Nurt normalizacyjny w zarządzaniu jakością

• Autorzy: Piotr Rogala

Warianty tytułu

Standardization approach in quality management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

For over three decades, in the practice of organization management, a trend of utilizing standards developed and shared by specialized standardization organizations has been emerging. Currently, there is a wide choice of such documents which concern many aspects of an organization's functioning, e.g. minimizing the risk, reducing negative influence on the environment or carrying out self-evaluation. ISO 9001 standard, which provides the requirements for a quality management system, may be called 'the flagship' of such standards. The document has been widely recognized and commonly used in the business environment, which is proven by over one million ISO 9001 certified organizations. The standard, together with those directly tied to it (i.e. ISO 9000 and ISO 9004), form a standardization approach in quality management1. The monograph assumes that this term should be seen as a set of interconnected and separable issues described in the standards (e.g. methods, rules, guidelines etc.) which are analyzed basing on the current and former revisions as well. The accepted goal of the study is the conceptualization of the standardization approach in quality management and the assessment of its status within quality management. The first chapter attempts to provide a draft of the nature and scope of quality management. It identifies four currently dominant methods of quality management, i.e. (1) lean management, (2) six sigma, (3) excellence model and (4) quality management system compliant with ISO 9001 requirements. Each of them developing, having numerous and diverse practical applications, moreover being studied, described and modified, creates a unique approach within quality management. In many ways, special role among them is attributed to an approach concerning the standardized system of quality management ISO 9001, which has been called "standardization approach in quality management". The content of the second chapter is devoted to standardized management systems. The deliberation starts with describing the nature and goals of carrying out the standardization. It characterizes the basic kinds of standards while focusing attention on differences occurring between the formal and informal standardization, which are hardly noticed in the Polish quality management literature. It also attempts to define the key barriers and benefits of standardization, especially in reference to the activity of the International Organization for Standardization (ISO). The latter part of the chapter concerns the standardized systems of management and standards which include the requirements for the systems and additional information about them. Their nature was defined, and the current knowledge about them was systemized. The next, third chapter is a deepening, and significant enlarging of the issues analyzed in the former parts of the monograph. It includes a characteristic (including evolution) and author's evaluation of the three standards involved in the standardization approach in quality management, i.e. ISO 9000, ISO 9001 and ISO 9004. Therefore, the considerations in the chapter aim at preparing the ground to distinguish the key components of the approach. The fourth chapter proposes a new way of disintegrating the standardization approach. On a retrospective basis (i.e. taking into consideration all previous revisions of every document) of the analysis of the content of ISO 9000 series, twelve components of the approach were identified and characterized. They include: (1) definitions, (2) graphic representation of relations between terms and definitions, (3) quality management principles, (4) requirements for quality management systems, (5) guidelines explaining (interpreting, exemplifying, etc.) the requirements for a quality management system, (6) guidelines related to additional (i.e. not included among requirements for the system of quality management) activities/solutions connected with quality management, e.g., concerning benchmarking, (7) self-assessment tool, (8) guidelines concerning quality management in relation to chosen forms of activity (e.g., related to services), (9) guidelines concerning improvement of an organization including the description of chosen techniques and tools such as, e.g., Pareto chart, (10) description of the relation between chosen standards (e.g., the current and previous revision of the same standard or between ISO 9001 and ISO 14001), (11) information on other International Standards on quality management developed by ISO/TC 176, and (12) general information. The fifth chapter has a cognitive and empirical nature since its content is based on the results of surveys carried out among experts dealing with quality management. This part presents the characteristics of the empirical studies, and then it evaluates the validity of publishing the standards concerning management. The next move was defining the significance (rank) and also the elaboration quality of each component of the standardization approach. Moreover, a categorization (using IPA technique) of those components was performed. It provided six groups of components which were then attributed with recommendations concerning the development. Next, utilizing two views of evaluation, the usefulness of standardization approach was analyzed. The first one took into consideration the usefulness in education and training activities while the latter involved the practitioners dealing with quality management in organizations. Additionally, a component categorization was performed, which resulted in four groups of different levels of usefulness. The last part of the chapter analyzes experts' opinions on the changes in the standardization approach that have been introduced so far and also their predictions for the future of this approach. The summary collects the most important findings which are a result of recapitulation of the conducted research and analyses. The conducted research proves that the idea of formulating standards concerning management and the structure of the standardization approach (i.e. kinds of included components) are an accepted part of the quality management movement. However, the elaboration quality of the separate components and the scope of changes introduced in the consecutive revisions are evaluated lower. Although they are also positively evaluated, the level of acceptance is not high. As a result, the usefulness of the approach (as a whole) both in the education and training activities and also for the practitioners dealing with quality management in organizations is considered low.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie jakością; Normy ISO 9000; Normy ISO 9001; Normy ISO 9004

EN

Quality management; ISO 9000; ISO 9001; ISO 9004

• Czasopismo: Monografie i Opracowania Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 303
• Strony: 268

Twórcy

autor

Piotr Rogala

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Abuhav I., ISO 9001:2015 - A Complete Guide to Quality Management Systems, Taylor & Francis Group, Boca Raton 2017.
• Almeida D., Pradhan N., Muniz J., Assessment of ISO 9001:2015 implementation factors based on AHP: Case study in Brazilian automotive sector, Journal of Quality & Reliability Management, 2018, vol. 35, nr 7, s. 1343-1359.
• Al-Najjar S.M., Jawad M.K., ISO 9001 implementation barriers and misconceptions: An empirical study, International Journal of Business Administration, 2011, vol. 2, nr 3, s. 118-131.
• Amsden R.T., Ferratt T.W., Amsden D.M., TQM core paradigm changes, Business Horizons, 1996, nr 6, s. 6-14.
• de Andrade V.F., Bizzo W.A., Corporate Social Responsibility in Brazil according to SA 8000: Case studies and the correlation with the supply chain, Journal of Cleaner Production, 2019, vol. 210, s. 1022-1032.
• Andrałojć M., Zalety i ograniczenia ankiety internetowej jako metody zbierania materiału badawczego w dziedzinie ZZL, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2006, nr 5, s. 109-123.
• Antunes A., Broday E.E., Adopting PDCA to loss reduction, a case study in food industry Southern Brazil, International Journal for Quality Research, 2019, vol. 13, nr 2, s. 335-348.
• Aravindan P., Devadasan S.R., Narasimha Reddy E., Selladurai V., An expert system for implementing successful quality circle programmes in manufacturing firms, International Journal of Quality & Reliability Management, 1996, vol. 13, nr 7, 1996, s. 57-68.
• Avery Ch., Zabel D., Quality management sourcebook, Routledge, London - New York 2003.
• Bagiński J. (red.), Zarządzanie jakością, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2004.
• Bajaj S., Garg R., Sethi M., Total quality management: A critical literature review using Pareto analysis, International Journal of Productivity and Performance Management, 2018, nr 1, s. 128-154.
• Bank J., Zarządzanie przez jakość, Gebethner i Ska, Warszawa 1996.
• Begam M.S., Swamynathan R., Sekkizhar J., A brief overview of current trends on Lean management practices in manufacturing industries, Annals of the Faculty of Engineering Hunedoara - International Journal of Engineering, 2014, vol. 12, nr 2, s. 35-42.
• Belleflamme P., Coordination on formal vs. de facto standards: A dynamic approach, European Journal of Political Economy, 2002, vol. 18, s. 153-176.
• Bełz G., System zarządzania jako regulator odnowy i wzrostu przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2011.
• Bendell T., The implications of the changes to ISO 9000 for organisational excellence, Measuring Business Excellence, 2000, vol. 4, nr 3, s. 11-14.
• Bhamu J., Sangwan K.S. (2014), Lean manufacturing: Literature review and research issues, International Journal of Operations & Production Management, 2014, vol. 34, nr 7, s. 876-940.
• Biazzo S., The new ISO 9001 and the problem of ceremonial conformity: How have audit methods evolved?, Total Quality Management & Business Excellence, 2006, vol. 16, nr 3, s. 381-399.
• Biesiok G., Wyród-Wróbel J., Świętek-Bysko A., Wykorzystanie analizy IPA w badaniach satysfakcji z opakowań kosmetyków, Marketing i Rynek, 2016, nr 7, s. 18-29.
• Blikle A.J., Doktryna jakości. Wydanie II turkusowe, Helion 2017.
• Borella I.L., Borella C., Rodrigues M., Environmental impact and sustainable development: An analysis in the context of standards ISO 9001, ISO 14001, and OHSAS 18001, Environmental Quality Management, 2016, vol. 25, nr 3, s. 67-83.
• Borys T., Wprowadzenie do zagadnień jakości, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław 1989.
• Borys T., Rogala P. (red.), Doskonalenie sformalizowanych systemów zarządzania, Difin, Warszawa 2011.
• Borys T., Rogala P. (red.), Systemy zarządzania jakością i środowiskiem, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2012.
• Boys K., Karapetrovic S., Wilcock A., Is ISO 9004 a path to business excellence? Opinion of Canadian standards experts, International Journal of Quality & Reliability Management, 2004, vol. 21, nr 8, s. 841-860.
• Brajer-Marczak R., Doskonalenie zarządzania jakością procesów i produktów w organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2015.
• Brilman J., Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE, Warszawa 2002.
• Brown A., Quality: Where have we come from and what can we expect?, The TQM Journal, 2013, vol. 25, nr 6, s. 585-596.
• Bugdol M., System zarządzania jakością według normy ISO 9001:2015, Helion, Gliwice 2018.
• Bugdol M., Wartości organizacyjne: szkice z teorii organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
• Bugdol M., Zarządzanie jakością w urzędzie administracji publicznej, Difin, Warszawa 2011.
• Bugdol M., Jedynak P., Współczesne systemy zarządzania. Jakość, bezpieczeństwo, ryzyko, Helion, Gliwice 2012.
• Burnewicz J., Metodologia badań ekonomicznych. Konspekt wykładu dla doktorantów (materiał powielany), Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2007.
• Carnerud D., 25 years of quality management research - outlines and trends, International Journal of Quality & Reliability Management, 2018, nr 1, s. 208-231.
• Castka P., Balzarova M.A., An exploration of interventions in ISO 9001 and ISO 14001 certification context - a multiple case study approach, Journal of Cleaner Production, 2018, nr 174, s. 1642--1652.
• Chaoniruthisai P., Punnakitikashem P., Rajchamaha K., Challenges and difficulties in the implementation of a food safety management system in Thailand: A survey of BRC certified food productions, Food Control, 2018, vol. 93, s. 274-282.
• Chełpa S., Celowy dobór badawczy w zarządzaniu kadrami - sens czy nonsens metodologiczny, Współczesne Zarządzanie, 2003, nr 4, s. 5-16.
• Chen C., Anchecta K., Lee Y.-D., Dahlgaard J.J. A stepwise iso-based TQM implementation approach using ISO 9001:2015, Management and Production Engineering Review, 2016, vol. 7, nr 4, s. 65-75.
• Chiarini A., Integrating lean thinking into ISO 9001: A first guideline, International Journal of Lean Six Sigma, 2011, vol. 2, nr 2, s. 96-117.
• Chiarini A., Why are manufacturing SMEs cancelling their ISO 9001 certification? Research from Italy, Production Planning & Control. The Management of Operations, 2019, vol. 30, nr 8, s. 639-649.
• Cholewicka-Goździk K., Struktura normy ISO 9001:2015, Problemy Jakości, 2016, nr 1, s. 25-30.
• Cochran C., ISO 9001:2015 in Plain English, Paton Professional, Chico 2015.
• Crosby P., Completeness: Quality for 21st Century, A Plume Book, New York 1994.
• Ćwiklicki M., Ewolucja metod organizatorskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011.
• Ćwiklicki M., Integracja metody Six Sigma z Lean Mangement, Organizacja i Kierowanie, 2008, nr 3, s. 71-82.
• Ćwiklicki M., Obora H., Metody TQM w zarządzaniu firmą. Praktyczne przykłady zastosowań, Poltext, Warszawa 2009.
• Czerska M., Szpitter A.A. (red.), Koncepcje zarządzania. Podręcznik akademicki, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Czyż-Gwiazda E., Total Quality Management - wyniki analizy publikacji z bazy Emerald, Zarządzanie i Finanse, 2012, nr 3, s. 112-126.
• Dahlgaard J., Kristensen K., Kanji G., Podstawy zarządzania jakością, PWN, Warszawa 2004.
• Dahlgaard J.J., Chen C.K., Jang J.Y., Leonardo A., Banegas L.A., Dahlgaard-Park S.M., Business excellence models: Limitations, reflections and further development, Total Quality Management, 2013, vol. 24, nr 5, s. 519-538.
• Dahlgaard J.J., Pettersen J., Dahlgaard-Park S.M., Quality and lean health care: A system for assessing and improving the health of health care organisations, Total Quality Management & Business Excellence, 2014, vol. 22, nr 6, s. 673-689.
• Dahlgaard J.J., Reyes L., Chen C.K., Dahlgaard-Park S.M., Evolution and future of total quality management: Management control and organisational learning, Total Quality Management & Business Excellence, 2019, 30: sup.1, s. S1-S16.
• Dahlgaard J.J., Reyes L., Chen C.K., Dahlgaard-Park, S.M., Evolution and future of total quality management: Management control and organisational learning, Total Quality Management & Business Excellence, 2011, vol. 30 , sup. 1, s. 1-16.
• Dahlgaard-Park S.M., The quality movement: Where are you going?, Total Quality Management, 2011, vol. 22, nr 5, s. 493-516.
• Dahlgaard-Park S.M., Chen C.K., Jang J.Y., Dahlgaard J.J., Diagnosing and prognosticating the quality movement - a review on the 25 years quality literature (1987-2011), Total Quality Management, 2013, nr 1, s. 1-18.
• Dawes J., Do data characteristics change according to the number of scale points used?, International Journal of Market Research, 2007, nr 1, s. 61-77.
• DeFeo J.A., Juran J. (red.), Juran's Quality Handbook: The Complete Guide to Performance Excellence, McGraw-Hill Education - Europe, London 2016.
• Deming W., The New Economics: For Industry, Government, Education, MIT Press, Cambridge, Massachusetts, London 2000.
• Dereli T., Durmuşoğlu A., Delibaş D., Avlanmaz N., An analysis of the papers Publisher in Total Quality Management & Business Excellence from 1995 through 2008, Total Quality Management & Business Excellence, 2011, nr 3, s. 373-386.
• Diakun J., Definicja normy, oznaczenia, Inżynieria Przemysłu Spożywczego, 2013, vol. 4/4, nr.8, s. 43-44.
• Djofack S., Camacho M., Implementation of ISO 9001 in the Spanish tourism industry, International Journal of Quality & Reliability Management, 2017, vol. 34, nr 1, s. 18-37.
• Drost E.A., Validity and reliability in social science research, International Perspectives on Higher Education Research, 2011, vol. 38, nr 1, s. 105-124.
• Dubisz S. (red.), Wielki słownik języka polskiego PWN, PWN, Warszawa 2018.
• Dudek-Burlikowska M., Ocena współczesnej organizacji produkcyjnej ukierunkowanej na jakość, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2019.
• Economic value of standardization, Standards Council of Canada, Ottawa, 2007.
• Ejdys J., Model doskonalenia znormalizowanych systemów zarządzania oparty na wiedzy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2011.
• Ejdys J., Za i przeciw normalizacji systemów zarządzania, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2010, nr 3-4, s. 67-80.
• Ejdys J., Kobylińska U., Lulewicz A., Zintegrowane systemy zarządzania jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem pracy. Teoria i praktyka, Politechnika Białostocka, Białystok 2006.
• Elahi F., Ilyas M., Quality management principles and school quality: Testing moderation of professional certification of school principal in private schools of Pakistan, The TQM Journal, 2019, vol. 31, nr 4, s. 578-599.
• Eriksson H., Gremyr I., Bergquist B., Garvare R., Fundin A., Wiklund H., Wester M., Sörqvist L., Exploring quality challenges and the validity of excellence models, International Journal of Operations & Production Management, 2016, vol. 36, nr 10, s. 1201-1221.
• Fonseca L.M., From quality gurus and TQM to ISO 9001:2015: A review of several quality paths, International Journal for Quality Research, 2015, vol. 9, nr 1, s. 167-180.
• Fonseca L.M., Domingues J.P., Machado P.B., Calderón M., Management system certification benefits: Where do we stand?, Journal of Industrial Engineering and Management, 2017, nr 10, s. 476-494.
• Fonseca L.M., Lima V.M., Impact of supplier management strategies on the organizational performance of ISO 9001 certified organizations, Quality Innovation Prosperity, 2015, vol. 19, nr 2, s. 32-54.
• Fotopoulos Ch.B., Psomas E.L., The impact of "soft" and "hard" TQM elements on quality management results, International Journal of Quality & Reliability, 2009, nr 2, s. 150-163.
• Fotopoulos Ch., Psomas E., Vouzas F., Investigating Total Quality Management practice's inter-relationships In ISO 9001:2000 certified organizations, Total Quality Management & Business Excellence, 2010, nr 5, s. 503-515.
• Freund R.J., William J., Wilson W.J., Statistical Method, Academic Press, London 2003.
• Gajewski A.S., Wstęp do zarządzania jakością, Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie, Tarnów 2007.
• Gaspar M.L., Popescu S.G., Dragomir M., Unguras D., Defining strategic quality directions based on organisational context identification: Case study in a software company, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2018, nr 238, s. 615-623.
• Gotzamani K., Results of an empirical investigation on the anticipated improvement areas of the ISO 9001:2000 standard, Total Quality Management, 2010, vol. 21, nr 6, s. 687-704.
• Grudowski P., Księga jakości według normy ISO 9001:2000. Przykład z komentarzem. Metodyka opracowania, ODDK, Gdańsk 2004a.
• Grudowski P., Normatywne systemy zarządzania, Problemy Jakości, 2012, nr 7-8, s. 26-32.
• Grudowski P., System zarządzania jakością wg normy ISO 9001 w małej firmie, AJG Sp. z o.o., Bydgoszcz 2004b.
• Grudzewski W.M., Hejduk I.K., Przedsiębiorstwo przyszłości. Zmiany paradygmatów zarządzania, Master of Business Administration, 2011, nr 1, s. 95-111.
• Gutiérrez Gutiérrez L.J., Torres I.T., Molina V.B., Quality management initiatives in Europe: An empirical analysis according to their structural elements, Total Quality Management & Business Excellence, 2010, s. 577-601.
• Haffer R., Samoocena i pomiar wyników działalności w systemach zarządzania przedsiębiorstw. W poszukiwaniu doskonałości biznesowej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.
• Haffer R., Systemy zarządzania jakością w budowaniu przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2003.
• Haffer R., Kristensen K., Developing versus developed companies in Business Excellence initiatives, Total Quality Management, 2008, vol. 19, nr 7-8, s. 763-775.
• Hallström K.T., Organizing International Standardization. ISO and the IASC in Quest of Authority, Edward Elgar, Cheltenham 2004.
• Hamid S.R., Isa S., Chew B.C., Altun A., Quality management evolution from the past to present: Challenges for tomorrow, Organizacija, 2019, vol. 52, nr 3, s. 157-185.
• Hamrol A., How political power and economic circumstances can influence pursuits of excellence in quality management: The Polish example, Total Quality Management, 2011, vol. 22, nr 6, s. 619-640.
• Hamrol A., Strategie sprawnego działania. Lean, six sigma i inne, PWN, Warszawa 2016.
• Hamrol A., Zarządzanie i inżynieria jakości, PWN, Warszawa 2017.
• Hamrol A., Zarządzanie jakością z przykładami, PWN, Warszawa 2005.
• Hamrol A., Mantura M., Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa - Poznań 2002.
• Harry M., Schroeder R., Six sigma, Oficyna Ekonomiczna, Warszawa 2001.
• Hatto P., Standards and Standardization. A Practical Guide for Researchers, European Commission, Luxembourg 2013.
• Hawrysz L., Niematerialne czynniki konstytuujące systemy zarządzania, Difin, Warszawa 2014.
• Heras-Saizarbitoria I., Boiral O., Allur E., Three decades of dissemination of ISO 9001 and Two of ISO 14001: Looking back and ahead, [w:] I. Heras-Saizarbitoria, (red.), ISO 9001, ISO 14001 and New Management Standards, Springer, Cham 2018.
• Hopej M., Kral Z., (red.), Współczesne metody zarządzania w teorii i praktyce, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011.
• van Houten G., The ISO document tidal wave, Records Management Quarterly, 1996, vol. 30, nr 2, s. 12-14.
• Hoyle D., ISO 9000 Quality Systems Handbook-updated for the ISO 9001: 2015 standard. Increasing the Quality of an Organization's Outputs, Routledge, London 2017.
• Hunt L., Dominguez J., Craig W., The ISO 9001:2015 Handbook. A Practical Guide to Implementation, Paton Professional, Chico 2016.
• Hys K., ISO 9001 - certificates by industrial sector in the world as a key decision variable, Manager, 2015, vol. 22, nr 1, s. 9-20.
• Iatridis K., Kesidou, E., What drives substantive versus symbolic implementation of ISO 14001 in a time of economic crisis? Insights from Greek manufacturing companies, Journal of Business Ethics, 2018, vol. 148, nr 4, s. 859-877.
• Ionașcu M., Ionașcu I., Săcărin M., Minu M., Exploring the impact of ISO 9001, ISO 14001 and OHSAS 18001 certification on financial performance: The case of companies listed on the Bucharest Stock Exchange, Amfiteatru Economic, 2017, vol. 19, nr 44, s. 166-179.
• Ishikawa K., What is Total Quality Control? The Japanese Way, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New York 1987.
• Iwasiewicz A., Zarządzanie jakością, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków 1999.
• Jagoda H., Lichtarski J., O istocie i ewolucji współczesnych koncepcji i metod zarządzania przedsiębiorstwem, Przegląd Organizacji, 2003, nr 1, s. 3-6.
• Jedynak P., Ocena znormalizowanych systemów zarządzania jakością, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• Jedynak P., Znormalizowane systemy zarządzania. Modele, funkcje, wymagania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
• Johnson P.L., ISO 9000: The Year 2000 and Beyond, The McGraw-Hill Companies, New York 2000.
• Kachniewska M., ISO 9001 w przedsiębiorstwie turystycznym, Oficyna Wydawnicza Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego, Warszawa 2004.
• Kafel P., Nowicki P., Functioning of environmental and quality management systems after resignation of management standard certification: Cases study of a polish organizations, International Journal for Quality Research, 2014, vol. 8, nr 4, s. 505-516.
• Kano N. (red.), TQM in service Industries, Asian Productivity Organization, Tokyo 1996.
• Karapetrovic S., Willborn W., The system's view for clarification of quality vocabulary, International Journal of Quality & Reliability Management, 1998, vol. 15 nr 1, s. 99-120.
• Karaszewski R., Istota przywództwa filaru totalnego zarządzania jakością, Problemy Jakości, 2009, nr 41, s. 8-12.
• Karaszewski R., Nowoczesne koncepcje zarządzania jakością, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń 2006.
• Karaszewski R., Systemy zarządzania jakością największych korporacji świata i ich dyfuzja, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2003.
• Karaszewski R., TQM. Teoria i praktyka, TNOiK, Toruń 2001.
• Karthi S., Devadasan S.R., Murugesh R., Integration of Lean Six-Sigma with ISO 9001:2008 standard, International Journal of Lean Six Sigma, 2011, vol. 2, nr 4, s. 309-331.
• Kazimierczak M., Zastosowanie narzędzi Lean Manufacturing jako przejaw środowiskowej odpowiedzialności przedsiębiorstw produkcyjnych, Marketing i Rynek, 2017, nr 11, s. 210-220.
• van Kemenade E., Hardjono, Twenety - first century Total Quality Management: The emergence paradigm, TQM Journal, 2019, vol. 31, nr 2, s. 150-166.
• Kemp S., Quality Management Demystified, McGraw Hill Professional, New York 2006.
• Khan A., Farooquie J.A., Motives and benefits of ISO 9001 quality management system: An empirical study of Indian SMEs, Brazilian Journal of Operations & Production Management, 2016, nr 13, s. 320-329.
• Kindlarski E., Jakość wyrobów, PWN, Warszawa 1984.
• Kiran D., Total Quality Management: Key Concepts and Case Studies, Elsevier, Oxford 2017.
• Kister A., Koszty niezgodności w doskonaleniu jakości zarządzania szpitalem publicznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2018.
• Kolman R. (red.), Wybrane zagadnienia zarządzania jakością, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu w Gdyni, Gdynia 1996.
• Konarzewska-Gubała E. (red.), Zarządzanie przez jakość. Koncepcje, metody, studia przypadków, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2013.
• Krzemień E., Zintegrowane zarządzanie. Aspekty towaroznawcze. Jakość, środowisko, technologia, bezpieczeństwo, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 2004.
• Kublikowski R., Definicja, [w:] P. Kawalec, P. Lipski, R. Wodzisz (red.), Podstawy naukoznawstwa, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011.
• Kume H., Total Quality Management Promotion Guide Book, Japanese Standards Association, Tokyo 1996.
• Kusterka-Jefmańska M., Rogala P., Zastosowanie metody IPA w procesie formułowania lokalnej polityki rozwoju, [w:] L. Kowalczyk, F. Mroczko (red.), Współczesne instrumenty innowacji, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania w Wałbrzychu, t. 36, Wałbrzych 2015, s. 505-524.
• Lendzion J.P., Stankiewicz-Mróz A., Wprowadzenie do organizacji i zarządzania, Oficyna Ekonomiczna Wolters Kluwer, Kraków 2005.
• Leung S., A comparison of psychometric properties and normality in 4-, 5-, 6-, and 11-Point Likert Scales, Journal of Social Service Research, 2011, nr 4, s. 412-421.
• Lewis W.G., Pun K.F., Lalla T.R.M., An empirical analysis of ISO 9004:2000 maturity in ISO 9001 certified SMEs, Asian Journal of Quality, 2005, vol. 6, nr 3, s. 190-203.
• Lichtarski J., Profile orientacji w zarządzaniu przedsiębiorstwem i kształtujące je czynniki, [w:] H. Jagoda, J. Lichtarski (red.), Kierunki i dylematy rozwoju nauki i praktyki zarządzania przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2010, s. 166-176.
• Lichtarski J. (red.), Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2005.
• Lim S., Prakash A., Voluntary regulations and innovation: The case of ISO 14001, Public Administration Review, 2014, nr 2, vol. 74, s. 233-244.
• Lisiecka K., Kreowanie jakości. Uwarunkowania - strategie - techniki, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2002.
• Lisiecka K., Ocena systemu zarządzania jakością wyrobów i usług - wyniki ekonomiczno-finansowe firmy (według metodyki standardu ISO 10014/DIS:2005), Problemy Jakości, 2006, nr 5, s. 7-10.
• Lisecka K., Czyż-Gwiazda E., Zarządzanie jakością działań w organizacji. Modele i metody doskonalenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2014.
• Lisiecka K., Czyż-Gwiazda E., Lisiecka-Biełanowicz M., Kompetencje w certyfikowaniu i audytowaniu systemów zarządzania jakością produktów, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2017.
• Luo Y., Using Internet data collection in marketing research, International Business Research, 2009, nr 1, s. 196-202.
• Łańcucki J. (red.), Podstawy kompleksowego zarządzania jakością TQM, Wydawnictwo Uniwersytetu Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2006.
• Łańcucki J. (red.), Systemy zarządzania w znormalizowanym świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2019.
• Łańcucki J. (red.), Znormalizowane systemy zarządzania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2010.
• Łuczak B., Geneza zmian w normie ISO 9001:2008, Problemy Jakości, 2010, nr 9, s. 40-44.
• Łuczak J. (red.), Jakość usług certyfikacyjnych systemów zarządzania, Oficyna Współczesna, Poznań 2004.
• Łuczak J., Matuszak-Flejszman A., Metody i techniki zarządzania jakością. Kompendium wiedzy, Quality Progress, Poznań 2007.
• Łukasiński W., Sikora T., Filozofia TQM szansą na skuteczne zarządzanie organizacją, Problemy Jakości, 2008, nr 11, s. 16-21.
• Łunarski J., Normalizacja i standaryzacja, Oficyna Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2014.
• Łunarski J., Zarządzanie jakością. Standardy i zasady, Wydawnictwo WNT, Warszawa 2012.
• Łunarski J., Zintegrowane systemy zarządzania, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2011.
• Łyp-Wrońska K., Kierunki rozwoju zarządzania jakością szansą na rozwój polskich przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych w Polsce, Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce - teoria i praktyka, 2016, nr 1, s. 103-111.
• Maguad B.A., The modern quality movement: Origins, development and trends, Total Quality Management, 2006, vol. 17, nr 2, s. 179-203.
• Matuszak-Flejszman, Determinanty doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2010.
• Matuszak-Flejszman A., System approach to quality and environmental management since 2015 - revolutionary or evolutionary changes?, [w:] T. Sikora, J. Dziadkowiec (red.), Towards Quality - Management Systems and Solutions, Polskie Towarzystwo Towaroznawcze, Kraków 2014, s. 131-145.
• Medić S., Karlović B., Cindrić Z., New standard ISO 9001:2015 and its effect on organisation, Interdisciplinary Description of Complex Systems, 2016, vol. 14, nr 2, s. 188-193.
• Morawski M., Niemczyk J., Perechuda K., Stańczyk-Hugiet E., Zarządzanie. Kanony i trendy, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Mroczko F., Zarządzanie jakością, Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych 2011.
• Murmura F., Bravi L., Empirical evidence about ISO 9001 and ISO 9004 in Italian companies, The TQM Journal, 2017, vol. 29, nr 5, s. 650-665.
• Myszewski J.M., Po prostu jakość, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2005.
• Nawrot O., Wprowadzenie do logiki dla prawników, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Nogalski B., Inspiracje, problemy i obszary badawcze w naukach zarządzaniu - spojrzenie retrospektywne, Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 2015, vol. 38, nr 4, s. 11-27.
• Nowak S., Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Nowicki P., Kafel P., Sikora T., Zasady zarządzania jakością w polskich przedsiębiorstwach - studium przypadków, Zeszyty Naukowe Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Seria: Towaroznawstwo, 2013, nr 918, s. 71-81.
• Oakland J., Oakland on Quality Management, Routledge, London, New York 2004.
• Oakland J., Total Quality Management: Text with Cases, Elsevier, Oxford 2003.
• Oke S.A., Six Sigma: A literature review, South African Journal of Industrial Engineering, 2007, vol. 18, nr 2, s. 109-129.
• Opolski K., Modzelewski P., Zarządzanie jakością w usługach publicznych, CeDeWu.PL, Warszawa 2011.
• Pacana A., Siwiec D., Analiza rozwiązania problemu wyrobów niezgodnych z wykorzystaniem metodyki 8D, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Organizacja i Zarządzanie, 2018, nr 117, s. 433-446.
• Pacana A., Stadnicka D., Nowoczesne systemy zarządzania jakością zgodne z ISO 9001:2015, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2017.
• Panneerselvam R., Sivasankaran P., Quality Management, PHI Learning, Delhi 2014.
• Pardy W., Andrews T., Integrated Managements Systems: Leading Strategies and Solutions, The Rowman & Littlefield Publishing Group, London 2020.
• Pieczonka A., Tabor A., Vademecum jakości, Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jakości Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Kraków 2003.
• Ping W., A brief history of standards and standardization organizations: A Chine perspective, East - West Center Working Papers, 2011, nr 117, s. 1-25.
• Psomas E., Jiju A., The effectiveness of the ISO 9001 quality management system and its influential critical factors in Greek manufacturing companies, International Journal of Production Research, 2015, vol. 53, nr 7, s. 2089-2099.
• QC Circle Koryo. General Principles of QC Circle, QC Circle Headquartes, JUSE, Tokyo 1980.
• Rączka M., Koncepcja "High Level Structure" w standaryzacji systemów zarządzania, [w:] R. Knosala, Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, t. 2, Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole 2015, s. 320-329.
• Rahman S., Bullock P., Relationships Between Soft TQM, Hard TQM, and Organisational Performance, 2002, http://ws.econ.usyd.edu.au/itls/wp-archive/ITLS-WP-02-10.pdf.
• Rajkiewicz M., Mikulski R., Tendencje zmian w systemach zarządzania. Problemy integracji oraz wdrożenia, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2016.
• Riviezzo A., de Nisco A., Napolitano M.R., Importance-performance analysis as a tool in evaluating town centre management effectiveness, International Journal of Retail & Distribution Management, 2009, nr 9, vol. 37, s. 748-764.
• Rodgers B.A., Antony J., He Z., Cudney E.A., Laux C., A directed content analysis of viewpoints on the changing patterns of lean six sigma research, The TQM Journal, 2019, vol. 31, nr 4, s. 641-654.
• Rogala P., Identification of barriers to improving quality management systems: The management representatives' perspective, The TQM Journal, 2016, nr 1, vol. 28, s. 79-88.
• Rogala P., Mechanizmy doskonalenia systemu zarządzania jakością ISO 9001, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2012, nr 272, s. 27-34.
• Rogala P., Uwagi dotyczące terminologii związanej ze sformalizowanymi systemami zarządzania jakością, [w:] T. Borys (red.), Gospodarka a środowisko, Wydawnictwo. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław, 2005, s. 299-304.
• Role of standards. A guide for small and medium-sized enterprises, UNIDO, Wien 2006.
• Russell A.L., Standardization in history: A review essay with an eye to the future, [w:] S. Bolin S. (red.), The Standards Edge: Future Generations, 2005, s. 247-260.
• Salerno-Kochan M., Praktyczne aspekty wyboru jednostki certyfikacyjnej przez organizacje posiadające system zarządzania jakością ISO 9000. Wyniki badań, [w:] S. Doboszewicz (red.), Techniczne i ekonomiczne aspekty jakości, SGH, Warszawa 2002, s. 249-256.
• Sartor M., Orzes G., Quality Management: Tools, Methods, and Standards, Emerald Publishing Limited, Bingley 2019.
• Seddon J., The Case Against ISO 9000, Oak Tree Press, Dublin 2000.
• Sever I., Importance-performance analysis: A valid management tool?, Tourism Management, 2015, nr 48, s. 43-53.
• Sikora T. (red.), Funkcjonowanie i doskonalenie systemów zarządzania jakością, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011.
• Simon A., Kafel P., Reasons for decertification of ISO 9001. An empirical study, Innovar: Revista de Ciencias Administrativas y Sociales, 2018, vol. 28, nr 70, s. 69-80.
• Singh P.J., Feng M., Smith A., ISO 9000 series of standards: Comparison of manufacturing and service organisations, International Journal of Quality & Reliability Management, 2006, vol. 23, nr 2, s. 122-142.
• Sinha N., Garg A.K., Dhall N., Effect of TQM principles on performance of Indian SMEs: The case of automotive supply chain , The TQM Journal, 2016, vol. 28, nr 3, s. 338-359.
• Škafar B., (In)effectiveness of quality management systems and models of excellence in practice, Journal of Contemporary Management Issues, 2019, vol. 24, nr 1, s. 71-84.
• Skrzypek A., Dojrzałość organizacji w świetle teorii, Problemy Jakości, 2019, nr 6, s. 2-6.
• Skrzypek E., Jakość i efektywność, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2000.
• Skrzypek E., Społeczna odpowiedzialność - standardy i raportowanie, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2015, nr 378, s. 206-2017.
• Soltani E., Lai P., Javadeen S., Gholipour H., A review of the theory and practice of managing TQM: An integrative framework, Total Quality Management, 2008, vol. 19, nr 5, s. 461-479.
• Sousa R., Voss. C., Quality management re-visited: a reflective review and agenda for future research, Journal of Operational Management, 2002, nr 20, s. 91-109.
• Sowa P., Pędziński B., Krzyżak M., Maślach D., Wójcik S., Szpak A., The Computer-Assisted Web Interview Method as used in the national study of ICT use in primary healthcare in Poland - reflections on a case study, Studies in Logic, Grammar and Rethoric, 2015, nr 43, s. 137-146.
• Sreedharan V.R., Raju R., Srinivas S., A review of the quality evolution in various organisations, Total Quality Management & Business Excellence, 2017, nr 3-4, vol. 284, s. 351-365.
• Stańczyk S., Nurt kulturowy w zarządzaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2008.
• Stańczyk-Hugiet E., Piórkowska K., Stańczyk S., Ewolucyjny nurt w naukach o zarządzaniu: stan wiedzy, Przegląd Organizacji, 2016, nr 2, s. 7-15.
• Sudoł S., Nauki o zarządzaniu. Węzłowe problemy i kontrowersje, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń, 2007.
• Sudoł S., Podstawowe problemy metodologiczne nauk o zarządzaniu, Organizacja i Zarządzanie, 2014, vol. 161, nr 1, s. 11-36.
• Sułkowski Ł., Rozwój metodologii w naukach o zarządzaniu, [w:] W. Czakon (red.), Podstawy metodologii badań w naukach o zarządzaniu, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa 2011.
• Summers D., Quality Management: Creating and Sustaining Organizational Effectiveness, Pearson Publishing, Cambridge 2008.
• Szafrański M., Skuteczność działań w systemach zarządzania jakością przedsiębiorstw, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2008.
• Szczepańska K., Doskonalenie zarządzania jakością. Podstawy. Ocena. Perspektywy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2013.
• Szczepańska K., Kompleksowe zarządzanie jakością. Przeszłość i teraźniejszość, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2010a.
• Szczepańska K., TQM w zarządzaniu zasobami ludzkimi, Poltext, Warszawa 2010b.
• Szkoda J., Systemy zarządzania jakością w organizacjach, Instytut Transportu Samochodowego, Warszawa 2012.
• Szpitter A., Koncepcje zarządzania - próba klasyfikacji, Przegląd Organizacji, 2011, nr 10, s. 9-12.
• Szromek A., Współczynnik Cronbacha w badaniach zjawisk turystycznych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Ekonomiczne Problemy Turystyki, 2010, nr 14, s. 153-161.
• Szymańska (red.), Kompendium metod i technik zarządzania. Teoria i ćwiczenia, Oficyna Wolters Kluwer Business, Warszawa 2015.
• Ścierski J.M., Nowelizacja normy ISO 9001, Zeszyty Naukowe Politechniki i Śląskiej, Seria Organizacja i Zarządzanie, 2011, nr 1864, s. 101-117.
• Świat zbudowany na normach. Podręcznik dla studentów szkół wyższych, Danish Standards Foundation, Goeteborg 2015.
• Talwar B., Business excellence models and the path ahead..., The TQM Journal, 2011, vol. 23, nr 1, s. 21-35.
• Tarka P., Własności 5- i 7-stopniowej skali Likerta w kontekście normalizacji zmiennych metodą Kaufmana i Rousseeuwa, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2015, nr 385, s. 286-295.
• Thompson J., Koronacki J., Nieckuła J., Techniki zarządzania jakością. Od Shewharta do metody "Six Sigma", Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa 2005.
• Tomic B., Brkic V., Customer satisfaction and ISO 9001 improvement requirements in the supply chain, The TQM Journal, 2019, vol. 31, nr 2, s. 222-238.
• Toruński J., Zarządzanie jakością w przemyśle motoryzacyjnym, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 2012, nr 92, s. 23-32.
• Trisch R., Kiporenko G., Gorbenko E., Dotsenko N., Kim N., Development of qualimetric approaches to the processes of quality management system at enterprises according to international standards of the ISO 9000 series, Eastern-European Journal of Enterprise Technologies, 2016, vol. 4, nr 3, s. 18-24.
• Tsim C., Yeung V.W.S., Leung E.T.C., An adaptation to ISO 9001:2000 for certified organisations, Managerial Auditing Journal, 2002, vol. 17, nr 5, s. 245-250.
• Urban W., ISO 9001 as a tool for supporting strategic advantages, Transformations in Business and Economics, 2012, nr 3, vol. 11, s. 57-71.
• Urban W., The lean management maturity self-assessment tool based on organizational culture diagnosis, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2015, vol. 213, s. 728-733.
• Urbaniak M., Kierunki doskonalenia systemów zarządzania jakością, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
• Urbaniak M., Systemy zarządzania w praktyce gospodarczej, Difin, Warszawa 2006.
• Urbaniak M., Zarządzanie jakością, środowiskiem oraz bezpieczeństwem w praktyce gospodarczej, Difin, Warszawa 2007.
• Urbaniak M., Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2004.
• Vertinsky I., Zhou D., Product and process certification - systems, regulations and international marketing strategies, International Marketing Review, 2000, nr 3, vol. 17, s. 231-253.
• de Vries H.J., Standardization - mapping a field of research, [w:] S. Bolin (red.), The Standards Edge, Bolin Communications, Menlo Park 2002, s. 99-121.
• Wasilewski L., Podstawy zarządzania jakością, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 1998.
• Wawak S., Koncepcja oceny sprawności zarządzania jakością w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2018.
• Wawak S., Podręcznik wdrażania ISO 9001:2000, Helion, Gliwice 2007.
• Wawak S., Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, Helion, Gliwice 2006.
• Wawak S., Batko R., Rogala P., Quality Management Standard for Learning Service Providers - critical analysis, Problemy Zarządzania, 2017, nr 1, vol. 65, s. 176-191.
• Wawak T., System jakości ISO 9000, Wydawnictwo Informacji Ekonomicznej, Kraków 1996.
• Weckenmann A., Akkasoglu G., Werner T., Quality management - history and trends, TQM Journal, 2015, vol. 27, nr 3, s. 281-293.
• van der Wiele A., Williams A.R.T., Brown A., Dale B.G., The ISO 9000 series as a tool for organisational change: Is there a case?, Business Process Management Journal, 2001, vol. 7, nr 4, s. 323-331.
• Wierzbic A., System zarządzania oparty na znormalizowanych wymaganiach jako czynnik wzrostu i rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2013.
• Wiśniewska M., Modele doskonałości: korzyści i ograniczenia, Zarządzanie i Finanse, 2012, nr 3, cz. 5, s. 5-17.
• Wiśniewska M., Normy ISO serii 9000:2000. Wymagania, analiza, wdrażanie, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2002.
• Wiśniewska M., Grudowski P., Kultura jakości, doskonałości i bezpieczeństwa w organizacji, CeDeWu, Warszawa 2019.
• Wiśniewska M., Grudowski P., Zarządzanie jakością i innowacyjność w świetle doświadczeń organizacji Pomorza, InnoBaltica, Gdańsk 2014.
• Wolff A., The elusive (but essential) quest for quality, ISO Focus, 2019, nr 136, s. 15-19.
• Wolniak R., Analiza relacji pomiędzy wskaźnikiem innowacyjności a nasyceniem kraju certyfikatami ISO 9001, ISO 14001 oraz ISO/TS 16949, Organizacja i Zarządzanie, 2017, nr 2, s. 139-150.
• Wolniak R., Internacjonalizacja a dojrzałość systemów zarządzania jakością w przedsiębiorstwach, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2018.
• Wolniak R., Sułkowski M., Skuteczność narzędzi, metod i technik zarządzania jakością w branży obróbki metali - badania eksperckie, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Organizacja i Zarządzanie, 2018, nr 132, s. 633-651.
• Yunis M., Jung J., TQM, Strategy and performance: A five level analysis, International Journal of Quality & Reliability Management, 2013, nr 6, s. 690-714.
• Zając R., Najważniejsze zmiany w normie ISO 9001:2015, Maszyny Górnicze, 2016, nr 4, s. 116-123.
• Zakuan N.M., Yusof S.M. Laosirihongthong T., Shaharoun A.M., Proposed relationship of TQM and organizational performance using structured equation modeling, Total Quality Management & Business Excellence, 2010, nr 2, s, 185-203.
• Zapłata S., Wpływ "czynników osobowych" na skuteczność systemu zarządzania jakością - wyniki badań ankietowych, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2010, vol. 72, nr 1, s. 88-97.
• Zdziarski M., Nurt sieciowy - w kierunku nowego paradygmatu zarządzania?, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2016, nr 421, s. 657- 668.
• Zimniewicz K., Współczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE, Warszawa 2009; 2014.
• Zimon D., Ocena efektów wdrożenia wymagań normy ISO 9001 w małych i średnich organizacjach handlowych, Problemy Zarządzania, 2012, vol. 10, nr 2, s. 72-83.
• Zymonik Z., Hamrol A., Grudowski P., Zarządzanie jakością i bezpieczeństwem, PWE Warszawa 2013.
• Zymonik J., Zymonik Z., Total Quality Management, [w:] M. Hopej, Z. Kral (red.), Współczesne metody zarządzania w teorii i praktyce, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011, s. 141-157.
• Blind K., Jungemittag A., Mangelsdorf A., The economic benefits of standardization, DIN German Institute for Standardization, Berlin 2011.
• Breitenberg M.A., The ABCs of standards activities, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg 2009.
• Certification and Related Activities, International Organization for Standardization, Geneva 1992.
• Eicher L., The founding of ISO, [w:] "Friendship among equals", International Organization for Standardization, Geneva 1997.
• ISO dla małych firm. Metody postępowania, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2003.
• ISO in brief, International Organization for Standardization, Geneva 2018.
• ISO Statutes, International Organization for Standardization, Geneva 2017.
• ISO/EC Guide 23-1982 Methods of Indicating Conformity with Standards for Third-party Certification Systems, International Organization for Standardization, Geneva 2017.
• Moving from ISO 9001:2008 to ISO 9001:2015, International Organization for Standardization, Geneva 2019.
• PN-EN 28402:1993 Jakość - Terminologia, Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości, Warszawa 1993.
• PN-EN 29001:1993 Systemy jakości w projektowaniu/konstruowaniu, produkcji, instalowaniu u serwisie, Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości, Warszawa 1993.
• PN-EN 29004:1993 Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości - Wytyczne, Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości, Warszawa 1993.
• PN-EN ISO 9000:2001 Systemy zarządzania jakością - Podstawy i terminologia, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2001.
• PN-EN ISO 9000:2006 Systemy zarządzania jakością - Podstawy i terminologia, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2006.
• PN-EN ISO 9000:2015-10 Systemy zarządzania jakością - Podstawy i terminologia, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2016.
• PN-EN ISO 9001:2001 Systemy zarządzania jakością - Wymagania, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2001.
• PN-EN ISO 9001:2009 Systemy zarządzania jakością - Wymagania, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2009.
• PN-EN ISO 9001:2015-10 Systemy zarządzania jakością - Wymagania, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2016.
• PN-EN ISO 9004:2001 Systemy zarządzania jakością - Wytyczne doskonalenia funkcjonowania, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2001.
• PN-EN ISO 9004:2010 Zarządzanie ukierunkowane na trwały sukces organizacji. Podejście wykorzystujące zarządzanie jakością, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2010.
• PN-EN ISO 9004:2018-06, Zarządzanie jakością. Jakość organizacji. Wytyczne osiągnięcia trwałego sukcesu, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2018.
• PN-ISO 8402:1996 Zarządzanie jakością i zapewnienie jakości - Terminologia, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 1996.
• PN-ISO 9001:1996 Model zapewnienia jakości w projektowaniu, pracach rozwojowych, produkcji, instalowaniu i serwisie, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 1996.
• PN-ISO 9004-1:1996 Zrządzanie jakością i elementy systemu jakości - Wytyczne, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 1996.
• PN-ISO 9004-2:1996 Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości - Wytyczne dotyczące usług, Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości, Warszawa 1996.
• PN-ISO 9004-3:1996 Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości - Wytyczne dotyczące materiałów wytwarzanych w procesach ciągłych, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 1996.
• PN-ISO 9004-4:1996 Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości - Wytyczne doskonalenia jakości, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 1996.
• PN-N-30000:1980 Jakość wyrobów - Terminologia ogólna, Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości, Warszawa 1981.
• Publicizing your ISO 9001:2008 or ISO 14001:2004 certification, International Organization for Standardization, Geneva 2010.
• Selection and use of the ISO 9000 family of standards, International Organization for Standardization, Geneva 2016.
• Ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji, DzU nr 169, poz. 1386
• Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, DzU nr 166, poz. 1360.
• What's the bootomline, International Organization for Standardization, Geneva 2012.
• Cargill C.F., Why standardization efforts fail, Journal of Electronic Publishing, 2011, nr 1, http://quod.lib.umich.edu/j/jep/3336451.0014.103/-why-standardization-efforts-fail?rgn=main;view=fulltext.
• Carnerud D., Jaca C., Bäckström I., Kaizen and continuous improvement - trends and patterns over 30 years, The TQM Journal, 2018, https://doi.org/10.1108/TQM-03-2018-0037.
• Castillo S.L., Benefits and disadvantages of the European standardization, 2009, https://www.fireseat.eng.ed.ac.uk/sites/fireseat.eng.ed.ac.uk/files/images/03-Lopez.pdf.
• Cort G., Chair's Technical Message: The ISO 9000 Ecosystem, International Organization for Standardization, Geneva 2010, https://elsmar.com/elsmarqualityforum/attachments/n993_-_chairs_technical_message-_the_iso_9000_ecosystem-pdf.13040/.
• Fredriksson M., Isaksson R., Making sense of quality philosophies, Total Quality Management & Business Excellence, 2016, https://doi.org/10.1080/14783363.2016.1266245.
• Kłodawski M., Pleonazmy i analityzmy - wyrażenia redundantne pragmatycznie w języku prawnym, 2012,https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/317/Maciej_Klodawski_-_Pleonazmy_i_analityzmy.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• Musiał E., Czy Polska Norma jest jak Biblia?, http://www.edwardmusial.info/pliki/czy_pn_jak_biblia.pdf.
• Musiał E., Najwyższy czas zaprzestać parodiowania normalizacji, 2000, http://www.edwardmusial.info/pliki/normal.pdf.
• www.astm.org.
• www.bn.org.pl.
• www.brcgs.com.
• www.bureauveritas.pl/home/about-us/our-business/certification/management-systems/quality.
• www.eduteka.pl.
• www.iso.org.
• www.pkn.pl.
• www.saintl.org.