Musimy porozmawiać o macierzyństwie - o przełamywaniu tabu trudnego macierzyństwa we współczesnym kinie

• Autorzy: Emilia Garncarek

Warianty tytułu

We Need to Talk about Motherhood - Breaking the Taboo of Difficult Motherhood in Contemporary Cinema

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article is an attempt to show the 'cinematic reflections' of contemporary, difficult motherhood that Western cinematography has recently noticed and depicted. The author of the text seeks to answer the question - how do selected films violate and deconstruct the patriarchal gender order in relation to motherhood? The text presents the results of a qualitative analysis of selected film images: We Need to Talk About Kevin (2011), Daughter (2021). The theoretical basis of the conducted research was the gender approach in social research and T. Scheff's concept of guilt and shame.(original abstract)

Artykuł jest próbą ukazania "kinowych odzwierciedleń" współczesnego trudnego macierzyństwa, które w ostatnim czasie jest coraz częściej zauważane i przedstawiane przez zachodnią kinematografię. Autorka tekstu poszukuje odpowiedzi na pytanie - jak wybrane obrazy filmowe naruszają i dekonstruują patriarchalny porządek płci w odniesieniu do macierzyństwa? Tekst prezentuje wyniki jakościowej analizy wybranych obrazów filmowych: Musimy porozmawiać o Kevinie (2011), Córka (2021). Podstawę teoretyczną zrealizowanych badań stanowiły: podejście genderowe w badaniach społecznych oraz koncepcja winy i wstydu T. Scheffa.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Motherhood; Film industry; Quality research

PL

Macierzyństwo; Przemysł filmowy; Badanie jakości

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 83 Wzory stosunków społecznych w sferze prywatnej i publicznej
• Strony: 121--137

Twórcy

autor

Emilia Garncarek

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Badinter E. (1998), Historia miłości macierzyńskiej, przeł. K. Choiński, Oficyna Wydawnicza Wolumen, Warszawa.
• Badinter E. (2013), Konflikt: kobieta i matka, przeł. J. Jedliński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bradley H. (2008), Płeć, przeł. E. Chomicka, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
• Budrowska B. (2000), Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wydawnictwo Funna, Wrocław.
• Budrowska B. (2001), Regulamin i improwizacje, czyli o kulturowym skrypcie bycia matką, "Kultura i Społeczeństwo", t. 45, nr 2, s. 105-120.
• Budrowska B. (2003), Znikoma reprezentacja kobiet w elitach - próby wyjaśnień, [w:] A. Titkow (red.), Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet. Monografia zjawiska, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Donath O. (2017), Żałując macierzyństwa, przeł. E. Filipow, Wydawnictwo Kobiece, Białystok.
• Douglas S.J., Michaels M.W. (2005), The Mommy Myth: The Idealization of Motherhood and How It Has Undermined All Women, Free Press, New York.
• Duch-Krzystoszek D., Grzymała J. (2021), Rodzina w życiu polskich kobiet, [w:] Kobiety w Polsce w XXI wieku, Centrum Praw Kobiet, Warszawa, https://cpk.org.pl/pobierz-raport/ (dostęp: 19.08.2022).
• Dzwonkowska-Godula K. (2015), Tradycyjnie czy nowocześnie? Wzory macierzyństwa i ojcostwa w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, https://doi.org/10.18778/7969-834-9
• Forcey L.R. (1994), Feminist Perspectives on Mothering and Peace, [w:] E.N. Glenn, G. Chang, L.R. Forcey (red.), Mothering: Ideology, Experience, and Agency, Routledge, New York.
• Garncarek E. (2014), Dobrowolna bezdzietność a przemiany tożsamości płci współczesnych kobiet i mężczyzn, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica", t. 51, s. 97-116.
• Garncarek E. (2017), Podejmowanie decyzji o dobrowolnej bezdzietności w kontekście jakości relacji małżeńskiej, "Dyskursy Młodych Andragogów", t. 18, s. 373-387.
• Garncarek E. (2019a), Narodziny smutnych matek, "Newsweek Psychologia", t. 1.
• Garncarek E. (2019b), "Doświadczenia macierzyństwa i praktyki żalu" - o żałowaniu macierzyństwa w polskim dyskursie internetowym, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica", t. 71, s. 139-156, https://doi.org/10.18778/0208-600X.71.10
• Garncarek E. (2020), "Living with illegal feelings" - analysis of the internet discourse on negative emotions towards children and motherhood, "Qualitative Sociology Review", t. XVI, nr 1, s. 78-93, https://doi.org/10.18778/1733-8077.16.1.06
• Garncarek E. (2021), Voluntarily childless men: socio-cultural reasons why young Poles are not assuming a parental role, "Przegląd Socjologii Jakościowej", t. XVIII, nr 1, https://doi.org/10.18778/1733-8069.18.1.06
• Glenn E.N. (1994), Social Construction of Mothering. A Thematic Overview, [w:] E.N. Glenn,
• G. Chang, L.R. Forcey (red.), Mothering: Ideology, Experience, and Agency, Routledge, New York.
• Hays S. (1996), The Cultural Contradictions of Motherhood, Yale University Press, New Haven-London.
• Hearn J. (2003), "Surprise, surprise, men are gendered too": Critical Studies on Men and the Politics of Representation, [w:] E.H. Oleksy, J. Rydzewska (red.), Representing Gender in Cultures, Peter Lang, Frankfurt.
• Hryciuk R.E., Korolczuk E. (red.) (2012), Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, https://doi.org/10.31338/uw.9788323511175.pp.7-26
• Jeremiah E. (2010), We Need to Talk about Gender: Mothering and Masculinity in Lionel Shriver's We Need to Talk about Kevin, [w:] E. Podnieks, A. O'Reilly (red.), Textual Mothers/Maternal Texts: Mothering in Contemporary Women's Literatures, Wilfrid Laurier University Press, Waterloo.
• Kaschack E. (1996), Nowa psychologia kobiety. Podejście feministyczne, przeł. J. Węgrodzka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Kimmel M. (2004), The Gendered Society, Oxford University Press, New York.
• Krzyżanowska N. (2014), Konstruowanie macierzyństwa jako kwestii społecznej na przykładzie dyskursów polskiej sfery publicznej, "Kultura i Edukacja", t. 4, s. 142-166.
• Kwak A. (2005), Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa.
• Kwak A. (2014), Współczesne związki heteroseksualne: małżeństwa (dobrowolnie bezdzietne), kohabitacje, LAT, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa.
• Malinowska E. (2011), Kapitał ludzki w ujęciu genderowym - koncepcja teoretyczna, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica", nr 39.
• Maushart S. (2000), The Mask of Motherhood: How Becoming a Mother Changes Our Lives and Why We Never Talk About It, A Penguin Random House Company, New York.
• Medina S., Magnuson S. (2009), Motherhood in the 21st Century: Implications for Counselors, "Journal of Counseling & Development", t. 87, s. 90-96, https://doi.org/10.1002/j.1556-6678.2009.tb00553.x
• Messer J. (2013), Reconceptualizing maternal work: Dejours, Ruddick and Lionel Shriver's "We Need to Talk About Kevin", "Women's Studies International Forum", t. 38, s. 11-20, https://doi.org/10.1016/j.wsif.2013.01.015
• Mikolajczak M., Gross J.J., Roskam I. (2019), Parental Burnout: What Is It, and Why Does It Matter?, "Clinical Psychological Science", nr 7(6), s. 1319-1329, https://doi.org/10.1177/2167702619858430
• Muller V. (2008), Good and bad mothering: Lionel Shriver's We Need to Talk About Kevin, [w:] M. Porter, J. Kelso (red.), Theorising and representing maternal realities, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle.
• Mustosmäki A., Sihto T. (2022), The Figure of a Regretful Mother on an Online Discussion Board, [w:] M. Kolehmainen, A. Lahti, K. Lahad (red.), Affective intimacies, Manchester University Press, Manchester.
• O'Reilly A. (2004), Mother Matters: Motherhood as Discourse and Practice, Demeter Press Bradford, Ontario.
• O'Reilly A. (red.) (2009), Maternal Thinking: Philosophy, Politics, Practice, Demeter Press Bradford, Ontario.
• O'Reilly A. (2016), We Need to Talk about Patriarchal Motherhood: Essentialization, Naturalization and Idealization in Lionel Shriver's "We Need to Talk about Kevin", "Journal of the Motherhood Initiative for Research and Community Involvement", t. 7(1).
• Parker R. (1995), Mother Love/Mother Hate: The Power of Maternal Ambivalence, Basic Books, New York.
• Pelsma D., Roland B., Tollefson N., Wigington H. (1989), Parent burnout: validation of the Maslach Burnout Inventory with a sample of mothers, "Measurement and Evaluation in Counseling and Development", t. 22, nr 2, s. 81-87.
• Piotrowski K. (2021), How many parents regret having children and how it is linked to their personality and health: Two studies with national samples in Poland, "PLoS ONE", nr 16(7): e0254163, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0254163
• Reeves N. (1982), Womankind. Beyond the Stereotypes, Aldine Publishing Company, New York.
• Rich A. (1976), Of Woman Born. Motherhood as Experience and Institution, Virago, London.
• Scheff T.J. (1987), The shame/rage spiral: Case study of an interminable quarrel, [w:] H.B. Lewis (red.), The role of shame in symptom formation, Lawrence Erlbaum, Hillsdale.
• Scheff T.J. (1988), Shame and conformity: The deference-emotion system, "American Sociological Review", t. 53(3), s. 395-406, https://doi.org/10.2307/2095647
• Scheff T.J. (1990), Microsociology: Discourse, emotion, and social structure, University of Chicago Press, Chicago.
• Scheff T.J. (2000), Shame and the social bond: A sociological theory, "Sociological Theory", t. 18, s. 84-99, https://doi.org/10.1111/0735-2751.00089
• Scheff T.J. (2003), Shame and self in society, "Symbolic Interaction", t. 26, s. 239-262, https://doi.org/10.1525/si.2003.26.2.239
• Sihto T., Mustosmäki A. (2021), The Most Invisible Maternal Experience? Analysing How Maternal Regret Is Discussed in Finland, [w:] A. Fitzgerald (red.), Women's Lived Experiences of the Gender Gap: Gender Inequalities from a Global Perspective, Springer, Singapore, s. 109-120, https://doi.org/10.1007/978-981-16-1174-2_10
• Sikorska M. (2009), Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko. O nowym układzie sił w polskich rodzinach, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Sikorska M. (2012), Życie rodzinne, [w:] A. Giza, M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sikorska M. (2019), Praktyki rodzinne i rodzicielskie we współczesnej Polsce - rekonstrukcja codzienności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Sikorska M. (2020), Ambiwalencja socjologiczna jako kategoria użyteczna w badaniach życia rodzinnego, "Studia Socjologiczne", nr 3(238), s. 107-133.
• Slany K. (2006), Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Wydawnictwo Nomos, Kraków.
• Szczepaniak K. (2012), Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych - refleksje metodologiczne, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica", t. 42, s. 83-112.
• Walls L., Wong-Wylie G. (2007), The Social Construction of Motherhood: Implications and Interventions, Research paper presented at the Association for Research on Mothering's 11th Annual Conference: Maternal Health and Well-Being, October 19-21, Toronto, http://dtpr.lib.athabascau.ca/action/download.php?filename=caap-loi/Letter%20of%20Intent%20-%20LW.pdf (dostęp: 1.10.2019).
• Wejbert-Wąsiewicz E. (2017), Bez retuszu czy po liftingu? Obrazy starości i aborcji w filmie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Wharton S.A. (2005), The Sociology of Gender. An Introduction to Theory and Research, Blackwell Publishing, Malden.
• Woolf V. (2022), Własny pokój. Trzy gwinee, przeł. E. Krasińska, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/0208-600X.83.06