrzej. 1996. Bąble nowego w morzu starego: podwójna rzeczywistość okresu przemian społecznych, W Podstawy życia społecznego, M. Marody, E. Gucwa-Leśny (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Nowak Andrzej, Lewenstein Maciej, Szamrej Jacek. 1993. "Bąble - modelem przemian społecznych". Świat Nauki 12: 16-25.
• Pacewicz Krzysztof. 2019. "Młodzi mężczyźni są prawicowi i samotni, a młode kobiety liberalne i w związkach", Gazeta Wyborcza. 27 kwietnia (na podstawie sondażu Kan-tar Public).
• Panek Tomasz, Zwierzchowski Jan. 2017. "Czy w Polsce zachodzi polaryzacja ekonomiczna?" Zeszyty Naukowe Instytutu Statystyki i Demografii SGH. Warszawa: Wyd. SGH: 4-27.
• Parker George, Pichard Jim. 2008. "Centre prize: why UK political parties look more and more the same". Financial Times March 4.
• Pomian Krzysztof. 2009. Europa i jej narody. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Roser Max. 2019. "Global Economic Inequality". Our World in Data. Dostęp 24 grudnia 2019. https://ourworldindata.org/ global-economic-inequality.
• Rothstein Bo. 2017. "Why Has The White Working Class Abandoned The Left?". Social Europe. Dostęp 28 grudnia 2019. https://www.socialeurope.eu/ white-working--class- abandoned-left.
• Schwartz Barry. 2013. Paradoks wyboru. Dlaczego więcej znaczy mniej, Marcin Walczyński (przeł.). Warszawa: PWN.
• Smith Adam. 1954. Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, B. Jasińska (przeł.). Warszawa: PWN.
• Stoll Ira. 2018. "Are Democrats now the Party of the Rich?". Reason. Dostęp 28 grudnia 2019. https://reason.com/2018/11/12/ aredemocrats-now-the-party-of-the-rich/.
• Szlendak Tomasz. 2019. "Postchłop w Polce i Polaku", Polityka 16.
• Ścigaj Paweł. 2017. "Psychologiczne podstawy konfliktów społecznych: wokół dyspozycyjnych i sytuacyjnych mechanizmów wrogości i uprzedzeń". Wrocławskie Studia Politologiczne 22: 108-134.
• Veisdal Jørgen. "Median voter theorem. Why politicians move to center". Cantor's Paradise. Dostęp 22 grudnia 2019. https://medium.com/ cantors-paradise/the-median-voter-theorem- c81630b57fa4.
• Wheatley Jonathan. "The polarisation of party supporters since 2015 and the problem of the 'empty centre' - in maps". British Politics and Policy. Dostęp 22 grudnia 2019 https://blogs.lse.ac.uk/ politicsandpolicy/ the-polarisation-of-party-supporters-since-2015/.
• Rob Wile. 2013. "The Difference Between Inequality Today And Inequality In 1973 In One Fascinating Chart". Business Insider Nov. 12. Dostęp 24 grudnia 2019. https://www.businessinsider.com/ hans-rosling-inequality- chart-2013-11?IR=T.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20813333.23.5